“Sau năm cao điểm thực hiện thành công Nghị quyết của Bộ Chính trị về
sắp xếp, đổi mới hoạt động của các công ty nông lâm nghiệp, sang năm
2019, Chính phủ sẽ đề nghị Kiểm toán Nhà nước kiểm toán toàn diện hoạt
động của các công ty để biết ai làm tốt, vướng mắc gì, trách nhiệm ở đâu
để báo cáo Quốc hội”, theo Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ.
Sáng 28/10 tại Trụ sở Chính phủ, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ chủ trì
hội nghị trực tuyến sơ kết tình hình sắp xếp, đổi mới và phát triển,
nâng cao hiệu quả hoạt động của công ty nông, lâm nghiệp giai đoạn
2015-2017.
Hội nghị nhằm đánh giá việc thực hiện Nghị quyết số 30-NQ/TW ngày
12/3/2014 của Bộ Chính trị và Nghị định số 118/2014/NĐ-CP ngày
17/12/2014 của Chính phủ.
Sau sắp xếp, các công ty bước đầu tăng doanh thu
Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Hà Công Tuấn cho biết về cơ bản hệ thống
văn bản quy phạm pháp luật được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và các
Bộ, ngành ban hành để thể chế hóa, hướng dẫn, chỉ đạo triển khai kịp
thời, toàn diện, bảo đảm tổ chức thực hiện Nghị quyết của Bộ Chính trị
về sắp xếp, đổi mới và phát triển, nâng cao hiệu quả hoạt động của công
ty nông, lâm nghiệp.
Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt hầu hết các phương án tổng thể sắp
xếp, đổi mới công ty nông, lâm nghiệp của 41 tỉnh, thành phố và các tổng
công ty lâm nghiệp, nông nghiệp. Trong đó có phương án sắp xếp, nâng
cao hiệu quả của hơn 254 công ty.
Các tỉnh, thành phố, tập đoàn, tổng công ty nông, lâm nghiệp cũng
tích cực triển khai các chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ theo
các hướng chuyển đổi sang mô hình công ty trách nhiệm hữu hạn một thành
viên (TNHH MTV) nông, lâm nghiệp duy trì mô hình doanh nghiệp Nhà nước
nắm giữ 100% vốn điều lệ thực hiện sản xuất kinh doanh; chuyển công ty
TNHH MTV nông, lâm nghiệp thành công ty cổ phần, công ty TNHH hai thành
viên trở lên; giải thể công ty TNHHMTV nông, lâm nghiệp…
Lãnh đạo UBND các tỉnh Lào Cai, Khánh Hòa, Bình Định… cho biết sau
khi triển khai quyết định của Thủ tướng Chính phủ, nhiều công ty đã xây
dựng phương án kinh doanh, hợp tác kinh doanh đạt những kết quả khả
quan, tinh gọn được bộ máy.
Đặc biệt với mô hình cổ phần hóa, các chỉ tiêu doanh thu, lợi nhuận
đều tăng như: Công ty cổ phần Cao su Bình Dương (doanh thu trước sắp xếp
49 tỷ đồng, sau sắp xếp 133 tỷ đồng), Công ty cổ phần Nông lâm nghiệp
Bình Dương (doanh thu trước sắp xếp 26 tỷ đồng, sau sắp xếp 34 tỷ đồng),
Công ty cổ phần Chè Bàu Cạn (lợi nhuận trước sắp xếp 277 triệu đồng,
sau sắp xếp 4 tỷ đồng), các công ty lâm nghiệp Đình Lập, Lộc Bình, Hòa
Bình, Đông Bắc thuộc Tổng công ty Lâm nghiệp Việt Nam– Công ty cổ phần,
công ty CP cao su Bà Rịa, Tân Biên thuộc Tập đoàn Công nghiệp cao su
Việt Nam đều phát triển và đạt hiệu quả sản xuất kinh doanh hơn trước
đó.
Với các công ty này, đã xử lý được tồn tại về tài chính, tranh chấp,
lấn chiếm đất đai. Định hướng, chiến lược sản xuất kinh doanh của các
doanh nghiệp đã cụ thể và sát thực với tình hình thực tế hơn.
Tuy nhiên, lãnh đạo các địa phương cho biết đối với các nông, lâm
trường đã chuyển đổi thành công ty 100% vốn Nhà nước hay công ty cổ phần
do Nhà nước chi phối thì vốn eo hẹp, chậm được cấp bổ sung vốn điều lệ;
các nông lâm trường ở vùng sâu, vùng cao tài sản không có nhiều, khó
vay vốn khi ngân hàng chỉ cho vay thế chấp, chưa cho vay tín chấp.
Bên cạnh đó, nhiều công ty nông, lâm nghiệp đang trong quá trình sắp
xếp thì vướng mắc ở đo đạc đất đai, xác định giá trị doanh nghiệp, nhất
là giá trị vườn cây do diện tích lớn ở địa bàn khó khăn, phát sinh công
nợ khó đòi với các hộ gia đình, có doanh nghiệp như Tổng công ty Cà phê
Việt Nam nợ khó đòi, quá thu hiện nay lên tới 380 tỷ đồng mà chưa biết
thẩm quyền xử lý thế nào.
Vẫn còn tư tưởng ngại không muốn làm
Do những khó khăn trên nên Bộ NN&PTNT và một số địa phương cho
biết việc thực hiện sắp xếp, đổi mới, nâng cao hiệu quả hoạt động của
các công ty lâm nghiệp theo Nghị quyết số 30 của Bộ Chính trị chậm lại.
Tới nay, mới cổ phần hoá được 10/102 công ty (chiếm 19,6%), chuyển được
12/38 công ty sang công ty TNHH hai thành viên (31,28%), mới phê duyệt
giải thể 11 công ty (39%),…
Một số địa phương như Quảng Ninh cho biết phải điều chỉnh lại phương
án tổng thể vì không phù hợp với thực tiễn. Các vướng mắc cũng kéo dài
thời gian phê duyệt phương án, sắp xếp các công ty nông, lâm nghiệp như:
Công ty TNHH MTV nông nghiệp Bạch Long, Rạng Đông (Nam Định), Công ty
TNHH MTV Lâm nghiệp Sóc Trăng, Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Bình Thuận
(Bình Thuận) và một số công ty thuộc UBND tỉnh Nghệ An. Lãnh đạo tỉnh
Nghệ An cho biết tới năm 2018, tỉnh sẽ hoàn thành việc phê duyệt phương
án sắp xếp các công ty nông, lâm nghiệp.
Tuy nhiên, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ yêu cầu năm 2018, tỉnh Nghệ
An cũng như các địa phương còn triển khai chậm phải hoàn thành sắp xếp,
đi vào tổ chức hoạt động theo mô hình mới chứ không phải là hoàn thành
phê duyệt theo yêu cầu của Trung ương và Chính phủ. Đồng thời, các địa
phương và Bộ NN&PTNT cũng khẩn trương lên phương án điều chỉnh
phương án tổng thể và trình cấp có thẩm quyền phê duyệt ngay trong quý
IV/2017 để triển khai toàn diện và hoàn thành trong năm 2018.
Nhấn mạnh ý nghĩa của sắp xếp, đổi mới các công ty nông lâm nghiệp có
tác động lớn tới tái cơ cấu ngành nông nghiệp, đổi mới hoạt động DNNN
và cuộc sống của hàng triệu người dân, Phó Thủ tướng nêu rõ: “Năm 2018
phải là năm cao điểm hoàn thành sắp xếp, đổi mới nâng cao hiệu quả hoạt
động các công ty này theo Nghị quyết số 30 của Bộ Chính trị. Năm 2019,
Chính phủ sẽ đề nghị Kiểm toán Nhà nước kiểm toán toàn diện hoạt động
của các công ty để biết ai làm tốt, vướng mắc gì, trách nhiệm ở đâu để
báo cáo Quốc hội”.
Chỉ ra các nguyên nhân chậm thực hiện sắp xếp, ngoài các lý do khách
quan như thực hiện chính sách khoán đất, giao đất, tranh chấp, lấn
chiếm, tồn đọng tài chính kéo dài qua nhiều thời kỳ lịch sử, nhưng Phó
Thủ tướng chỉ rõ nguyên nhân chủ quan là chủ yếu. “Nơi nào tập trung làm
thì hiệu quả cao như Tập đoàn Cao su, Tổng công ty Lâm nghiệp và nhiều
địa phương khác. Một số nơi chưa quyết liệt, chưa quan tâm đúng mức,
nhất là phối hợp thực hiện. Nhiều đơn vị ngại không muốn làm vì sợ phơi
ra các tồn đọng, ngại phải đi xử lý tồn đọng”, Phó Thủ tướng nói.
Để triển khai hiệu quả, Phó Thủ tướng giao Bộ NN&PTNT, Bộ
TN&MT và các bộ, ngành bám sát nhiệm vụ, tháo gỡ từng vướng mắc cho
doanh nghiệp, địa phương theo các chuyên đề: Cổ phần hoá, đo đạc, chuyển
mô hình thành công ty 2 thành viên, xác định giá trị doanh nghiệp, phê
duyệt phương án sử dụng đất, lập bản đồ địa chính, việc ký các hợp đồng
cho thuê đất, xử lý tình trạng lấn chiếm, liên doanh, liên kết sản xuất
không đúng quy định… Đồng thời, Bộ TN&MT cập nhật hệ thống quản lý
rừng, đất đai.
Bộ Tài chính hướng dẫn địa phương thực hiện kêu gọi tư nhân góp vốn
thành lập công ty TNHH nông, lâm nghiệp 2 thành viên trở lên bảo đảm
không thất thoát vốn, hoạt động hiệu quả, bền vững.
Tập trung tháo gỡ vướng mắc về đất đai
Trước những kiến nghị của nhiều địa phương về tăng vốn điều lệ, chi trả
chi phí đo đạc, xác định giá trị vườn cây, Thứ trưởng Bộ Tài chính Trần
Văn Hiếu cho biết theo quy định, Trung ương sẽ lo 70% kinh phí đo đạc
bản đồ, 30% kinh phí còn lại do địa phương thu xếp. Tổng hợp của 41
tỉnh, thành phố thì số kinh phí này là hơn 1.100 tỷ đồng.
Tuy nhiên, Thứ trưởng Bộ Tài chính nhìn nhận vấn đề không phải vướng ở
khả năng chi trả mà vướng ở xử lý đất đai để phục vụ đo đạc. Các địa
phương phải tổ chức đoàn kiểm thật, đếm thật (đất đai) chứ không chỉ dựa
vào thống kê. Mặc dù vậy, ông Hiếu cho biết Bộ Tài chính sẽ tiếp tục
tổng hợp, báo cáo Quốc hội ưu tiên bố trí vốn cho đo đạc.
Về tăng vốn điều lệ, ông Hiếu nhấn mạnh tất cả các công ty nông, lâm
nghiệp cần tăng vốn đều thuộc trách nhiệm của ngân sách địa phương bố
trí cho chi đầu tư. Tuy nhiên, có một số tỉnh khó khăn nhưng đã có nguồn
thu từ cổ phần hoá chưa nộp về Trung ương thì có thể bố trí lại để tăng
vốn điều lệ công ty nông, lâm nghiệp. Nhưng ông Hiếu đề nghị các tỉnh
phải báo cáo Bộ Tài chính khi giữ lại để tăng vốn điều lệ./.
(VGP)