Đề nghị vẫn tổ chức HĐND cấp phường
Mô hình tổ chức chính quyền địa phương
được quy định trong Dự thảo Luật Tổ chức chính quyền địa phương là một
trong những nội dung nhận được nhiều ý kiến thảo luận của đại biểu Quốc
hội chuyên trách trong buổi làm việc sáng 16/4. Dự thảo Luật hiện vẫn
đang thể hiện 2 phương án để đại biểu Quốc hội tiếp tục thảo luận.
Theo đó, phương án 1 quy
định tất cả các đơn vị hành chính đều tổ chức cấp chính quyền địa
phương (gồm HĐND và UBND) nhưng làm rõ trong Luật những điểm khác biệt
về cơ cấu tổ chức, nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương ở nông
thôn, đô thị và hải đảo. Phương án 2 quy định ở phường chỉ tổ chức UBND
để thực hiện nhiệm vụ của chính quyền địa phương tại phường.
Đại biểu Nguyễn Đình Bích (Phó Chủ tịch HĐND Hải Phòng) nhất trí phương án 1 vì thể hiện rõ ưu điểm, phù hợp với Hiến pháp 2013 quy
định chính quyền địa phương tổ chức ở tất cả các đơn vị hành chính; là
chính quyền của dân, do dân, vì dân, được người dân lựa chọn ủy quyền
thông qua bầu ra cơ quan đại diện ở tất cả các đơn vị hành chính, ở các
cấp chính quyền.
“Quyền lực Nhà nước trong một thiết chế
dân chủ nằm trong tay nhân dân chứ không phải nằm ở trên cao, không phải
trên bổ xuống mà dưới ủy quyền lên qua bầu cử”, đại biểu nêu quan điểm.
Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách thảo luận một số dự án luật trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 9
Nêu thực tế công tác ở địa phương, đại
biểu Nguyễn Đình Bích nhấn mạnh các nghị quyết của cấp ủy có giá trị
thực hiện trước hết với các đảng viên, nhưng khi được HĐND thể chế thành
Nghị quyết thì có tính hợp pháp rất cao để mọi người dân thực hiện. Do
đó, việc vẫn tổ chức HĐND là quan trọng.
Cũng theo đại biểu, việc không tổ chức
HĐND phường thì không thể nói chính quyền địa phương đó mà là chính
quyền của quận đặt tại phường và những người được bổ nhiệm trước hết
chịu trách nhiệm trước cấp trên, chứ không chịu trách nhiệm trước người
ủy quyền cho mình.
Đại biểu Danh Út- Phó Chủ tịch Hội đồng
Dân tộc cũng nhất trí với phương án 1 vì cho rằng “phương án 2 không có
ưu điểm gì. Bỏ HĐND không mang lợi ích gì cho quốc gia, làm đảo lộn bộ
máy hành chính, không đảm bảo quyền dân chủ của nhân dân”.
Tuy nhiên, theo Đại biểu Nguyễn Thanh
Thủy (Phó trưởng đoàn ĐBQH chuyên trách tỉnh Hậu Giang), phải làm rõ
điểm giống nhau, khác nhau của từng mô hình ở các địa bàn nông thôn, hải
đảo, đô thị, đơn vị hành chính kinh tế đặc biệt để chọn phương án phù
hợp, nhằm phát huy hiệu lực, hiệu quả hoạt động HĐND trong thời gian
tới.
“Chưa có phương án nào hoàn hảo. Không
thể nói bỏ đi HĐND cấp quận, phường sẽ đảm bảo bộ máy tinh gọn, hiệu quả
hơn. Còn với phương án 1, nếu không khắc phục được bất cập, hạn chế
hiện nay thì cũng không bảo đảm được phát huy hiệu lực, hiệu quả. Hoạt
động của HĐND, nhất là ở cấp huyện, xã còn mang tính hình thức rất
nhiều. Vấn đề này cần phải được khắc phục trong luật này”, đại biểu nêu ý
kiến.
Luật phải làm rõ chức năng của HĐND và UBND
Đại biểu Nguyễn Đình Bích (đoàn Hải
Phòng) đề nghị dự thảo luật làm rõ chức năng của HĐND và UBND vì lâu nay
hiểu không chính xác dẫn đến nhầm lẫn trong tổ chức thực hiện.
“HĐND có chức năng quyết định các vấn đề
của địa phương là đúng nhưng chưa đủ, vì HĐND còn quyết định tổ chức
thực hiện những quyết định của cấp trên liên quan địa phương mình để sát
thực tiễn, ví dụ HĐND quyết định mức phí, lệ phí trong khung cấp trên
quy định. HĐND còn có chức năng giám sát và cần có chức năng phán xét
kết quả thực hiện pháp luật ở địa phương và nghị quyết của mình, thông
qua lấy phiếu tín nhiệm, bất tín nhiệm và cái đang thiếu là quyền khen
thưởng”, đại biểu nhấn mạnh.
Trong khi đó, chức năng của UBND là tổ
chức thực hiện các nghị quyết của HĐND về các vấn đề ở địa phương; tổ
chức thực hiện quản lý hành chính Nhà nước theo quy định của pháp luật.
Hai chức năng này thể hiện rất rõ trách nhiệm của UBND là cơ quan do
HĐND bầu ra, chấp hành và thực hiện những gì HĐND quyết và giao thực
hiện. UBND tạo điều kiện cho HĐND tiến hành hoạt động giám sát và có
trách nhiệm tổ chức thực hiện các kiến nghị qua giám sát của của HĐND.
“Luật cần quy đinh rõ chức năng nhiệm vụ
thì mới tránh được sự lộn xộn, hoạt động đúng thẩm quyền, đúng trách
nhiệm”, đại biểu Nguyễn Đình Bích nêu ý kiến.
Cho rằng số lượng đại biểu HĐND đông
nhưng chưa mạnh, đại biểu Nguyễn Đình Bích nêu quan điểm: “Số lượng đông
nhưng khó thu hút người thực sự có năng lực, đáp ứng được yêu cầu.
Chúng ta lại thu hút nhiều đại biểu “vừa đá bóng vừa thổi còi”, tức vừa ở
cơ quan của ủy ban vừa tham gia đại biểu Hội đồng và chiếm tỷ lệ cao,
dẫn đến hiệu quả hoạt động thấp. Do đó đề nghị đại biểu có thể rút xuống
tới mức bằng 2/3 so với hiện nay, không nên đông mà phải mạnh. Tỷ lệ
đại biểu chuyên trách nâng lên để cơ cấu vào thường trực, các ban”.
Chưa rõ phân quyền, phân cấp
Đại biểu Lê Thị Phương Hoa (Đoàn Vĩnh
Phúc) bày tỏ băn khoăn về quy định chính quyền địa phương được đảm bảo
nguồn lực để thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn đã được phân quyền, phân
cấp theo quy định của pháp luật và chịu trách nhiệm.
“Khoản 4 điều 11 của dự thảo quy định cơ
quan Nhà nước cấp trên giám sát, kiểm tra tính hợp hiến, hợp pháp trong
việc thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn của các cấp chính quyền địa
phương nhưng vẫn kiểm tra thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn mà mình phân
cấp, ủy quyền cho chính quyền địa phương cấp dưới. Tuy nhiên hiện nay
chúng ta chưa có khái niệm pháp lý, chưa có quy định về nguyên tắc phân
cấp, phân quyền, nên chưa rõ ai được phân quyền ai được phân cấp, điều
kiện, mức độ, phạm vi phân quyền, phân cấp. Người phân quyền, phân cấp
có tiếp tục được phân quyền, phân cấp nữa hay không?”, đại biểu đặt vấn
đề.
Theo đại biểu, trong dự thảo, nội dung
về nhiệm vụ, quyền hạn của các chính quyền địa phương các cấp cũng chưa
thể hiện rõ đâu là việc được phân quyền, phân cấp. “Đây là vấn đề đặc
biệt khó khăn trong kiểm soát tổ chức hoạt động của chính quyền địa
phương và đề nghị phải làm rõ nội dung này. Nếu không sẽ dẫn đến tình
trạng là không xác định rõ trách nhiệm, dồn việc, dồn trách nhiệm cho
cấp dưới, quan liêu, buông lỏng quản lý, hoặc tình trạng tùy tiện can
thiệp vào các công việc”
Về cơ chế kiểm soát đối với chính quyền
địa phương, dự thảo quy định cơ quan Nhà nước cấp trên hướng dẫn, kiểm
tra việc thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn mà mình phân cấp, ủy quyền
cho chính quyền địa phương cấp dưới.
Theo đại biểu Lê Thị Phương Hoa, quy
định trên dễn đến hệ quả: Chỉ có chủ thể phân cấp mới có quyền hướng
dẫn, kiểm tra đối với cấp được phân cấp. Có những việc Chính phủ phân
cấp trực tiếp đến cấp xã thì Chính phủ hướng dẫn, kiểm tra đến cấp xã
bằng cách nào? Việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn theo phân cấp, ủy
quyền của cấp dưới chỉ chịu sự hướng dẫn, kiểm tra mà không chịu sự giám
sát của cấp trên. Như vậy sẽ bỏ qua một phần trong kiểm soát quyền lực
nhà nước, HĐND không thể thực hiện được chức năng giám sát của mình đối
với chính quyền./.
Theo VOVnews