Những con số đáng giật mình

Riêng Việt Nam, thống kê của Cục Y tế dự phòng và Phòng chống HIV/AIDS - Bộ Y tế cho thấy hai năm gần đây, mỗi năm nước ta có tới gần 100 ngàn lượt người mắc tiêu chảy, 40.000 đến 50.000 lượt người bị lỵ trực khuẩn hoặc thương hàn... Số liệu này được báo cáo theo hệ thống báo cáo y tế từ Trạm Y tế xã lên tuyến huyện, tỉnh, trung ương nhưng thực tế còn cao hơn nhiều do có lượng lớn bệnh nhân điều trị tại nhà và không đến cơ sở y tế.

Một trong những nguyên nhân quan trọng dẫn đến tỷ lệ mắc các bệnh nêu trên vẫn còn cao là do người dân thiếu hiểu biết về các biện pháp phòng, chống các bệnh lây qua đương tiêu hoá và hô hấp hoặc do ý thức thực hiện hành vi vệ sinh còn yếu kém trong đó đặc biệt là hành vi rửa tay sạch để phòng chống dịch bệnh.

Theo cuộc điều tra về "Thực trạng vệ sinh môi trường nông thôn Việt Nam" gần đây nhất do Cục Y tế dự phòng Việt Nam và Trung tâm Nghiên cứu ứng dụng cấp nước và Vệ sinh môi trường của Trường Đại học Y Thái Bình thực hiện cho thấy kiến thức phòng bệnh tiêu chảy và bệnh giun còn rất hạn chế ở hầu hết các nhóm đối tượng.

Số người dân trả lời đúng về một số nội dung phòng bệnh tiêu chảy và bệnh giun sán bằng cách sử dụng nhà tiêu hợp vệ sinh, rửa tay trước khi ăn và sau khi đại tiểu, tiện, rửa tay xà phòng, tẩy giun định kỳ, không sử dụng phân tươi còn rất thấp. Tỷ lệ đối tượng không rửa tay thường xuyên khá cao, trước khi ăn là 69,7%, sau khi tiểu tiện chiếm tới 79,6%, sau khi đại tiện là 68,1%.

Làm thế nào thay đổi thói quen?

Các nhà khoa học đã xác định, trên 1cm2 da của người bình thường có chứa tới 40.000 vi khuẩn. Đặc biệt, số lượng này còn nhiều hơn ở da bàn tay, vốn là nơi thường xuyên tiếp xúc với đủ mọi vật trong cuộc sống hàng ngày. Thế nhưng, theo Tổ chức Y tế thế giới, chỉ cần một động tác rửa tay sạch đã giảm được tới 35% khả năng lây truyền vi khuẩn Shigella, E.coli vốn là nguyên nhân gây các bệnh tiêu chảy và làm tử vong hàng triệu người mỗi năm trên thế giới.

Để phòng chống lây nhiễm các bệnh đường tiêu hoá, các nhiễm khuẩn cấp tính nguy hiểm đường hô hấp xuất hiện gần đây như SARS, cúm A H5N1... các chuyên gia y học đã có lời khuyên thiết thực là thường xuyên giữ đôi bàn tay sạch sẽ.

Những năm qua, Việt Nam đã có nhiều nỗ lực triển khai các hoạt động cải thiện các điều kiện vệ sinh môi truờng, tuyên truyền giáo dục người dân thay đổi hành vi cá nhân phòng chống dịch bệnh nâng cao sức khoẻ nhất là trước thực trạng ô nhiễm môi trường ngày càng nghiêm trọng, tỷ lệ người dân được sử dụng nguồn nước và nhà tiêu hợp vệ sinh còn rất thấp, điều kiện kinh tế ở nhiều vùng còn khó khăn, nhiều phong tục tập quán lạc hậu, thói quen mất vệ sinh của người dân còn khá phổ biến.

Để nhanh chóng khắc phục những khó khăn, tồn tại trên rất cần có sự quan tâm đầu tư của Nhà nước, sự phối kết hợp chặt chẽ của các ban ngành đoàn thể từ trung ương tới địa phương và sư tham gia tích cực của người dân trong việc cải thiện các điều kiện vệ sinh môi trường kết hợp với vệ sinh cá nhân. Đây sẽ là một trong những giải pháp đồng bộ nhằm từng bước khống chế và giảm tỷ lệ mắc của các bệnh dịch này.

Tại Hội nghị tổng kết hoạt động dự án "Nâng cao sức khoẻ cộng đồng thông qua việc cải thiện hành vi vệ sinh cá nhân và môi trường" năm 2008 và hướng dẫn các địa phương lập kế hoạch năm 2009 do Cục Y tế dự phòng và Môi trường - Bộ Y tế phối hợp với Quỹ Unilever Việt Nam tổ chức tuần qua cho thấy, dự án đã đươc triển khai mạnh mẽ và thu được những kết quả khích lệ.

Ban điều hành dự án các cấp đã được thành lập từ trung ương tới địa phương, các tỉnh, huyện xã để chỉ đạo hoạt động. Đã có tới 60 lớp tập huấn nâng cao năng lực về quản lý giám sát và kỹ năng về truyền thông cho hơn 1 ngàn cán bộ ngành y tế, phụ nữ, giáo viên các trường và tuyên truyền viên được tổ chức. Tài liệu truyền thông được thiết kế phong phú, đa dạng đảm bảo cả về chất lượng và số lượng. Tại cộng đồng, dự án đã tổ chức 327 cuộc họp cộng đồng với hơn 30 ngàn người tham dự...

Hai năm triển khai (2007-2008), dự án đã thu được nhiều kết quả khả quan, nhận thức của người dân về vệ sinh cá nhân, vệ sinh môi trường tăng lên rõ rệt, đặc biệt các em học sinh đã có ý thức tự giác cao trong việc giữ gìn vệ sinh cá nhân, vệ sinh môi trường, rửa tay xà phòng.

Tỷ lệ hộ gia đình có nguồn nước sạch và nhà tiêu hợp vệ sinh đã tăng 5% so với trước khi triển khai dự án. Năm 2009, với sự tài trợ tiếp theo của Quỹ Unilever Việt Nam là 312.500 USD, tương đương với 5 tỷ đồng Việt Nam, dự án sẽ tiếp tục triển khai duy trì tại 18 xã thuộc 9 tỉnh đã triển khai trước đó là Hà Tĩnh, Thanh Hoá, Hà Nam, Hà Tây, Hải Phòng, Hoà Bình, Thái Nguyên, Vĩnh Phúc, Nam Định, Thái Bình và mở rộng thêm 18 xã khác thuộc 5 tỉnh Thái Bình, Vĩnh Phúc, Nam Định, Thái Nguyên và Hoà Bình cùng 2 xã thuộc tỉnh Hải Dương.

Những dự án như vậy được kỳ vọng sẽ mang lại nhiều hiệu quả thiết thực cho người dân không chỉ ở những nơi dự án được triển khai mà cả những người dân cả nước nói chung.

(Theo VnMedia)