Phiên làm việc chiều 28/3 Kỳ họp thứ 11 tiếp tục nhận
được nhiều ý kiến của đại biểu Quốc hội góp ý vào báo cáo đánh giá tổng
kết nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIII. Nếu như buổi làm việc sáng cùng ngày
ghi nhận những đánh giá tốt đẹp của nhiều đại biểu về những thành tựu,
dấu ấn đặc biệt của Quốc hội, thì các ý kiến tại buổi làm việc chiều nay
đi thẳng vào những vấn đề cần khắc phục, những tồn tại cố hữu trong các
mặt hoạt động của Quốc hội. Những ý kiến góp ý đều rất thẳng thắn, chân
thành và sâu sắc, với mong muốn Quốc hội khóa XIV sẽ tiếp thu, cải tiến
để nâng cao hơn nữa chất lượng hoạt động, tính chuyên nghiệp của đại
biểu Quốc hội và Quốc hội.
Kiên quyết bảo vệ chủ quyền Tổ quốc
Trăn trở trước nỗi lo của dân, của cử tri, nhiều đại biểu
phát biểu, bày tỏ chính kiến mạnh mẽ của mình và đề nghị Quốc hội tiếp
thu, tiếp tục đổi mới để đáp ứng nguyện vọng của nhân dân, nhất là những
phản ứng kiên quyết trong bảo vệ chủ quyền Tổ quốc.
Nêu các
“khoản nợ” của Quốc hội khóa XIII với cử tri, nhân dân, đại biểu Nguyễn
Anh Sơn (Nam Định) đưa quan điểm: Đó là thái độ, lời nói và hành động
của Quốc hội trước vấn đề bảo vệ chủ quyền biển đảo của Tổ quốc. Dự
báo những dấu hiệu khó khăn trong năm 2016, một năm thách thức căng
thẳng trong vấn đề bảo vệ chủ quyền biển đảo, đại biểu Nguyễn Anh Sơn
thẳng thắn: Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc sang thăm Việt Nam, có thống
nhất với Việt Nam sẽ không làm căng thẳng thêm tình hình Biển Đông. Thế
nhưng từ đầu năm họ đã mang pháo, tên lửa đất đối không, mới đây là
mang tên lửa đất đối hạm ra đảo Phú Lâm thuộc quần đảo Hoàng Sa của Việt
Nam. Đó là điều hết sức lo lắng”, đại biểu Nguyễn Anh Sơn quan ngại.
Đại biểu Trương Trọng Nghĩa (TP Hồ Chí Minh) cùng chung nỗi trăn
trở: “Cử tri cho rằng chúng ta chưa có những phản ứng đúng với tình
hình biển Đông. Do vậy, tôi đề nghị Quốc hội khóa XIV lưu ý vấn đề này”.
Cần có cơ chế giám sát thực thi kết quả kiểm toán
Nhiều ý kiến phát biểu trong buổi làm việc chiều nay cũng bày tỏ băn
khoăn trước hiệu quả, hiệu lực của hoạt động Kiểm toán Nhà nước cũng như
những thực tế đặt ra trong việc nâng cao chất lượng hoạt động của của
loại hình công cụ đặc biệt này của Quốc hội.
Phân tích nhân
lực Kiểm toán Nhà nước, đại biểu Nguyễn Văn Tiên (Tiền Giang) băn khoăn,
mỗi năm chỉ thấy kiểm toán Nhà nước kiểm toán được 40-50% báo cáo giám
sát. “Bao vấn đề ngổn ngang như vậy mà đầu việc kiểm toán Nhà nước đảm
đương trong 1 năm quá ít” – đại biểu Nguyễn Văn Tiên nói.
Theo
đại biểu, nhân lực kiểm toán Nhà nước hiện quá mỏng đã ảnh hưởng tới
chất lượng kiểm toán. Kiểm toán Nhà nước năm 2015 hiện giờ có tổng số
1.800 người ăn lương Nhà nước, bằng biên chế Bệnh viện Bạch Mai, bằng ba
đến bốn trường trung cấp gộp lại. Chừng ấy người mà nắm giữ trọng trách
kiểm soát ngân sách quốc gia thì có làm được không?”- đại biểu Tiên đề
nghị vấn đề này cần xem xét và điều chỉnh ngay mới có thể đảm bảo kiểm
toán 100% ngân sách.
Cũng đề cập đến vấn đề này, đại biểu
Đỗ Mạnh Hùng (Thái Nguyên) dự báo, trước những con số đầu tư công đang
“phình” ra, nợ công đang tiến sát ngưỡng trần Quốc hội cho phép thì bóng
dáng của Kiểm toán Nhà nước chưa được “đậm”. “Đánh giá lịch sử 21 năm
của Kiểm toán Nhà nước thì tỷ lệ kiến nghị kiểm toán về ngân sách chỉ
được 55%; 5 năm qua tỷ lệ này là 60%... Dù là 55% hay 60% thì cũng không
đạt yêu cầu”- Đại biểu nêu ý kiến. Đại biểu Đỗ Mạnh Hùng phân tích,
sở dĩ các kiến nghị của Kiểm toán Nhà nước bị “ngó lơ” là do ý thức thực
thi pháp luật tại một số bộ, ngành chưa cao. Hai là chưa có chế tài
mạnh xử lý các tổ chức, cơ quan không thực hiện nghiêm túc kiến nghị của
Kiểm toán.
“Phải bổ sung thêm chế tài mạnh hơn. Kiểm toán Nhà
nước nhiệm kỳ tới phải ưu tiên kiểm toán một số lĩnh vực như nợ công,
đầu tư công, hiệu quả sử dụng vốn vay, bội chi ngân sách... để đại biểu,
cử tri yên tâm” –đại biểu đề nghị.
Đặt câu hỏi: “Kiểm toán đã
làm hết trách nhiệm của mình chưa?, đại biểu Nguyễn Bá Thuyền (Lâm Đồng)
dẫn chứng nhiều doanh nghiệp vừa được kiểm toán xong thì thời gian ngắn
sau chủ doanh nghiệp bị bắt giam, khởi tố. “Những trường hợp như vậy
kiểm toán có phát hiện sai phạm của doanh nghiệp không? Đại biểu Thuyền
đề nghị phải “truy” trách nhiệm cụ thể của kiểm toán trong từng vụ việc.
Đặt vấn đề tỷ lệ thu hồi sau kiểm toán chỉ chiếm khoảng 65%.
Phần còn lại được xử lý như thế nào, đại biểu Nguyễn Thị Khá (Trà Vinh)
đề nghị cần có cơ chế rõ ràng, quy trách nhiệm việc theo dõi thực thi
kết luận kiểm toán đến cùng, tránh tình trạng hình thức. Đại biểu cũng
đề nghị cần tập trung đào tạo bộ máy, đổi mới nội dung, công tác kiểm
toán; tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, nâng cao đạo đức kiểm
toán để rút ngắn thời gian kiểm toán.
Tăng tính bảo hiến trong xây dựng pháp luật
Thẳng thắn nêu quan điểm việc không hoàn thành kế hoạch
xây dựng pháp luật trong nhiệm kỳ qua phải được coi là không hoàn thành
nhiệm vụ, đại biểu Trương Trọng Nghĩa (Tp.Hồ Chí Minh) đề nghị nếu đã
đưa danh sách luật vào nghị quyết thì phải hoàn thành, nếu không phải có
chế tài quy trách nhiệm.
Khẳng định việc làm luật để triển
khai thi hành Hiến pháp 2013 là thành tích lớn của Quốc hội khóa XIII,
nhưng đại biểu Nghĩa cũng chỉ rõ những trường hợp hiện còn có độ chênh
giữa tinh thần của Hiến pháp với các đạo luật hiện hành. Đại biểu kiến
nghị Quốc hội cần tăng cường giám sát bảo hiến trong công tác xây dựng
luật. Đặc biệt, cần tránh tình trạng trong một số luật còn có “vùng
sáng” là kẽ hở gây ra hành vi tùy tiện, nhũng nhiễu của cán bộ, công
chức.
“Phải bảo đảm các đạo luật tuân thủ tinh thần, lời văn
của Hiến pháp, không len lỏi lợi ích nhóm làm hạn chế nội dung của Hiến
pháp”, đại biểu nhấn mạnh.
Nêu quan điểm xử lý
những nội dung còn vênh giữa Hiến pháp và các đạo luật hiện hành, đại
biểu Trần Đình Nhã (Thừa Thiên – Huế) chỉ rõ, kể từ khi Hiến pháp ban
hành nhưng đến nay vẫn còn nhiều quy định hiện hành trong pháp luật và
cả Điều ước Quốc tế hạn chế quyền công dân, quyền con người. Để xử lý
vấn đề này, đại biều đề xuất hai cách: Quốc hội tuyên bố các văn bản
hạn chế quyền con người trong các văn bản dưới luật thì không có hiệu
lực hoặc Quốc hội ra Quyết nghị trong khi chưa có luật thay thế thì cho
phép áp dụng quy định hạn chế trong các văn bản hiện hành.
Cho rằng, Quốc hội cũng phải có trách nhiệm chia sẻ với Chính
phủ, đại biểu Nguyễn Đức Kiên, Phó chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội
đánh giá: Sau 2 năm Quốc hội thông qua Hiến pháp năm 2013, công tác
triển khai nhiệm vụ giám sát Hiến pháp của Ủy ban thường vụ Quốc hội “có
vấn đề”…
“Nếu liên kết báo cáo Chủ tịch Quốc hội, Chủ tịch
nước và Thủ tướng sẽ thấy có nhiều vấn đề được quy định trong Hiến pháp
nhưng trong 2 năm qua chưa triển khai được trọn vẹn mà không tìm được lí
do để hỗ trợ. Bản thân Ủy ban Thường vụ Quốc hội chưa có giám sát cụ
thể để bộ máy nhà nước thực hiện đúng Hiến pháp…”, đại biểu Kiên nói.
Nhiều đại biểu cũng bày tỏ sự trăn trở về những “món nợ”
lớn của Quốc hội nhiệm kỳ 2011-2016 đối với cử tri cả nước như: Giải
quyết bức xúc của cử tri; hiệu quả công tác phòng chống tham nhũng; đồng
thời mong muốn những vấn đề này sẽ được xem xét, nghiên cứu, giải quyết
thấu đáo trong nhiệm kỳ tới./.
Quang Vũ/TTXVN