Không gay gắt lên án, kỳ thị những người mang bệnh HIV/AIDS, người hành nghề mại dâm mà ngược lại là ôn hòa, nhẹ nhàng chia sẻ, Dự án Life Gap (Dự phòng và chăm sóc HIV/AIDS) tại Bình Thuận đang mang lại thành công to lớn trong việc kiềm chế sự lây lan của đại dịch này.
Những người thầm lặng đóng góp vào sự thành công của dự án chính là đội ngũ tiếp cận cộng đồng. Họ là những người lúc thì ngồi lân lê trò chuyện với người hành nghề mại dâm trên đường phố, lúc thì đi nhặt kim tiêm trong công viên, khi thì dò dẫm tới các tụ điểm hút chích...
Theo thống kê của Trung tâm Phòng chống HIV/AIDS tỉnh Bình Thuận, hiện nay số người nhiễm HIV trên toàn tỉnh đã lên con số 3.350 người, trong đó đã chuyển qua giai đoạn AIDS là 617 người và chết do AIDS là 519 người. Nhìn vào những con số này mới thấy hành động này của đội ngũ tiếp cận cộng đồng thật là cần thiết và có ý nghĩa thế nào.
Thực tế vẫn còn rất nhiều những đối tượng như: gái mại dâm, người nghiện chích ma túy…chưa hiểu được thế nào là HIV/AIDS, hoặc hiểu mù mờ về sử dụng đúng cách bao cao su... nhưng các nhân viên y tế lại không thể tiếp cận và hướng dẫn. Do vậy thông qua đội ngũ tiếp cận cộng đồng đã có hàng ngàn đối tượng được tiếp cận với chương trình dự phòng lây nhiễm HIV, phổ biến cặn kẽ những kiến thức về nguy cơ lây nhiễm và hướng dẫn cách phòng, chống lây nhiễm cho bản thân và cộng đồng.
Để quá trình hoạt động đạt kết quả cao, nhóm tiếp cận cộng đồng gồm 12 thành viên chia thành 6 tổ (2 tổ nam tiếp cận đối tượng ma túy, 4 tổ nữ tiếp cận đối tượng mại dâm) đi sâu vào từng địa bàn cụ thể, thường xuyên theo dõi bám sát địa bàn để dễ tiếp cận với các nhóm đối tượng khác nhau như: những người hành nghề mại dâm, người đồng tính, người tiêm chích ma túy cũng như bạn tình, khách làng chơi có nguy cơ cao…
Chị Nguyễn Thị Phố (Giám sát viên của chương trình) cho biết: Tiếp cận được các khách hàng làm việc trong những môi trường “nhạy cảm” là một công việc vô cùng khó khăn, đòi hỏi sự kiên trì và khéo léo. Phải luôn nhẹ nhàng, tình cảm và chia sẻ bằng tất cả tình cảm, tấm lòng của mình; có cách thức tiếp cận, thái độ phù hợp với từng trường hợp cụ thể.
Đối với đối tượng gái mại dâm, người nghiện chích ma túy hoạt động tại các công viên, đường phố, vỉa hè…nhóm tiếp cận cộng đồng phải đến tận nơi hỏi han, làm quen, thậm chí về tận nhà phụ giúp công việc. Sau khi đã tạo được niềm tin mới tư vấn họ cách giữ an toàn trong quan hệ tình dục mà cụ thể là sử dụng bao cao su và bơm kim tiêm sạch để bảo vệ mình. Đồng thời hướng dẫn họ đến các điểm kiểm tra, xét nghiệm và điều trị các bệnh lây lan qua đường tình dục.
Du lịch Bình Thuận hiện rất phát triển, lượng khách tham quan trong và ngoài nước ngày càng nhiều do đó khả năng lây nhiễm từ gái mại dâm và tiêm chích ma túy là rất lớn. Do vậy ngoài tiếp cận trực tiếp đối tượng, nhóm nhân viên tiếp cận cộng đồng còn liên kết với các cơ sở lưu trú, quán bar, nhà nghỉ, khách sạn…để cấp phát bao cao su, bơm kim tiêm sạch cho khách. Chị Phố cho biết: nhiều chủ quán cũng như nhân viên hoạt động mại dâm trá hình không tin tưởng mình, họ sợ bại lộ chuyện kinh doanh nên tuyệt đối không hợp tác dù có thuyết phục cách mấy. Thế là cả nhóm phải tìm cách, vận động những người lầm lỡ trở thành cộng tác viên của chương trình. Nhờ am hiểu về hoàn cảnh và hoạt động của các đối tượng khách hàng nên họ dễ tiếp cận, chia sẻ và tin tưởng hơn.
Chị H. một cộng tác viên chương trình chia sẻ: Từ lúc tham gia sinh hoạt với nhóm đồng đẳng, chị đã biết được HIV/AIDS nguy hiểm đến mức nào. Chị đã biết tự bảo vệ bản thân và vận động những người cùng cảnh ngộ thực hiện. Nhóm đồng đẳng hoạt động được hơn 5 năm, chị không thể nhớ rõ là mình đã phát được bao nhiêu tài liệu, bao cao su…cho những người cùng cảnh ngộ.
Chỉ tính từ đầu năm đến nay đã có gần 2. 000 lượt khách hàng được tiếp cận; 750 lượt khách hàng được vận động đến xét nghiệm HIV, hơn 8.000 bao cao su và bơm kim tiêm sạch được cấp phát; thu gom gần 2.000 bơm kim tiêm cũ...Hiện nay, ngoài phối hợp với các nhà thuốc, Trung tâm Phòng chống HIV/AIDS đã thành lập được 5 điểm cố định cấp phát miễn phí bao cao su và bơm kim tiêm sạch.
Ông Ngô Phùng Thiên Phúc (Phụ trách chương trình tiếp cận cộng đồng thuộc Trung tâm phòng chống HIV/AIDS tỉnh Bình Thuận) cho biết: Trong thời gian tới, nhóm sẽ mở rộng địa bàn hoạt động tại các điểm được xác định là điểm nóng về ma túy và mại dâm. Đồng thời phối hợp với Trung tâm phát hành phim chiếu bóng Bình Thuận chiếu phim tuyên tuyền phòng chống HIV/AIDS, phổ biến các ấn phẩm truyền thông phòng chống HIV/AIDS như áp phích, phướn, tờ rơi, sách nhỏ tại các cơ sở y tế và các điểm công cộng.
Phan Thiết đã vào đêm, đường phố dần thưa thớt bóng người. Khi đèn đường chiếu hắt vào những góc phố, vỉa hè thì cũng là lúc các anh, các chị trong nhóm tiếp cận cộng đồng bắt đầu ngày làm việc với mong muốn đại dịch HIV/AIDS sẽ được đẩy lùi./.
TTX