Chủ Nhật, 31/5/2015 14:36'(GMT+7)
Giải pháp nào cho việc quản lý đồng bộ, hiệu quả các dự án ven biển?
Hiện cả nước có bảy tỉnh, thành phố được đánh giá giàu tiềm năng phát
triển kinh tế biển là Đà Nẵng, Quảng Nam, Ninh Thuận, Bình Thuận, Khánh
Hòa, Bà Rịa-Vũng Tàu và Kiên Giang.Tại chính các vị trí “đắc địa” này
vẫn tồn tại tình trạng lộn xộn trong quản lý dự án ven biển và gây ra
nhiều bức xúc.
Tình trạng các công trình đầu tư xây dựng dàn trải, bám sát bờ biển,
thiếu không gian công cộng dành cho cộng đồng, ô nhiễm môi trường sinh
thái... đã trở nên phổ biến. Cùng đó, quy hoạch sử dụng đất chưa sát
thực tế dẫn tới tình trạng dự án "treo," gây lãng phí đất đai và ảnh
hưởng xấu tới dư luận xã hội.
Thống kê từ bảy địa phương này cho thấy, có 780 dự án ven biển với tổng
diện tích theo quy hoạch là 37.598ha. Tuy nhiên hiện mới có 455 dự án đã
và đang triển khai với diện tích được phê duyệt theo quy hoạch đạt
12.769ha; trong khi vẫn còn tới 310 dự án chưa triển khai tương đương
với diện tích được phê duyệt theo quy hoạch là 24.798ha.
Mặc dù số lượng dự án chưa thực hiện ít hơn số dự án đã và đang thực
hiện nhưng diện tích đất tính theo quy hoạch được phê duyệt từ 310 dự án
“đắp chiếu” lại cao gần gấp hai lần. Tình trạng chiếm đất giữ chỗ không
chỉ làm ảnh hưởng tới hiệu quả đầu tư mà là lực cản đối với các nhà đầu
tư khác khi tìm kiếm cơ hội.
Ngoài 15 dự án đã bị thu hồi có diện tích theo quy hoạch là 719ha thì số
các dự án có khả năng bị thu hồi theo số liệu báo cáo của các địa
phương tính đến hết năm 2014 là 267 dự án, tương ứng diện tích 19.757ha.
Theo Thứ trưởng Bộ Xây dựng Phan Thị Mỹ Linh, những vấn đề tồn tại và
nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là do buông lỏng công tác quản lý về
các mặt quy hoạch, đầu tư, sử dụng đất. Trên thực tế, một số dự án chưa
có phê duyệt quy hoạch chi tiết 1/500 nhưng đã được phép đầu tư xây dựng
dự án. Cùng đó, nhiều dự án không có chương trình, kế hoạch triển khai
cụ thể và quy hoạch bị điều chỉnh. Thậm chí, một số dự án không có quy
hoạch chi tiết 1/2000 để khớp nối trong, ngoài của các dự án cũng như bố
trí không gian công cộng, không gian vui chơi giải trí, cây xanh vườn
hoa, khu tắm biển cho nhân dân, các tuyến đường đi xuống biển...
Thứ trưởng Phan Thị Mỹ Linh nhấn mạnh, thực trạng này khiến nơi thì
thiếu, chỗ lại thừa làm các dự án bị điều chỉnh chức năng sử dụng hoặc
bị chia nhỏ, gây lãng phí. Đặc biệt, quy hoạch sử dụng đất dọc tuyến ven
biển chưa đảm bảo tính kết nối liên vùng nên khó phát huy được thế mạnh
của khu vực ven biển. Trong khi đó, chất lượng lập, phê duyệt các quy
hoạch, thẩm tra, thẩm định kế hoạch sử dụng đất còn thiếu đồng bộ; chế
tài xử lý vi phạm pháp luật về đất đai tại các dự án ven biển còn chưa
đủ mạnh để ngăn chặn các vi phạm vể sử dụng đất đai ven biển.
Ngoài việc chất lượng quy hoạch chưa cao thì tính dự báo và định hướng
sử dụng đất đai, phát triển không gian chưa sát với thực tiễn phát triển
tại khu vực ven biển. Quy hoạch xây dựng khu vực ven biển chưa được
triển khai đồng bộ theo các cấp độ từ quy hoạch chung đến quy hoạch phân
khu, quy hoạch chi tiết, thiết kế đô thị đã ảnh hưởng không nhỏ đến tổ
chức không gian, kiến trúc cảnh quan trong phạm vi dự án và toàn khu vực
ven biển.
Mặt khác, hạ tầng khung kết nối dự án với các khu chức năng đô thị cũng
chưa được chính quyền địa phương và chủ đầu tư phối hợp thực hiện như
yêu cầu cấp nước, thoát nước, giao thông, điện… thiếu đồng bộ. Tại nhiều
điểm, công trình công cộng, quảng trường, vườn hoa, khu vực bãi tắm
công cộng, đường xuống biển của nhân dân, công trình tiện ích công cộng
dọc tuyến ven biển không được quan tâm đầu tư quy hoạch, xây dựng, cải
tạo.
Theo nhận định từ Bộ Xây dựng, việc các dự án ven biển trên địa bàn cả
bảy tỉnh thành phố đều bị chậm chủ yếu là do thiếu nguồn lực, chính sách
về quản lý đất đai, đầu tư còn chồng chéo. Trong khi đó, việc quản lý
kiểm soát xử lý triển khai xây dựng chậm hoặc triển khai xây dựng cầm
chừng, chưa triệt để.
Các sai phạm thường gặp gồm thiếu thuế đất, cấp ưu đãi đầu tư không đúng
quy định, xác định tiền thuê đất chưa phù hợp, sử dụng sai mục đích,
giải tỏa đền bù tái định cư cho người dân chưa đúng quy định. Bên cạnh
đó, công tác đấu thầu còn “bỏ lọt” khiến nhà đầu tư năng lực tài chính
yếu nhưng vẫn được giao thực hiện dự án có quy mô lớn.
Để khắc phục các bất cập hiện nay, Bộ Xây dựng đã đề nghị Thủ tướng ban
hành Chỉ thị về tăng cường quản lý đầu tư xây dựng phát triển các dự án
ven biển. Đã đến lúc công tác quản lý quy hoạch, đầu tư xây dựng, đất
đai dự án ven biển trở thành nhiệm vụ trọng tâm không chỉ là chuyện
riêng của địa phương mà còn cần cả sự tham gia của các bộ, ngành.
Trong đó, việc rà soát và thực hiện quy hoạch sẽ phải gắn liền với quản
lý hiệu quả các dự án phát triển đô thị trước và sau khi đầu tư. Điều
này được kỳ vọng sẽ phát huy tối đa tiềm năng kinh tế biển./.
TTXVN