Quy định nói trên được nêu rõ tại Khoản 1 Điều 26 và Khoản 1 Điều 28 Nghị quyết liên tịch số 09/2021/NQLT-UBTVQH14-CP-ĐCTUBTWMTTQVN của Ủy ban Thường vụ Quốc hội khóa XIV, Chính phủ và Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam về bầu cử ĐBQH khóa XV và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021-2026.

Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam cho hiết sau Hội nghị hiệp thương lần thứ 2 (kết thúc vào ngày 19/3), tổng số người ứng cử ĐBQH là 1.084. Trong đó có 205 người do các cơ quan, tổ chức, đơn vị  Trung ương giới thiệu; 803 người do các cơ quan, tổ chức, đơn vị ở địa phương giới thiệu; 76 người tự ứng cử (đạt bình quân 2,17 lần so với tổng số ĐBQH được bầu).

Sau đó, từ ngày 21/3 đến ngày 13/4, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp tỉnh, thành phố tổ chức hội nghị  lấy ý kiến nhận xét và tín nhiệm của cử tri nơi cư trú đối với người ứng cử ĐBQH và HĐND cư trú trên địa bàn.

Thông qua hội nghị lấy ý kiến nhận xét và tín nhiệm của cử tri nơi cư trú, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ các cấp có cơ sở đánh giá toàn diện, khách quan những người ứng cử để hiệp thương lập danh sách người đủ tiêu chuẩn, tiêu biểu, xứng đáng với tín nhiệm của cử tri tại Hội nghị hiệp thương lần thứ 3.

Khi tiến hành Hội nghị hiệp thương lần thứ 3, Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam (đối với Hội nghị hiệp thương cấp Trung ương), Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp tỉnh (đối với Hội nghị hiệp thương cấp tỉnh) phải báo cáo về tình hình, kết quả tổ chức lấy ý kiến nhận xét và sự tín nhiệm của cử tri nơi công tác, nơi cư trú đối với những người ứng cử.

Những trường hợp người ứng cử không đạt sự tín nhiệm của trên 50% tổng số cử tri tham dự tại Hội nghị cử tri nơi cư trú không đưa vào danh sách giới thiệu tại Hội nghị hiệp thương lần thứ 3, trừ trường hợp đặc biệt cần báo cáo rõ để Hội nghị hiệp thương xem xét quyết định.

Như vậy, quy định về bầu cử lần này xác định việc tổ chức lấy ý kiến của cử tri là khâu rất quan trọng trong việc lựa chọn đại biểu đủ tiêu chuẩn, những người thực sự tiêu biểu, xứng đáng đại diện cho ý chí, nguyện vọng và quyền làm chủ của người dân.

Trong quá trình lấy ý kiến cử tri nơi cư trú (đối với tất những người được giới thiệu ứng cử) và lấy ý kiến cử tri nơi công tác (đối với những người tự ứng cử; người được thôn, tổ dân phố giới thiệu ứng cử đại biểu HĐND cấp xã), nếu phát sinh các vụ việc mà cử tri nêu ra cần phải được kiểm tra, xác minh.

Việc xác minh và trả lời về các vụ việc do cử tri nêu được thực hiện theo quy định và trả lời bằng văn bản cho Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp tổ chức Hội nghị hiệp thương.

Chậm nhất là ngày 13/4/2021 (tức 40 ngày trước ngày bầu cử và trước khi tiến hành Hội nghị hiệp thương lần thứ 3), việc xác minh và trả lời về các vụ việc mà cử tri nêu đối với người ứng cử ĐBQH và đại biểu HĐND phải hoàn tất.

Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam và Ủy ban MTTQ Việt Nam 63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương sẽ tổ chức Hội nghị hiệp thương lần thứ 3 để lựa chọn, lập danh sách những người đủ tiêu chuẩn ứng cử ĐBQH khóa XV.

Dự kiến, Hội nghị hiệp thương lần thứ 3 tổ chức từ ngày 15 đến 19/4./.

Tuấn Anh