KẾT QUẢ TỪ SỰ QUYẾT TÂM CAO
Sau khi Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 07-NQ/TW ngày 18-11-2016 về chủ trương, giải pháp cơ cấu lại ngân sách nhà nước (NSNN), quản lý nợ công để đảm bảo nền tài chính quốc gia an toàn, bền vững (gọi tắt là Nghị quyết số 07-NQ/TW), Chính phủ đã có Nghị quyết số 51/NQ-CP về việc ban hành chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết này. Trên cơ sở đó, Bộ Tài chính đã có Quyết định số 377/QĐ-BTC ngày 22-3-2018 về việc ban hành Kế hoạch hành động; Kho bạc Nhà nước (KBNN) ra Quyết định số 1770/QĐ-KBNN ngày 24-4-2018 ban hành kế hoạch hành động của KBNN thực hiện Nghị quyết số 07-NQ/TW của Bộ Chính trị.
Qua gần 3 năm triển khai thực hiện Nghị quyết số 07-NQ/TW, KBNN đã đạt được một số kết quả sau:
Một là, tăng cường kỷ luật, kỷ cương về tài chính – NSNN thông qua công tác kiểm soát chi NSNN qua KBNN. Công tác quản lý, kiểm soát chi NSNN qua KBNN thường xuyên được cải cách, đổi mới với nhiều nội dung như: tổ chức triển khai thực hiện quy trình kiểm soát cam kết chi NSNN qua KBNN phù hợp với thông lệ quốc tế, góp phần nâng cao kỷ cương, kỷ luật tài chính tại các đơn vị và ngăn chặn tình trạng nợ đọng trong thanh toán, đặc biệt là đầu tư xây dựng cơ bản; xây dựng và trình cấp có thẩm quyền hoàn thiện cơ chế, quy trình kiểm soát chi NSNN qua KBNN theo hướng đơn giản, rõ ràng, minh bạch về hồ sơ, chứng từ và nội dung kiểm soát; đồng thời, phân định rõ trách nhiệm, quyền hạn của cơ quan, đơn vị; thực hiện quy trình kiểm soát chi một cửa; triển khai thành công Đề án Thống nhất đầu mối kiểm soát chi trên toàn quốc,… KBNN đã triển khai trên toàn quốc quy trình gửi hồ sơ kiểm soát chi NSNN đến KBNN thông qua Trang thông tin dịch vụ công của KBNN; đồng thời, ban hành danh mục và lộ trình triển khai thực hiện nhằm phấn đấu đến năm 2019, 100% thủ tục hành chính thuộc lĩnh vực KBNN đều được cung cấp ở mức độ 4.
Thực hiện các Nghị quyết của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về việc chỉ đạo điều hành thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và dự toán NSNN hàng năm, KBNN đã chỉ đạo hệ thống thực hiện kiểm soát chi chặt chẽ, đúng quy định của pháp luật; thực hiện tiết kiệm triệt để các khoản chi không cần thiết, chi hội họp, chi đoàn ra; đồng thời, phối hợp chặt chẽ với các chủ đầu tư để kịp thời tháo gỡ vướng mắc, khó khăn nhằm đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư. Từ năm 2016 đến nay, KBNN đã từ chối thanh toán khoảng 445 tỷ đồng với trên 78.000 món chi (trong đó, chi thường xuyên khoảng 142 tỷ đồng; chi đầu tư khoảng 303 tỷ đồng).
Giao dịch tại Kho bạc Nhà nước tỉnh Quảng Ninh
Hai là, công tác quản lý nợ công nói chung và huy động vốn qua phát hành trái phiếu chính phủ (TPCP) nói riêng đã có các kết quả tích cực, góp phần đảm bảo an toàn và bền vững nền tài chính quốc gia, cụ thể:
Hàng năm, KBNN luôn đảm bảo khối lượng huy động vốn thông qua phát hành TPCP trong phạm vi kế hoạch được Quốc hội giao. Cụ thể: khối lượng huy động năm 2016, 2017 lần lượt là: 281.750 tỷ đồng, 244.221 tỷ đồng, năm 2018 (tính đến ngày 30/11/2018) là 152.347 tỷ đồng; kỳ hạn phát hành TPCP được phát hành đa dạng từ 3-30 năm, trong đó tập trung phát hành kỳ hạn từ 5 năm trở lên (chiếm trên 90%, vượt chỉ tiêu giới hạn 70% tại các Nghị quyết của Quốc hội về giao dự toán NSNN hằng năm).
Phương thức phát hành TPCP đã tập trung vào phương thức đấu thầu, từ đó góp phần nâng cao tính minh bạch và hiệu quả trong công tác phát hành TPCP. Kỳ hạn phát hành TPCP bình quân được kéo dài liên tục (năm 2016 là 8,71 năm, năm 2017 là 12,74 năm, năm 2018 là 12,8 năm so với mức 7,11 của năm 2015). Qua đó, giảm rủi ro đảo nợ và tăng thời gian sử dụng vốn cho NSNN, góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng các nguồn lực tài chính nhà nước và quản lý nợ công bền vững
Năm 2016, KBNN đã thực hiện chuyển đổi các khoản nợ của NSNN vay của Bảo hiểm xã hội (BHXH) từ hình thức Hợp đồng vay sang hình thức TPCP và từ năm 2017 toàn bộ khoản vay của BHXH được thực hiện thông qua phát hành TPCP, góp phần đơn giản hóa thủ tục và minh bạch các khoản vay của NSNN.
KBNN điều hành công tác phát hành TPCP trên cơ sở bám sát tình hình thị trường, qua đó lãi suất phát hành bình quân hàng năm liên tục giảm, từ mức 6,49%/năm (năm 2016) xuống 5,98%/năm (năm 2017) và 4,53%/năm (năm 2018), từ đó góp phần giảm gánh nặng trả lãi cho NSNN.
Từ năm 2017, KBNN đã cơ bản quản lý toàn bộ nợ trong nước của Chính phủ, từ khâu phát hành đến khâu thanh toán, trả nợ, từ đó nâng cao hiệu quả quản lý vay nợ của NSNN.
Phát hành trái phiếu Chính phủ đạt kết quả tốt
Ba là, về công tác lập Báo cáo tài chính nhà nước. Thực hiện Luật Kế toán năm 2015, KBNN đã báo cáo Bộ Tài chính, trình Chính phủ ban hành Nghị định số 25/2017/NĐ-CP ngày 14-3-2017 về báo cáo tài chính nhà nước. Trên cơ sở quy định của Nghị định số 25/2017/NĐ-CP, KBNN đang xây dựng và trình Bộ Tài chính các Thông tư hướng dẫn; đồng thời, chuẩn bị các điều kiện cần thiết để đảm bảo cơ sở đồng bộ cho việc lập báo cáo tài chính nhà nước đầu tiên được trình Thủ tướng Chính phủ vào năm 2019 theo đúng kế hoạch. Sau khi triển khai, báo cáo tài chính nhà nước sẽ cung cấp đầy đủ thông tin về tình hình tài chính nhà nước, tình hình thu, chi, quyết toán NSNN,... Từ đó, đáp ứng tốt hơn yêu cầu công tác quản lý, điều hành tài chính- ngân sách, hoạch định chính sách và đánh giá hiệu quả sử dụng các nguồn lực tài chính nhà nước của Quốc hội, Chính phủ và chính quyền các cấp.
Bốn là, kiện toàn bộ máy nhà nước, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về tài chính, NSNN và nợ công. Thực hiện Kết luận số 64-KL/TW ngày 28-5-2013 của Hội nghị lần thứ 7 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, hoàn thiện hệ thống chính trị từ Trung ương đến cơ sở; Nghị quyết số 07-NQ/TW; Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25-10-2017 của Hội nghị lần thứ 7 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả và Nghị quyết số 04/NQ-BCSĐ ngày 30-3-2018 của Ban Cán sự Đảng Bộ Tài chính thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW và Nghị quyết số 19-NQ/TW, KBNN đã chỉ đạo, quán triệt và tổ chức thực hiện các giải pháp đổi mới, sắp xếp bộ máy. Kết quả từ năm 2013 đến nay, hệ thống KBNN đã kiện toàn, sắp xếp cắt giảm được 165 phòng tại KBNN cấp tỉnh (bao gồm cả 43 phòng giao dịch), xóa bỏ trên 1.900 mô hình cấp tổ tại KBNN cấp huyện, cùng với đó là gần 2.500 công chức lãnh đạo cấp tổ không còn giữ chức danh lãnh đạo; bố trí, sắp xếp 162 công chức lãnh đạo cấp phòng giữ chức vụ thấp hơn hoặc cắt giảm chức danh lãnh đạo để bố trí công việc khác do sắp xếp tổ chức bộ máy. Với quyết tâm trong chỉ đạo, tuyên truyền và sự thống nhất, đồng thuận trong tổ chức thực hiện nên sau khi sắp xếp, các hoạt động nghiệp vụ tại các đơn vị KBNN vẫn thông suốt, đảm bảo an toàn về tiền và tài sản của nhà nước; ổn định tư tưởng cán bộ, công chức khi sáp nhập tổ chức.
Cán bộ Kho bạc Nhà nước tỉnh Ninh Bình vận hành tại Trung tâm dữ liệu
HOÀN THIỆN CƠ SỞ PHÁP LÝ, NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG ĐIỀU HÀNH
Nhằm tiếp tục thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả Nghị quyết số 07-NQ/TW, trong năm 2019 và 2020, KBNN triển khai một số nhiệm vụ trọng tâm sau:
Một là, tiếp tục hoàn thiện cơ sở pháp lý về quản lý quỹ NSNN, quản lý ngân quỹ nhà nước và huy động vốn thông qua phát hành TPCP như: hoàn thiện cơ chế kiểm soát chi NSNN qua KBNN theo hướng minh bạch về hồ sơ, đơn giản về thủ tục; đồng thời, tăng cường tính tự chịu trách nhiệm, tính tự chủ của đơn vị và tăng cường hậu kiểm, thanh tra chuyên ngành; cải cách cơ chế quản lý kiểm soát cam kết chi theo hướng hiện đại, phù hợp với thông lệ quốc tế (nghiên cứu hoàn thiện cơ chế quản lý, kiểm soát cam kết chi ngay từ khâu phân bổ dự toán, đảm bảo gắn kết chặt chẽ với kế hoạch ngân sách trung hạn; đồng thời, thực hiện kiểm soát cam kết chi trước khi đơn vị sử dụng ngân sách, chủ đầu tư ký kết hợp đồng với nhà cung cấp); tiếp tục xây dựng và hoàn thiện các công cụ quản lý ngân quĩ nhà nước (NQNN) trên cơ sở Nghị định số 24/2016/NĐ-CP ngày 5-4-2016 quy định về chế độ quản lý ngân quỹ nhà nước để thực hiện quản lý ngân quỹ nhà nước an toàn, hiệu quả, gắn kết giữa quản lý ngân quỹ và quản lý nợ;...
Hai là, tiếp tục chỉ đạo các đơn vị trong hệ thống tổ chức thu và hạch toán đầy đủ, kịp thời các khoản thu NSNN; đồng thời, thực hiện kiểm soát thanh toán các khoản chi NSNN trong phạm vi dự toán được cấp có thẩm quyền giao; giải ngân trong phạm vi kế hoạch được cấp có thẩm quyền quyết định; thực hiện chuyển nguồn ngân sách theo đúng quy định.
Ba là, tổ chức quản lý, điều hành ngân quỹ nhà nước linh hoạt, đảm bảo đáp ứng đầy đủ, kịp thời mọi nhu cầu chi tiêu của NSNN và các đơn vị giao dịch, góp phần đảm bảo an toàn, anh ninh tài chính, ngân sách. Tổ chức huy động tối đa nguồn đáp ứng nhu cầu chi NSNN và cho đầu tư phát triển; đồng thời, đảm bảo an toàn và bền vững nợ công.
Bốn là, tăng cường cải cách hành chính thông qua việc triển khai dịch vụ công trực tuyến, phấn đấu đến 31-12-2019, tổ chức triển khai dịch vụ công trực tuyến tại tất cả các đơn vị sử dụng NSNN có giao dịch với KBNN cấp tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương; KBNN cấp thành phố, quận, thị xã thuộc tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương; đến ngày 31-12-2020, triển khai dịch vụ công trực tuyến tại tất cả các đơn vị sử dụng NSNN trên toàn quốc (trừ các giao dịch bằng tiền mặt theo chế độ quy định và giao dịch của các đơn vị thuộc khối an ninh, quốc phòng).
Năm là, tập trung nguồn lực và nhân lực để hoàn thành nhiệm vụ lập báo cáo tài chính nhà nước theo đúng kế hoạch.
Sáu là. tiếp tục đổi mới, sắp xếp bộ máy của hệ thống KBNN tinh gọn, hiệu quả theo tinh thần Nghị quyết số 18-NQ/TW của Hội nghị lần thứ 7 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả như: tổ chức sắp xếp, sáp nhập 15 KBNN thành phố vào KBNN cấp tỉnh; sắp xếp, kiện toàn các phòng thuộc KBNN cấp tỉnh./.
Thành Lê