NHỮNG LUẬN ĐIỆU XẢO TRÁ, THÂM ĐỘC
Thời gian qua, các thế lực thù địch và một số cơ quan báo chí truyền
thông phương Tây, các phần tử thiếu thiện chí, bất mãn chính trị đã lợi
dụng không gian mạng để xuyên tạc về vấn đề tự do báo chí tại Việt Nam.
Những luận điểm được “nhai đi nhai lại” nhiều lần là quy kết, vu
khống Việt Nam không có tự do báo chí thông qua cái gọi là “Bảng xếp
hạng chỉ số tự do báo chí thường niên”, xếp báo chí Việt Nam luôn ở vị
trí áp chót bảng. Bên cạnh đó, họ xuyên tạc Đảng, Nhà nước Việt Nam
“quản” báo chí theo chế độ “đăng ký”, “bị kiểm duyệt”, “hà khắc”... Từ
việc xuyên tạc sự nghiệp lãnh đạo, quản lý đúng đắn của Đảng, Nhà nước
Việt Nam về báo chí, nhiều tổ chức và trang mạng xã hội phản động kêu
gọi thay đổi thể chế chính trị, xóa bỏ vai trò lãnh đạo của Đảng, thay
đổi chính sách với những luận điệu xảo trá như: “Thể chế hiện nay không
tạo môi trường để thay đổi báo chí được, mà phải thay đổi thể chế sâu
rộng”; “Nhà nước phải cho phép báo chí tư nhân hoạt động”. Không những
vậy, một số cơ quan truyền thông phương Tây thiếu thiện chí với Việt Nam
như: BBC, RFI, RFA, VOA... và các hội nhóm, các cá nhân phản động trên
YouTube, Facebook mỗi khi có sự kiện, vụ việc cụ thể liên quan đến báo
chí lại la lối, suy diễn, xuyên tạc tình hình trong nước. Với sự cổ xúy,
giúp sức của các tổ chức thù địch, một số đối tượng phản động trong
nước tự đứng ra thành lập các hội nhóm phi pháp nhằm cổ xúy cho cái gọi
là “tự do báo chí”, “xã hội dân sự” theo mưu đồ của chúng nhằm đối trọng
với Đảng Cộng sản Việt Nam.
Có thể khẳng định, thông tin sai trái, thù địch về vấn đề tự do báo
chí như những mũi kim tiêm tẩm độc xuyên vào nhận thức, thái độ, làm
thay đổi thế giới quan, nhân sinh quan của nhiều người. Một bộ phận
người dân hoài nghi, bi quan về Chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí
Minh, vai trò lãnh đạo của Đảng nói chung và sự lãnh đạo của Đảng đối
với báo chí nói riêng. Những thông tin sai lệch, xuyên tạc có thể làm
chia rẽ, ly gián lòng người, làm phân tâm trong các giai tầng xã hội,
phá hoại khối đại đoàn kết dân tộc...
Nguy hại hơn, các quan điểm sai trái, thù địch về vấn đề tự do báo
chí Việt Nam còn tạo ra cái nhìn thiên lệch, thiếu thiện cảm của cộng
đồng quốc tế về Việt Nam; thậm chí có thể ảnh hưởng tiêu cực đến đánh
giá của các tổ chức quốc tế, các quốc gia về vấn đề nhân quyền và trình
độ phát triển xã hội Việt Nam.
MỘT VIỆT NAM VỚI QUYỀN TỰ DO BÁO CHÍ MỞ RỘNG
Những năm qua, Đảng, Nhà nước ta luôn quan tâm tạo điều kiện thuận
lợi cho báo chí Việt Nam phát triển. Cùng với đó, sự phát triển kinh
tế-xã hội của đất nước là hiện thực sinh động cho báo chí Việt Nam phát
triển lớn mạnh cả về quy mô, tổ chức, lực lượng, phương tiện, công nghệ
làm báo và sức ảnh hưởng, lan tỏa trong xã hội.
Về phương diện chính trị, pháp lý, Đảng Cộng sản Việt Nam khẳng định:
“Báo chí vừa là tiếng nói của Đảng, của Nhà nước, của các đoàn thể, vừa
là diễn đàn của nhân dân”; “xây dựng nền báo chí, truyền thông chuyên
nghiệp, nhân văn và hiện đại; thực hiện tốt quy hoạch, phát triển hệ
thống báo chí, truyền thông”. Điều 25 Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ
nghĩa Việt Nam năm 2013 hiến định: “Công dân có quyền tự do ngôn luận,
tự do báo chí, tiếp cận thông tin, hội họp, lập hội, biểu tình. Việc
thực hiện các quyền này do pháp luật quy định”.
Theo Luật Báo chí 2016, công dân được tham gia vào các quy trình sáng
tạo, sản xuất sản phẩm báo chí, tiếp nhận báo chí, ngôn luận trên báo
chí theo quy định (Điều 11). Các cơ quan báo chí có trách nhiệm
bảo đảm công dân thực hiện quyền tự do báo chí theo quy định (Điều 12).
Về phần mình, cơ quan báo chí và nhà báo được hoạt động trong khuôn khổ
pháp luật và được Nhà nước bảo hộ, không bị kiểm duyệt trước khi in,
truyền dẫn và phát sóng (Điều 13); được tạo mọi điều kiện tốt nhất để
hoạt động nghề nghiệp. Không ai có quyền cản trở nhà báo khai thác và
thể hiện thông tin theo đúng quy định của pháp luật (Điều 25).
Tất nhiên, cũng như ở mọi lĩnh vực, mọi quốc gia, tự do báo chí phải
trong khuôn khổ chứ không phải là thứ tự do vô giới hạn, vô chính phủ,
đứng ngoài pháp luật. Luật Báo chí 2016 quy định: “Không ai được lạm
dụng quyền tự do báo chí, quyền tự do ngôn luận trên báo chí để xâm phạm
lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức và công
dân” (Điều 13). Trách nhiệm của nhà báo và công dân trong thực hành tự
do báo chí nhằm bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của mọi tổ chức, cá
nhân, góp phần xây dựng đất nước phát triển giàu mạnh (Điều 9).
Thực tiễn đã chứng minh, báo chí cách mạng Việt Nam ngày càng lớn
mạnh, quyền tự do báo chí được bảo đảm. Tính đến hết năm 2022, Việt Nam
có gần 41.000 người đang hoạt động trong lĩnh vực báo chí, với 18.000
người được cấp thẻ nhà báo. Các cơ quan, đoàn thể ở Trung ương và các
địa phương có báo hoặc tạp chí; mọi giai cấp, tầng lớp, thành phần xã
hội, các tổ chức xã hội-nghề nghiệp... đều có tờ báo, tạp chí chuyên
biệt dành cho họ. Nhiều tờ báo đã chuyển đổi thành cơ quan báo chí đa
phương tiện, đa loại hình, hiện diện trên môi trường internet. Các loại
hình báo chí di động, báo chí mạng xã hội, báo chí trí tuệ nhân tạo...
xuất hiện, thỏa mãn nhu cầu tiếp nhận đa giác quan (nghe-nhìn-đọc) ở mọi
lúc, mọi nơi của công chúng. Đồng thời, các hình thức tương tác với
công chúng được mở rộng. Mô hình truyền thông hai chiều tạo cơ hội để
công chúng được bày tỏ chính kiến, quan điểm, nguyện vọng trước mọi vấn
đề, sự việc đang diễn ra trong đời sống xã hội; được tham gia vào tiến
trình giải quyết các vấn đề mà xã hội đang đặt ra như: Vấn đề bảo vệ môi
trường; bảo vệ quyền trẻ em, quyền phụ nữ; chống biến đổi khí hậu;
chống tham nhũng, tiêu cực xã hội...
Bên cạnh đó, hợp tác quốc tế trong lĩnh vực báo chí phát triển. Hiện
nay đã có gần 40 hãng truyền thông quốc tế có mặt tại Việt Nam, trong đó
có nhiều hãng lớn như: CNN, Reuters, AP, AFP, Kyodo, Hãng thông tấn
Asia (Hàn Quốc), Nhật báo kinh tế Aju (Hàn Quốc) và Hãng thông tấn
Rossiya Segodnya (Nga)... Các cơ quan truyền thông quốc tế như: CNN,
TV5, NHK, DW, Australia Network, KBS, Bloomberg và hầu hết kênh truyền
thông lớn thế giới đều đến được với công chúng Việt Nam dễ dàng, thuận
tiện mà không có bất kỳ rào cản công nghệ hay pháp lý nào. Các nhà báo
quốc tế được Chính phủ Việt Nam tạo điều kiện thuận lợi để tác nghiệp.
Nhiều nhà báo Việt Nam được Nhà nước tạo điều kiện đi học tập, trao đổi
kinh nghiệm chuyên môn, tác nghiệp báo chí tại nhiều quốc gia trên thế
giới.
Với cơ sở chính trị, pháp lý đã khẳng định và thực tiễn đã chứng minh
quyền tự do báo chí ở Việt Nam luôn được tôn trọng, bảo đảm. Điều này
có ý nghĩa bác bỏ, phủ nhận những luận điệu xuyên tạc, sai trái của các
thế lực thù địch về bảo đảm quyền tự do báo chí, tự do ngôn luận ở Việt
Nam.
NHÀ BÁO VÀ CƠ QUAN BÁO CHÍ TRONG CUỘC CHIẾN ĐẨY LÙI THÔNG TIN XẤU ĐỘC, THÙ ĐỊCH
Những năm qua, nhiều tờ báo, đặc biệt là các tờ báo thuộc hệ thống
báo Đảng, các cơ quan báo chí lớn như: Nhân Dân, Quân đội nhân dân, Công
an nhân dân, Tạp chí Cộng sản, Đài Tiếng nói Việt Nam, Đài Truyền hình
Việt Nam, nhiều báo Đảng địa phương, nhiều tạp chí khoa học đã đăng tải
những bài viết phản ánh, phân tích, vạch trần âm mưu, thủ đoạn chống phá
Đảng, chế độ cũng như chống phá nền báo chí cách mạng của các thế lực
thù địch. Nhiều báo đã mở các chuyên trang, chuyên mục: “Bảo vệ nền tảng
tư tưởng của Đảng trong tình hình mới”, “Nhận diện sự thật”... lồng
ghép đăng tải các bài viết khẳng định quyền tự do ngôn luận, tự do báo
chí ở Việt Nam. Nhiều bài báo đã mở chuyên mục kiểm chứng thông tin để
đăng tải sự thật về các sự việc, sự kiện, vấn đề bị các thế lực thù địch
xuyên tạc để người dân không hoang mang, dao động.
Thời gian tới, tình hình thế giới, khu vực tiếp tục diễn biến phức
tạp, các thế lực thù địch, phản động trong và ngoài nước sẽ gia tăng thủ
đoạn “diễn biến hòa bình” trên lĩnh vực tư tưởng, xuyên tạc tự do báo
chí ở Việt Nam với phương thức, thủ đoạn ngày càng tinh vi, xảo quyệt
hơn. Vì vậy, việc nhận diện, phản bác, đấu tranh chống thông tin sai
lệch, xuyên tạc về tự do báo chí đòi hỏi nhà báo - với tư cách chủ thể
thực thi trách nhiệm đưa tin, khởi tạo, định hướng dư luận tại cơ quan
ngôn luận của Đảng, Nhà nước, diễn đàn của nhân dân - phải nhập cuộc tích
cực hơn để nhận diện sự thật, lẽ phải, kịp thời và kiên quyết phản bác
mạnh mẽ, đập tan âm mưu của các thế lực thù địch, phản động, bất mãn
chính trị.
Tự do báo chí ở Việt Nam là thực tiễn không thể phủ nhận, xuyên tạc.
Việc bảo đảm tự do báo chí, tự do ngôn luận cũng là một trong những mục
tiêu xuyên suốt tiến trình cách mạng Việt Nam; là đường lối lãnh đạo
nhất quán của Đảng ở mọi kỳ, được bảo đảm bằng hệ thống Hiến pháp, pháp
luật và được nhân dân đồng lòng ủng hộ. Với thực tế đó, nhà báo có đầy
đủ cơ sở chính trị, pháp lý và thực tiễn để đấu tranh hiệu quả chống
luận điệu xuyên tạc về vấn đề tự do báo chí trên không gian mạng. Vì
vậy, nhà báo phải mài sắc ngòi bút thành “vũ khí” sắc bén để đấu tranh
trực diện, không khoan nhượng với những quan điểm sai trái, thù địch về
vấn đề tự do báo chí.
Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh từng khẳng định: “Cán bộ báo chí cũng
là chiến sĩ cách mạng. Cây bút, trang giấy là vũ khí sắc bén của họ”.
Muốn phản bác hiệu quả những luận điệu xuyên tạc, nhà báo cần phải có
bản lĩnh chính trị vững vàng, luôn thể hiện khát khao bảo vệ lẽ phải,
chính nghĩa bằng một tinh thần nhiệt huyết, một trí tuệ, tài năng được
hun đúc, rèn giũa bền bỉ. Theo lời Bác Hồ dạy, nhà báo cần “nắm vững chủ
trương, chính sách của Đảng và Chính phủ”; “cố gắng trau dồi tư tưởng,
nghiệp vụ và văn hóa”; “đi sâu vào quần chúng”. Nhà báo cần nắm vững chủ
trương, chính sách để tuyên truyền trúng và có sức thuyết phục, để vững
vàng là người chiến sĩ tiên phong trên mặt trận tư tưởng-văn hóa của
Đảng. Đối với mỗi nhà báo, văn hóa tốt đem lại đạo đức tốt, tri thức
rộng, sâu; nghiệp vụ vững để sáng tạo tác phẩm báo chí hay, hấp dẫn.
Có thể khẳng định rằng, việc các cơ quan báo chí và đội ngũ nhà báo
tham gia đấu tranh phản bác các quan điểm xuyên tạc, sai trái, thù địch
về tự do báo chí ở Việt Nam vừa là trách nhiệm chính trị vừa là đạo đức,
văn hóa nghề nghiệp nhằm góp phần cùng cả hệ thống chính trị bảo vệ
vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng, đồng thời bảo vệ những giá trị,
thành quả tốt đẹp của nền báo chí cách mạng Việt Nam đã được vun đắp,
xây dựng gần một thế kỷ qua./.
PGS. TS. TRƯƠNG THỊ KIÊN
Học viện Báo chí và Tuyên truyền
(Nguồn; qdnd.vn)