Cùng lên nhận giải thưởng với hai nhà khoa học Việt Nam còn có các cộng sự người Pháp của họ là giáo sư Stéphane Jouannic, thuộc Viện Nghiên cứu Phát triển Pháp (IRD), giảng viên trường Đại học Montpellier và giáo sư Marc Chardin, chuyên gia Viện Nghiên cứu Khoa học Pháp (CNRS) đồng thời là giảng viên Đại học Sorbonne.

Chia sẻ niềm vinh dự bất ngờ này với phóng viên TTXVN tại Pháp, tiến sĩ Hoàng Thị Giang cho rằng giải thưởng đã minh chứng cho nỗ lực và mối quan hệ tốt đẹp giữa nhóm nghiên cứu Việt Nam với các đối tác Pháp trong suốt quá trình thực hiện dự án. Chị cho biết tiến hành từ hơn 10 năm nay, đề tài của nhóm tập trung vào bộ giống lúa địa phương Việt Nam. Mục đích nhằm khai thác đặc tính gien của bộ giống lúa địa phương mà không ở nơi nào có để tạo ra những giống mới có khả năng chống chịu với các điều kiện bất lợi như sâu bệnh, hạn mặn, ứng phó với biến đổi khí hậu và duy trì được năng suất cũng như chất lượng. Tiến sĩ Hoàng Thị Giang hy vọng trong tương lai, nhóm nghiên cứu có thể có thể tạo ra những giống lúa có đặc tính tốt nhất để phục vụ cho bà con nông dân.

Là cộng sự trong dự án nghiên cứu về lúa Việt Nam, giáo sư Stéphan Jouannic cũng cho rằng chương trình không chỉ góp phần phát huy giá trị các giống lúa địa phương mới mà còn mở ra cơ hội trao đổi giữa Việt Nam và Pháp, tạo điều kiện thuận lợi cho các sinh viên và việc đào tạo các tiến sĩ tương lai trong lĩnh vực này. Theo ông, các đồng nghiệp Việt Nam rất nghiêm túc và chăm chỉ. "Hai bên đã làm việc, và trao đổi với nhau trên tinh thần xây dựng. Có thể nói đây là một mô hình hợp tác phong phú và hiệu quả", ông Stéphan Jouannic đánh giá.

Về phần mình giảng viên trẻ Trần Quang Hòa, Phó trưởng khoa Toán - Đại học Sư phạm Huế, cho biết đề tài được giải thưởng lần này đề cập đến các nghiên cứu về toán học lý thuyết, nhưng cũng có ứng dụng cụ thể đó là "ánh xạ hữu tỉ" dùng để mô hình hóa các vật thể như ô tô, máy bay, hay ứng dụng trong công nghệ in 3D. Anh chia sẻ: "Giải thưởng sẽ tạo điều kiện để nhóm nghiên cứu ở Huế và Hà Nội có cơ hội làm việc với các giáo sư đầu ngành ở Pháp. Nó cũng góp phần vinh danh các kết quả từng hợp tác trước đây và hỗ trợ các hoạt động nghiên cứu tiếp theo. Trong thời gian tới, các giáo sư Pháp sẽ đến Việt Nam để trao đổi khoa học và chúng tôi cũng có nguồn tài trợ để quay trở lại Pháp tiếp tục làm các công việc nghiên cứu của mình".

Cộng sự của anh, giáo sư Marc Chardin cũng cho rằng "giải thưởng là một cơ hội tốt để thúc đẩy hơn nữa hợp tác giữa các nhà khoa học Pháp với các đồng nghiệp Việt Nam đặc biệt là với nhóm nghiên cứu ở Huế, nơi có không ít các công trình nghiên cứu, nhưng lại ít có cơ hội hợp tác quốc tế hơn so với các đồng nghiệp gạo cội ở Hà Nội hay thành phố Hồ Chí Minh".

Viện Hàn lâm Khoa học Pháp được Vua Louis XIV thành lập năm 1666 nhằm khuyến khích và bảo vệ tinh thần nghiên cứu khoa học tại nước này. Là một trong 5 hội học thuật trực thuộc Viện Pháp (Institut de France), Viện Hàn lâm Khoa học vẫn được người Pháp ví như là "Nghị viện của những nhà thông thái" bởi đây là nơi tập hợp những nhà khoa học hàng đầu nước Pháp. Viện có vai trò phản ánh, xem xét và đề xuất các giải pháp xã hội đặt ra trong quá trình phát triển của khoa học và công nghệ, đánh giá chất lượng nghiên cứu và giáo dục khoa học, phát triển quan hệ quốc tế trong các lĩnh vực khoa học và công nghệ, đồng thời phổ biến các thành tựu khoa học tới công chúng.

Với sự ủng hộ của các nhà tài trợ và các đối tác công và tư, Viện Hàn lâm Khoa học Pháp trao tặng mỗi năm khoảng 80 giải thưởng, học bổng và huy chương với tổng số tiền hơn một triệu euro. Những giải thưởng này nhằm vinh danh các nhà khoa học giàu kinh nghiệm, hoặc hỗ trợ các nhà nghiên cứu trẻ khi bắt đầu sự nghiệp, đặc biệt trong các lĩnh vực khoa học cơ bản và ứng dụng. Thông qua việc trao giải, Viện Hàn lâm Khoa học còn đóng góp trực tiếp vào sứ mệnh khuyến khích các hoạt động khoa học và công nghệ. Năm nay, Giải thưởng hợp tác quốc tế được trao cho các đề tài khoa học xuất sắc hợp tác giữa Pháp với Ba Lan, Đài Loan (Trung Quốc) và một số nước thành viên Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN).

Giải thưởng quốc tế được Viện Hàn lâm Khoa học Pháp trao tặng hằng năm nhằm vinh danh các công trình hợp tác khoa học giữa Pháp và các nước, cũng như các tổ chức quốc tế. Việc hai nhà khoa học Việt Nam được nhận giải thưởng danh giá này mang lại vinh dự và tự hào không chỉ cho cá nhân họ, mà cho đất nước Việt Nam nói chung và cho các mô hình hợp tác khoa học Việt - Pháp nói riêng. .

Bài và ảnh: Nguyễn Thu Hà (P/v TTXVN tại Pháp)