Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 8, chiều 22/10, Quốc
hội nghe báo cáo và cho ý kiến về dự thảo Luật Phòng, chống mua bán
người (sửa đổi).
Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của
Quốc hội Lê Thị Nga cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhận thấy, khái
niệm “mua bán người” trong dự thảo Luật cơ bản đã bảo đảm tính thống
nhất, tính đồng bộ của hệ thống pháp luật, phúc đáp yêu cầu thực
tiễn trong đấu tranh phòng, chống mua bán người, bảo đảm tiệm cận với
các điều ước quốc tế về phòng, chống mua bán người mà Việt Nam là
thành viên.
Đặc biệt, khái niệm “mua bán người” trong dự thảo Luật đã mở rộng hơn
một số nội dung so với Bộ luật Hình sự và pháp luật hiện hành, trong đó
có nội dung người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi thì chỉ cần yếu tố
hành vi và mục đích là đã bị coi là mua bán người và như vậy, họ cũng
được bảo vệ như người dưới 16 tuổi. Quy định này cũng phù hợp với Công
ước của Liên hợp quốc về Quyền trẻ em.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, với khái niệm “mua bán người”
được quy định rộng hơn so với quy định của Bộ luật Hình sự sẽ làm cơ sở
để hoàn thiện pháp luật về hình sự, tố tụng hình sự nhằm xử lý hiệu quả
hơn loại tội phạm này và nâng cao hơn nữa nhận thức của người dân về
phòng, chống mua bán người. Đồng thời để bảo đảm tính nghiêm minh và
tăng cường công tác phòng ngừa, khái niệm “mua bán người” trong dự thảo
Luật còn có nội dung rộng hơn quy định của một số điều ước quốc tế, như:
bổ sung mục đích vô nhân đạo khác, thủ đoạn khác.
Một số ý kiến đề nghị bổ sung hành vi “thỏa thuận mua bán người từ
khi còn đang là bào thai” vào khái niệm mua bán người tại khoản 1 Điều
2 làm cơ sở đấu tranh phòng, chống hiệu quả thực trạng thỏa
thuận mua bán người khi còn đang là bào thai.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhận thấy, những năm qua, tình trạng mua
bán bào thai nhằm mục đích mua bán đứa trẻ sau khi được sinh ra là thực
tế đáng lo ngại. Việc thỏa thuận mua bán này thực chất là tiền
đề của hành vi mua bán người (mua bán người từ giai đoạn còn đang
là bào thai), nhưng việc xử lý hành vi này lại chưa được pháp luật
điều chỉnh. Tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, khoản 2 Điều 3 dự thảo
Luật đã quy định hành vi nghiêm cấm “thỏa thuận mua bán người từ khi
còn đang là bào thai”.
Cho ý kiến về vấn đề này, đại biểu Thái Thị An Chung (Nghệ An) cho
rằng, Bộ luật Hình sự có quy định tội phạm về hành vi trái phép mua bán
nội tạng, mô cơ thể người tại Điều 154, nhưng thai nhi lại không phải là
bộ phận cơ thể người. Do vậy, đại biểu đề nghị bổ sung thêm vào nghiêm
cấm hành vi mua bán bào thai người vào khoản 2 điều 3 của dự thảo Luật
như đã trình tại phiên họp chuyên đề của đại biểu Quốc hội chuyên trách
lần thứ 8 vừa qua; bổ sung khái niệm "bào thai" để quá trình triển khai
áp dụng trong thực tiễn được thuận lợi.
Liên quan đến đối tượng và chế độ hỗ trợ (Điều 37), nhiều đại biểu
cho ý kiến về việc chỉnh lý theo hướng người dưới 18 tuổi đi cùng
nạn nhân, người đang trong quá trình xác định là nạn nhân được hưởng
các chế độ hỗ trợ như nạn nhân, trừ hỗ trợ học nghề, tư vấn việc làm,
trợ cấp khó khăn ban đầu, hỗ trợ vay vốn. Các chế độ hỗ trợ khác dành
cho trẻ em (nếu có) thì được thực hiện theo quy định của pháp luật về
trẻ em.
Về trợ giúp pháp lý và hỗ trợ pháp luật (Điều 42), theo quy định của
Luật hiện hành thì nạn nhân được trợ giúp pháp lý để làm thủ tục đăng ký
cư trú, hộ tịch, nhận chế độ hỗ trợ, đòi bồi thường thiệt hại. Để bảo
đảm mục tiêu lấy nạn nhân, người đang trong quá trình xác định là nạn
nhân là trung tâm thì việc hỗ trợ cho họ sau khi tiếp nhận cần kịp thời,
nhanh chóng và phải thực hiện ngay. Do đó, khái niệm “hỗ trợ pháp luật”
trong dự thảo Luật được hiểu là việc tư vấn để phòng ngừa bị mua bán
trở lại, tư vấn làm thủ tục đăng ký cư trú, hộ tịch, làm căn cước, nhận
chế độ hỗ trợ và được thực hiện bởi Ủy ban nhân dân cấp xã, Cơ quan đại
diện Việt Nam ở nước ngoài nơi tiếp nhận. Đồng thời, Điều 42 của dự
thảo Luật được tách thành 2 khoản quy định về trợ giúp pháp
lý và hỗ trợ pháp luật./.
TTXVN