Theo dõi phiên họp, các nhà khoa học, chuyên gia cơ bản nhận thấy tầm quan trọng của việc sửa đổi Luật Tài nguyên nước; sự cần thiết phải cập nhật, thể chế hóa quan điểm, chủ trương, chính sách mới của Đảng và Nhà nước về quản lý, bảo vệ tài nguyên nước.

Cùng với đó, nghiên cứu xây dựng Luật Tài nguyên nước (sửa đổi) theo hướng bổ sung, hoàn thiện các chính sách đã ban hành. Đồng thời, các đại biểu cho rằng, việc nghiên cứu, tích hợp các quy định về quản lý nước trong một luật về nước là cần thiết nhằm thống nhất quản lý về tài nguyên nước; đồng thời phân công, phân cấp rõ trách nhiệm quản lý nhà nước về nguồn nước cũng như trách nhiệm quản lý xây dựng, vận hành công trình khai thác, sử dụng nước.

Dự thảo Luật Tài nguyên nước (sửa đổi) gồm 83 điều; được bố cục thành 10 chương. So với Luật Tài nguyên nước năm 2012, dự thảo Luật không tăng về số chương; giữ nguyên 9 điều; sửa đổi, bổ sung 59 điều; bổ sung mới 15 điều và bãi bỏ 13 điều.

Ông Châu Trần Vĩnh, Cục trưởng Cục Quản lý Tài nguyên nước, Bộ Tài nguyên và Môi trường cho biết, dự thảo Luật sẽ được trình Quốc hội xem xét, thảo luận và thông qua tại Kỳ họp lần thứ 6, Quốc hội khóa XV dự kiến diễn ra vào cuối tháng 10/2023. Để đảm bảo tính đồng bộ của pháp luật, ngay sau khi Luật Tài nguyên nước (sửa đổi) được Quốc hội thông qua, các Nghị định và Thông tư hướng dẫn sẽ được ban hành.

Góp ý tại Điều 27 về Dòng chảy tối thiểu, Tiến sỹ Đào Trọng Tứ, Trưởng ban điều hành Mạng lưới Sông ngòi Việt Nam (Trung tâm Phát triển bền vững tài nguyên nước và thích nghi biến đổi khí hậu) cho rằng, dự thảo Luật đã quy định những nguyên tắc chung về yêu cầu quản lý và đảm bảo chất lượng, số lượng nguồn nước cấp cho sinh hoạt (Điều 27, Điều 43).

Những nội dung cụ thể khác về khai thác, sử dụng, cấp nước cho sinh hoạt như: Đầu tư xây dựng công trình cấp nước; điều kiện, năng lực của đơn vị cung cấp nước; thẩm quyền cấp nước... có thể quy định bổ sung, hoàn thiện, điều chỉnh theo pháp luật chuyên ngành về cấp thoát nước để tránh chồng chéo. 

Theo quy định tại khoản 2 Điều 27, “Dòng chảy tối thiểu” là căn cứ, cơ sở để xem xét trong quá trình thẩm định, quyết định nhiều nhiệm vụ quan trọng như: Quy hoạch về tài nguyên nước, quy hoạch tỉnh, quy hoạch có tính chất kỹ thuật chuyên ngành, quy trình vận hành hồ chứa, việc cấp giấy phép,… “Như vậy, việc xác định “Dòng chảy tối thiểu” phải triển khai làm trước.

Tuy nhiên, trong dự thảo Luật không quy định thời gian nào phải làm, phải xong và thời gian công bố cũng như các phương pháp, công cụ, tiêu chuẩn, quy chuẩn có liên quan đến việc xác định dòng chảy ở mức bao nhiêu được gọi là thấp nhất tại các sông suối liên quốc gia, liên tỉnh, nội tỉnh, hồ chứa, đập dâng,…”, Tiến sỹ Đào Trọng Tứ nêu ý kiến.

Do vậy, Tiến sỹ Đào Trọng Tứ đề nghị Ban soạn thảo xem xét kỹ Điều 27 và Điều 43 trong dự thảo Luật Tài nguyên nước (sửa đổi) để quy định một cách chặt chẽ, khoa học, hợp lý về yêu cầu quản lý, đảm bảo chất lượng, số lượng nguồn nước cấp cho sinh hoạt; rà soát về nội dung ngưỡng khai thác nước dưới đất tại Điều 28 với một số nội dung tương tự.

Cũng theo các chuyên gia, nhà khoa học thuộc Liên hiệp Các hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam, dự thảo Luật đã bổ sung quy định trách nhiệm quản lý nhà nước của các Bộ: Tài nguyên và Môi trường, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Công Thương, Xây dựng để tránh chồng chéo trong thực hiện chức năng, nhiệm vụ giữa các Bộ về quản lý tài nguyên nước (khoản 1 đến khoản 4 Điều 78).

Dự thảo Luật cũng bổ sung thêm trách nhiệm của các Bộ: Ngoại giao, Quốc phòng, Công an, Giao thông vận tải trong quản lý nhà nước về tài nguyên nước (khoản 5 đến khoản 8 Điều 78); bổ sung cơ chế phối hợp giữa Bộ Tài nguyên và Môi trường với các Bộ có liên quan; trách nhiệm của UBND các cấp…

Việc bảo đảm an ninh nguồn nước, tuần hoàn tái sử dụng nước thông qua cách tiếp cận về kinh tế tuần hoàn, quản lý và sử dụng nước tiết kiệm, hiệu quả là một nội dung quan trọng cần được xác định trong dự thảo Luật. Do đó, các chuyên gia, nhà khoa học kiến nghị, cần xây dựng một chiến lược tổng hợp thực hiện quản lý hệ thống nước bền vững đa mục tiêu: Bảo đảm cấp nước bền vững, bảo vệ môi trường và vòng tuần hoàn nước tự nhiên, đáp ứng các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội và thích ứng với biến đổi khí hậu.

Do nguồn nước ngọt có giới hạn nên việc tái sử dụng nước thải đã qua xử lý là hợp lý và nên được xem xét áp dụng để bảo đảm cấp nước bền vững, bảo vệ hệ sinh thái nước. Đồng thời, cần có cơ chế khuyến khích tổ chức, cá nhân tham gia thực hiện các giải pháp tuần hoàn nước, công nghệ tái chế nước thải cho các mục đích sử dụng khác nhau.

Diệu Thúy (TTXVN)