Tiếp tục thể chế hóa các quy định của Hiến pháp năm 2013, tại kỳ họp thứ
10, Quốc hội khóa XIII sẽ cho ý kiến, thông qua nhiều dự án luật quan
trọng, trong đó có nhiều luật được xác định là luật khung, là nền tảng
cho các luật khác trong hệ thống pháp luật.
Xem xét, thông qua nhiều Bộ luật quan trọng
Tại Kỳ họp thứ 9, dự thảo Bộ luật dân sự (sửa đổi) được Quốc hội xem xét
lần thứ 2 sau khi tổ chức lấy ý kiến nhân dân đóng góp vào 10 vấn đề
lớn của dự thảo.
Qua các lần thảo luận tại hội trường, các ý kiến đại biểu Quốc hội nhấn
mạnh tới việc sửa đổi, bổ sung lần này phải thể chế hóa đầy đủ, toàn
diện các quan điểm, chủ trương của Đảng đã được xác định tại Chiến lược
phát triển kinh tế-xã hội, Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ
quá độ lên chủ nghĩa xã hội, Chiến lược xây dựng và hoàn thiện hệ thống
pháp luật và Chiến lược cải cách tư pháp; cụ thể hóa các quy định của
Hiến pháp về quyền con người, quyền và nghĩa vụ của công dân, về xây
dựng thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.
Việc sửa đổi Bộ luật dân sự cũng cần phải bảo đảm tính kế thừa của Bộ
luật dân sự hiện hành, nhất là những nội dung qua thực tiễn thi hành
không có vướng mắc, bất cập; các nội dung sửa đổi, bổ sung cần được xem
xét, nghiên cứu kỹ lưỡng, thận trọng cả về lý luận và thực tiễn để bảo
đảm phù hợp, tương thích với hệ thống pháp luật và thực tiễn các quan hệ
dân sự ngày càng phát triển trong xã hội ở nước ta hiện nay và tương
lai.
Ban soạn thảo dự kiến tiếp thu, giải trình về một số vấn đề lớn trước
khi Quốc hội biểu quyết, thông qua Bộ luật: trách nhiệm của cơ quan có
thẩm quyền trong việc bảo vệ quyền dân sự (các điều 5, 6 và 14); quyền
nhân thân của cá nhân (từ điều 25 đến điều 3; pháp nhân (chương IV); hậu
quả pháp lý của giao dịch dân sự không tuân thủ quy định về hình thức
(điều 130); thời điểm xác lập quyền sở hữu và các vật quyền khác theo
hợp đồng; hình thức sở hữu; các loại biện pháp bảo đảm thực hiện nghĩa
vụ; thời hiệu thừa kế…
Dự án Bộ luật dân sự được xây dựng đã thể chế hóa đầy đủ, đồng thời tăng
cường các biện pháp để công nhận, tôn trọng, bảo vệ và bảo đảm tốt hơn
quyền con người, quyền công dân trong các lĩnh vực của đời sống dân sự,
cũng như những tư tưởng, nguyên tắc cơ bản của nền kinh tế thị trường
định hướng xã hội chủ nghĩa về quyền sở hữu, quyền tự do kinh doanh,
quyền bình đẳng giữa các chủ thể thuộc mọi hình thức sở hữu và thành
phần kinh tế.
Tại kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XIII, Bộ luật hình sự (sửa đổi) cũng sẽ
được Quốc hội xem xét, thông qua. Việc sửa đổi nhằm xây dựng Bộ luật
hình sự có tính minh bạch, tính khả thi và tính dự báo cao hơn. Từ đó
phát huy hơn nữa vai trò của Bộ luật với tư cách là công cụ pháp lý sắc
bén, hữu hiệu trong đấu tranh phòng, chống tội phạm trong điều kiện mới;
góp phần bảo vệ chủ quyền, an ninh của đất nước, bảo vệ chế độ, bảo vệ
các quyền con người, quyền công dân, bảo vệ và thúc đẩy nền kinh tế thị
trường xã hội chủ nghĩa phát triển đúng hướng…
Một số nội dung về: trách nhiệm hình sự của pháp nhân; hình phạt trục
xuất; việc bổ sung cơ chế chuyển phạt tiền hoặc cải tạo không giam giữ
thành hình phạt tù trong trường hợp người bị kết án không chấp hành án;
hạn chế hình phạt tử hình... là những vấn đề lớn, vẫn còn ý kiến khác
nhau, sẽ được các đại biểu Quốc hội tiếp tục cho ý kiến trước khi biểu
quyết thông qua.
Dự thảo Bộ luật lần này hướng tới việc đổi mới nhận thức về chính sách
hình sự mà trọng tâm là đổi mới quan niệm về tội phạm và hình phạt, về
cơ sở của trách nhiệm hình sự, về chính sách xử lý đối với một số loại
tội phạm và loại chủ thể phạm tội, đảm bảo các quy định của Bộ luật hình
sự không chỉ là công cụ pháp lý để các cơ quan chức năng đấu tranh,
trấn áp tội phạm mà còn là cơ sở pháp lý để bảo vệ sự phát triển lành
mạnh các quan hệ kinh tế - xã hội; để mọi người dân tự bảo vệ mình, bảo
vệ lợi ích của Nhà nước, của xã hội; khuyến khích mọi người dân chủ động
tích cực tham gia đấu tranh phòng, chống tội phạm.
Ngoài hai Bộ luật quan trọng trên, tại kỳ họp này, Quốc hội sẽ xem xét,
thông qua Bộ luật tố tụng dân sự (sửa đổi), Bộ luật tố tụng hình sự (sửa
đổi), Bộ luật hàng hải Việt Nam (sửa đổi).
Nhiều luật tác động trực tiếp tới người dân sẽ được thông qua
Tại Kỳ họp thứ 10, Quốc hội sẽ thảo luận và thông qua một số dự án luật
quan trọng khác, có liên quan trực tiếp tới đời sống nhân dân. Đó là dự
thảo Luật an toàn thông tin với mục đích đáp ứng yêu cầu đổi mới về cơ
chế, chính sách trong hoạt động an toàn thông tin, tạo môi trường thuận
lợi và an toàn cho các thành phần kinh tế, góp phần thúc đẩy phát triển
ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông theo hướng chủ động hội
nhập quốc tế; đồng thời, tạo môi trường an toàn và tin cậy cho các nhà
đầu tư nước ngoài tham gia hoạt động đầu tư, thương mại tại Việt Nam.
Dự thảo Luật phí và lệ phí được xây dựng nhằm tập trung phản ánh kịp
thời, đầy đủ nguồn thu từ phí, lệ phí; từng bước tính đúng, tính đủ các
chi phí nhằm đáp ứng yêu cầu đặt ra đối với quá trình đổi mới cơ chế
quản lý các đơn vị sự nghiệp công lập, đẩy mạnh xã hội hóa một số loại
hình dịch vụ công, phù hợp với sự vận hành của nền kinh tế thị trường
định hướng xã hội chủ nghĩa. Việc ra đời của Luật phí và lệ phí đảm bảo
chính sách phí, lệ phí công khai, minh bạch, dễ hiểu, dễ thực hiện, tạo
thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp, góp phần thúc đẩy cải cách hành
chính.
Dự thảo Luật trưng cầu ý dân thể chế hóa các quan điểm của Đảng về phát
huy dân chủ và quyền làm chủ của nhân dân trong xây dựng nhà nước pháp
quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam, xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật
phục vụ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế; về
phát huy sức mạnh của hệ thống chính trị dưới sự lãnh đạo của Đảng, tăng
cường đoàn kết và đồng thuận xã hội, tạo cơ sở pháp lý đầy đủ cho nhân
dân thực hiện quyền làm chủ của mình, tham gia rộng rãi, trực tiếp vào
những vấn đề trọng đại của đất nước thông qua các cuộc trưng cầu ý dân
được tổ chức theo quy định của Hiến pháp và pháp luật.
Cho ý kiến các dự án Luật liên quan đến bảo đảm quyền con người
Tại Kỳ họp thứ 10, Quốc hội tiếp tục thảo luận, cho ý kiến các dự án
luật liên quan đến bảo đảm quyền con người, quyền công dân nhằm triển
khai thi hành Hiến pháp năm 2013. Một trong số đó là việc xây dựng và
ban hành Luật tiếp cận thông tin. Dự Luật được xây dựng nhằm bảo đảm
thực hiện quyền tiếp cận thông tin với tư cách là quyền cơ bản của công
dân có ý nghĩa làm tiền đề, điều kiện cho việc thực hiện các quyền tự do
dân chủ khác của con người, của công dân mà Hiến pháp năm 2013 đã quy
định, như quyền tham gia quản lý nhà nước và xã hội, quyền bầu cử, ứng
cử, quyền biểu quyết khi Nhà nước tổ chức trưng cầu ý dân, quyền khiếu
nại, quyền tố cáo, quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí…
Dự thảo Luật tiếp cận thông tin quy định về quyền tiếp cận thông tin của
công dân; nguyên tắc, trình tự, thủ tục thực hiện quyền tiếp cận thông
tin; nghĩa vụ, trách nhiệm của cơ quan nhà nước trong việc bảo đảm thực
hiện quyền tiếp cận thông tin của công dân và quyền, nghĩa vụ của công
dân trong việc thực hiện quyền tiếp cận thông tin.
Dự thảo Luật không điều chỉnh việc cung cấp thông tin giữa các cơ quan
nhà nước với nhau trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, giữa cơ quan nhà
nước với các tổ chức trong hệ thống chính trị trong quá trình thực hiện
chức năng, nhiệm vụ, tôn chỉ, mục đích của mình. Việc tiếp cận các thông
tin thuộc bí mật nhà nước, thông tin thuộc bí mật đời tư, bí mật kinh
doanh, thông tin về sở hữu trí tuệ; thông tin trong các tài liệu, hồ sơ
đã được chuyển sang cơ quan lưu trữ lịch sử; thông tin trong quá trình
thanh tra, kiểm toán; thông tin trong quá trình điều tra, truy tố, xét
xử được thực hiện theo quy định của pháp luật liên quan.
Cũng liên quan tới vấn đề quyền con người, Quốc hội sẽ xem xét lần đầu
dự án Luật tín ngưỡng tôn giáo nhằm khắc phục những bất cập, tồn
tại của pháp luật về tín ngưỡng, tôn giáo hiện hành. Tiếp
tục hoàn thiện hệ thống pháp luật về tín ngưỡng, tôn giáo để
đảm bảo hơn nữa quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo. Đổi mới cơ
chế quản lý nhà nước nhằm tạo sự thông thoáng, minh bạch, tạo
cơ chế pháp lý nhằm tôn trọng, bảo hộ, bảo đảm quyền tự do
tín ngưỡng, tôn giáo của mọi người; hạn chế sự can thiệp hành
chính của Nhà nước vào các công việc nội bộ của tổ chức tôn
giáo; đáp ứng yêu cầu quản lý nhà nước, cải cách hành chính đối
với lĩnh vực này./.
(TTXVN)