Thảo luận tại tổ về Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025, các đại biểu cho rằng, trong bối cảnh có nhiều diễn biến phức tạp của dịch COVID-19, tác động lớn đến sự phát triển chung của nền kinh tế, nhưng công tác tài chính, ngân sách vẫn có nhiều thành tựu quan trọng và khá toàn diện, góp phần tích cực ổn định vĩ mô, thúc đẩy phát triển kinh tế, xã hội, đảm bảo quốc phòng, an ninh giai đoạn 2016-2020. 

Các đại biểu cũng lưu ý cần xem lại về khái niệm vay vốn ODA và vốn ưu đãi nước ngoài. Có hoặc dùng chung là vốn vay nước ngoài để đảm bảo chính xác phạm vi báo cáo, từ đó phân tích, đánh giá kỹ hơn hiệu quả sử dụng vốn khác phục vụ dự án đầu tư phát triển như: Phát hành trái phiếu xanh, hay thậm chí là huy động vốn tư nhân trong bối cảnh các nguồn vốn vay ưu đãi giảm dần do nước ta đã trở thành nước có thu nhập trung bình

Về nội dung này, đại biểu Phan Đình Trạc (Nghệ An) đề nghị cần có giải pháp cụ thể, căn cơ, trong đó, tập trung hoàn thiện thể chế, pháp luật, tháo gỡ khó khăn, phát triển sản xuất kinh doanh có hiệu quả, đặc biệt là Luật Ngân sách Nhà nước, Luật Thuế, Luật Đất đai và các văn bản pháp luật liên quan; tăng cường đổi mới cơ chế phân cấp ngân sách nhà nước đảm bảo vai trò chủ đạo của Ngân sách Trung ương, chủ động ngân sách địa phương, tăng thu và tiết kiệm chi ngân sách, cơ cấu lại nợ công hiệu quả; tăng tỷ trọng đầu tư phát triển, giảm tỷ trọng chi thường xuyên, thúc đẩy các dự án trọng điểm quốc gia…

Theo đại biểu Lại Xuân Môn (Cao Bằng), việc sử dụng, giải ngân vốn đầu tư công còn nhiều hạn chế, bất cập, nhất là việc phân bổ nguồn vốn còn dài trải, chưa hợp lý. Việc giải ngân vốn phải khoa học, đầu tư đúng chỗ, có trọng điểm mới tạo được sức mạnh lan tỏa; căn cứ vào từng khu vực để đầu tư, đặc biệt cần chú trọng ưu tiên các công trình, dự án hạ tầng, giao thông vì có thể tạo nguồn thu cho địa phương một cách bền vững.

Tăng cường tháo gỡ vướng mắc gây nghẽn mạch công tác giải ngân

Đại biểu Trần Hoàng Ngân (TP Hồ Chí Minh) cho biết, nếu sử dụng tốt vốn đầu tư công sẽ tăng trưởng kinh tế, góp phần cải thiện đời sống nhân dân, tăng thu nhập cho quốc gia. Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững phải gắn với an sinh xã hội. Qua theo dõi, năm 2016 giải ngân được hơn 88,27% nhưng đến năm 2018 chỉ giải ngân được có 71,69%. Tuy nhiên, khi Chính phủ quyết tâm đẩy mạnh đầu tư công, tránh kéo dài thời gian của án, gây lãng phí, đi liền với đó là gắn trách nhiệm cho người đứng đầu nên đến năm 2020 đã giải ngân được hơn 96%.

Nhìn những tồn tại để rút ra bài học kinh nghiệm cho giai đoạn tới, đại biểu Trần Hoàng Ngân cho rằng, khâu giải phóng mặt bằng là vô cùng vất vả nên công tác tuyên truyền phải gắn liền với thông tin để người dân đồng thuận, nhưng vấn đề mấu chốt vẫn là giá đất và đền bù khiến người dân không đồng thuận gây ra bức xúc xã hội. Đại biểu cho rằng, vấn đề thủ tục đấu thầu cũng cần được quan tâm, các đại biểu chuyên trách cần dành thời gian nhiều hơn cho việc rà soát các thể chế, làm việc với các sở, ngành xem vướng ở đâu để cùng giải quyết, điều chỉnh. Bên cạnh đó cũng cần tăng cường công tác kiểm tra, giám sát để việc giải ngân vốn đầu tư công được hiệu quả.

Đồng tình với quan điểm này, đại biểu Nguyễn Văn Huy (Thái Bình) cho rằng, Chính phủ vẫn cần lưu ý các biện pháp để tháo gỡ vướng mắc gây nghẽn mạch công tác giải ngân, đó là trong công tác bồi thường, thu hồi đất, tái định cư, giải phóng mặt bằng còn nhiều bất cập, do xung đột về lợi ích, đơn giá bồi thường chưa sát với thực tế.