Ngày 18/7, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang đã dự và có bài phát biểu tại
Lễ Kỷ niệm 60 năm ngày ký Hiệp định Geneva về đình chỉ chiến sự ở Việt
Nam (20/7/1954-20/7/2014). Tạp chí giới thiệu toàn văn bài phát biểu. Đầu đề do Tạp chí đặt.
- Thưa các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Mặt
trận Tổ quốc Việt Nam, các Mẹ Việt Nam Anh hùng, các đồng chí lão thành
cách mạng,
- Thưa các vị khách quốc tế và toàn thể quý vị đại biểu,
Hôm nay, chúng ta cùng nhau họp mặt tại đây để kỷ niệm lần thứ 60 Ngày
ký Hiệp định Geneva về đình chỉ chiến sự ở Việt Nam, một cột mốc lịch sử
quan trọng trong cuộc đấu tranh lâu dài, gian khó của nhân dân ta giành
độc lập, tự do cho Tổ quốc trong thế kỷ XX. Thay mặt lãnh đạo Đảng và
Nhà nước, tôi nhiệt liệt chào mừng và xin gửi tới các đồng chí lãnh đạo,
nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, đại diện các
cơ quan Trung ương, các vị khách quốc tế, các cán bộ chiến sỹ tham gia
phục vụ Hội nghị Geneva 1954 cùng quý vị đại biểu đến dự buổi lễ trọng
thể này những lời chúc tốt đẹp nhất.
Trong niềm tự hào, chúng ta thành kính tưởng nhớ và bày tỏ lòng biết ơn
vô hạn với Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại - vị lãnh tụ thiên tài, Anh hùng
giải phóng dân tộc, danh nhân văn hóa thế giới, Người đã cống hiến cả
cuộc đời cho độc lập dân tộc, tự do, hạnh phúc của nhân dân và là người
đã trực tiếp chỉ đạo hoạt động của Đoàn đại biểu Chính phủ Việt Nam dân
chủ Cộng hòa tại Hội nghị Geneva năm 1954. Chúng ta thành kính tưởng nhớ
cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng, nguyên là Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Bộ
Ngoại giao, Trưởng Đoàn đại biểu Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa tại
Hội nghị, một con người kiên cường, suốt đời vì dân vì nước, một nhà
ngoại giao tài ba đã có những cống hiến xuất sắc cho sự nghiệp cách mạng
của nhân dân ta.
Chúng ta ghi nhận và đánh giá cao công lao của các cán bộ, chiến sỹ đã
phục vụ cuộc đấu tranh ngoại giao của ta tại Hội nghị Geneva 1954, đặc
biệt là các thành viên của Đoàn đại biểu Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng
hòa - những người đã tham gia trực tiếp vào cuộc đấu trí cam go, góp
phần làm nên thành công của Hội nghị. Sáu mươi năm đã trôi qua, nhiều
đồng chí đã không còn nữa, nhiều đồng chí tuổi cao sức yếu không về dự
được Lễ kỷ niệm. Thay mặt lãnh đạo Đảng và Nhà nước, tôi xin gửi tới các
đồng chí và gia đình lời thăm hỏi ân cần và những tình cảm thân thiết
nhất; đồng thời vui mừng thông báo: Đảng và Nhà nước đã quyết định phong
tặng danh hiệu cao quý “Anh hùng lực lượng vũ trang” cho Đoàn đại biểu
Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa do những đóng góp to lớn và quan
trọng của Đoàn tại Hôi nghị Geneva 1954 dẫn đến chấm dứt chiến tranh,
lập lại hòa bình ở Việt Nam.
Thưa các đồng chí và các bạn,
Sau Cách mạng Tháng Tám năm 1945, trong tình thế thù trong, giặc ngoài,
vận mệnh của chính quyền cách mạng mới được thành lập như “ngàn cân treo
sợi tóc,” bằng những nỗ lực ngoại giao tài tình, linh hoạt, mềm dẻo của
Chủ tịch Hồ Chí Minh, Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đã nhân
nhượng những gì có thể để bảo vệ nền độc lập non trẻ và mong giữ được
nền hòa bình cho đất nước vừa mới trải qua nạn đói khủng khiếp và tác
động nặng nề của chiến tranh thế giới và ách thống trị của chủ nghĩa
thực dân. Nhưng với dã tâm quyết cướp nước ta một lần nữa, thực dân Pháp
đã thổi bùng lên ngọn lửa chiến tranh xâm lược trên cả đất nước Việt
Nam. Hưởng ứng Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến của Chủ tịch Hồ Chí
Minh, toàn thể nhân dân Việt Nam đã nhất tề đứng lên với ý chí “Thà hy
sinh tất cả chứ nhất định không chịu mất nước, không chịu làm nô lệ,”
tiến hành cuộc kháng chiến trường kỳ đầy hy sinh, gian khổ; với đường
lối kháng chiến toàn dân, toàn diện, dựa vào sức mình là chính. Chiến
thắng của quân và dân ta trên khắp các chiến trường mà đỉnh cao là Chiến
thắng Điện Biên Phủ lịch sử đã dẫn đến Hội nghị Geneva về chấm dứt
chiến tranh và lập lại hòa bình ở Đông Dương. Được khai mạc vào ngày
8/5/1954, chỉ một ngày sau khi chiến dịch Điện Biên Phủ kết thúc toàn
thắng, Hội nghị Geneva là một quá trình đàm phán gay go, quyết liệt kéo
dài 75 ngày đêm với 31 phiên họp cùng với nhiều cuộc tiếp xúc song
phương và đa phương bên lề Hội nghị; cuối cùng Hiệp định Geneva về đình
chỉ chiến sự ở Việt Nam đã được ký kết.
Việc ký kết Hiệp định Geneva là một thắng lợi to lớn, có ý nghĩa vô cùng
quan trọng của Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Lần đầu tiên, Chính
phủ Pháp và “mỗi nước tham gia Hội nghị Geneva cam kết tôn trọng chủ
quyền, độc lập thống nhất toàn vẹn lãnh thổ...,” “tuyệt đối không can
thiệp vào công việc nội trị” của Việt Nam; quân đội Pháp phải rút về
nước, miền Bắc Việt Nam được hoàn toàn giải phóng, bước vào công cuộc
xây dựng chủ nghĩa xã hội, trở thành hậu phương lớn và vững chắc cho
nhân dân miền Nam tiếp tục cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất
đất nước. Hiệp định Geneva là một bước tiến quan trọng, khẳng định khát
vọng của Việt Nam về một nền hòa bình gắn liền với độc lập chủ quyền,
thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ; vừa có ý nghĩa pháp lý, vừa tạo cơ sở
vật chất, tinh thần để nhân dân ta tiếp tục đấu tranh giành thắng lợi
trong sự nghiệp giải phóng hoàn toàn đất nước.
Thắng lợi tại Hội nghị Geneva là thắng lợi của lòng yêu nước nồng nàn, ý
chí độc lập, khát vọng tự do và yêu chuộng hòa bình của dân tộc Việt
Nam đã được hun đúc qua hàng nghìn năm lịch sử. Đây là thắng lợi của
đường lối cách mạng, đường lối kháng chiến, đường lối đối ngoại đúng đắn
của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh; thắng lợi của chín năm kháng chiến
trường kỳ gian khổ với những hy sinh to lớn của nhân dân ta; thắng lợi
của nền ngoại giao cách mạng non trẻ của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.
Lần đầu tiên nền ngoại giao cách mạng Việt Nam bước lên vũ đài quốc tế,
tham gia vào một hội nghị đa phương, trong bối cảnh tình hình thế giới
và quan hệ quốc tế có nhiều diễn biến rất phức tạp, các nước lớn tham
gia Hội nghị đều theo đuổi những mục tiêu và lợi ích khác nhau, nhưng
chúng ta đã giành được thắng lợi. Đoàn đàm phán của Chính phủ Việt Nam
Dân chủ Cộng hòa đã phát huy chiến thắng của quân và dân ta trên chiến
trường, sức mạnh chính nghĩa của dân tộc, vận dụng nhiều hình thức hoạt
động phong phú, với phương pháp đấu tranh kiên định, lập luận sắc bén,
thuyết phục nhưng linh hoạt, mềm dẻo về sách lược, đã đạt được kết quả
quan trọng trong điều kiện lúc đó.
Thắng lợi tại Hội nghị Geneva cũng là thắng lợi của tinh thần đoàn kết
quốc tế. Trong cuộc đấu tranh tại Hội nghị Geneva và việc thực hiện các
điều khoản của Hiệp định Geneva về đình chỉ chiến sự ở Việt Nam cũng như
trong suốt cuộc chiến đấu trường kỳ, gian khổ chống chủ nghĩa thực dân,
giành độc lập tự do, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ của Việt Nam, nhân
dân ta đã nhận được sự ủng hộ, giúp đỡ chí tình của các lực lượng cách
mạng Lào và Campuchia, sự hỗ trợ to lớn của các nước xã hội chủ nghĩa,
bạn bè quốc tế, của nhân dân yêu chuộng hòa bình và công lý trên thế
giới. Đảng, Nhà nước và nhân dân ta mãi mãi ghi nhớ, biết ơn sự ủng hộ,
giúp đỡ quý báu đó.
Thưa các đồng chí và các bạn,
Sáu mươi năm đã đi qua, tình hình quốc tế và khu vực có nhiều thay đổi,
nhưng Hiệp định Geneva vẫn luôn để lại nhiều bài học kinh nghiệm quý báu
cho toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta trong công cuộc xây dựng và bảo
vệ Tổ quốc hôm nay và mai sau. Đó là:
Bài học trong tình hình quốc tế hết sức phức tạp, các nước lớn chi phối
các quan hệ quốc tế, cần phải nêu cao tinh thần độc lập, tự chủ, kiên
trì bảo vệ lợi ích quốc gia, dân tộc; kiên định về nguyên tắc, linh
hoạt, mềm dẻo về sách lược, “dĩ bất biến, ứng vạn biến” theo tư tưởng Hồ
Chí Minh; biết giành thắng lợi từng bước trong cuộc đấu tranh lâu dài,
gian khổ vì độc lập, tự do của Tổ quốc.
Bài học về phát huy vai trò của công tác đối ngoại, tăng cường đối
thoại, tận dụng hết khả năng sử dụng các biện pháp hòa bình để giải
quyết các tranh chấp, xung đột trong quan hệ với các nước, phù hợp với
luật pháp quốc tế, ra sức giữ gìn môi trường hòa bình, ổn định vì lợi
ích của nhân dân ta và nhân dân thế giới.
Bài học về tăng cường tiềm lực, nâng cao sức mạnh tổng hợp của đất nước
là nhân tố bên trong có ý nghĩa quyết định, tạo cơ sở vững chắc cho hoạt
động đối ngoại để bảo vệ độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh
thổ, duy trì hòa bình, ổn định cùng phát triển, theo lời dạy của Bác Hồ
“Thực lực là cái chiêng, ngoại giao là cái tiếng. Chiêng có to thì tiếng
mới lớn”.
Bài học về kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh của thời đại; tranh thủ
sự ủng hộ của nhân dân thế giới, các lực lượng yêu chuộng hòa bình và
công lý trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Thưa các đồng chí và các bạn,
Sau gần 30 năm thực hiện công cuộc Đổi mới toàn diện đất nước do Đảng
Cộng sản Việt Nam khởi xướng và lãnh đạo, nước ta đã đạt được những
thành tựu to lớn có ý nghĩa lịch sử: giữ vững ổn định chính trị-xã hội,
thoát khỏi tình trạng nước nghèo, kém phát triển, đời sống vật chất và
tinh thần của nhân dân từng bước được cải thiện, sức mạnh tổng hợp của
đất nước được nâng lên... Về đối ngoại, đất nước ta hội nhập quốc tế
ngày càng sâu rộng, thiết lập quan hệ ngoại giao với hầu hết các nước
trên thế giới, trong đó có quan hệ đối tác chiến lược, đối tác toàn diện
với nhiều nước lớn và các nước láng giềng; tham gia tích cực vào hoạt
động của các tổ chức quốc tế như ASEAN, APEC, ASEM, WTO, Liên hợp quốc;
đóng góp tích cực cho việc giữ gìn hòa bình, an ninh ở khu vực và trên
thế giới. Vị thế và uy tín quốc tế của Việt Nam không ngừng được nâng
cao.
Tuy nhiên, đất nước ta cũng đang đứng trước những khó khăn, thách thức:
Kinh tế phát triển còn chậm và chưa bền vững; chất lượng tăng trưởng,
năng suất, hiệu quả, sức cạnh tranh, tính tự chủ còn thấp; Các mặt văn
hóa-xã hội, giáo dục-đào tạo, khoa học-công nghệ, y tế, môi trường còn
nhiều bất cập, cuộc sống của nhân dân ở một số vùng còn khó khăn. Những
vấn đề an ninh phi truyền thống đang nổi lên đòi hỏi phải có những nỗ
lực hợp tác quốc tế để giải quyết. Đặc biệt, tình hình xâm phạm và tranh
chấp chủ quyền ở Biển Đông đang có những diễn biến phức tạp, tạo ra
những thách thức nghiêm trọng đối với công cuộc bảo vệ độc lập, chủ
quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ và duy trì môi trường hòa bình để
xây dựng đất nước ta.
Tình hình đó đòi hỏi toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta phải tiếp tục
phát huy truyền thống anh hùng của dân tộc, tăng cường xây dựng lực
lượng, đoàn kết nhất trí, vận dụng sáng tạo những bài học của các thế hệ
người Việt Nam ta trong lịch sử, trong đó có kinh nghiệm từ Hội nghị
Geneva 1954 để thực hiện thắng lợi đường lối của Đảng và Nhà nước trên
các lĩnh vực; về lĩnh vực đối ngoại, cần tập trung thực hiện tốt một số
nhiệm vụ chủ yếu sau đây:
Một là, tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo toàn diện và thống nhất của
Đảng, sự quản lý tập trung của Nhà nước đối với các hoạt động đối ngoại;
phối hợp chặt chẽ, hài hòa giữa các hoạt động đối ngoại của Đảng, ngoại
giao nhà nước, ngoại giao nhân dân và giữa ngoại giao chính trị, ngoại
giao kinh tế, ngoại giao văn hóa, cũng như giữa đối ngoại với kinh tế,
quốc phòng và an ninh; tạo thành một thể thống nhất thực hiện thắng lợi
các nhiệm vụ của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Hai là, tiếp tục giữ vững đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hòa bình,
hợp tác cùng phát triển; lấy lợi ích quốc gia, dân tộc là mục tiêu và
nguyên tắc cao nhất; đấu tranh không khoan nhượng với các thế lực mưu
toan xâm phạm độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ của
Việt Nam, đồng thời kiên trì chủ trương giải quyết mọi tranh chấp bằng
biện pháp hòa bình, tôn trọng những cam kết khu vực và luật pháp quốc
tế.
Ba là, chủ động và tích cực hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng để huy
động và sử dụng có hiệu quả các nguồn lực cả bên trong và bên ngoài phục
vụ công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, tăng cường sức mạnh tổng hợp
của đất nước và nâng cao vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế; đồng
thời thực hiện nhất quán phương châm “Việt Nam là bạn, là đối tác tin
cậy và thành viên có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế, phấn đấu vì hòa
bình, độc lập, hợp tác và phát triển.”
Bốn là, trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế sâu rộng, việc
thực hiện đường lối và các chủ trương, chính sách đối ngoại không chỉ là
nhiệm vụ của riêng ngành đối ngoại mà trở thành nhiệm vụ của cả hệ
thống chính trị và của toàn dân. Vì vậy, cùng với việc tiếp tục xây dựng
đội ngũ cán bộ đối ngoại có phẩm chất chính trị và tính chuyên nghiệp
cao, đáp ứng những yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới, cần nâng cao
năng lực và ý thức của tất cả các tổ chức, cơ quan, ban, ngành, địa
phương, doanh nghiệp và từng người dân trong xử lý những vấn đề liên
quan hoặc có yếu tố nước ngoài, tạo lòng tin và tình cảm tốt đẹp của
nhân dân các nước đối với Việt Nam, cùng góp phần thực hiện thắng lợi
đường lối đối ngoại của Đảng, Nhà nước ta.
Thưa các đồng chí và các bạn,
Từ ngàn xưa, Việt Nam là một dân tộc yêu chuộng hòa bình. Trải qua các
cuộc chiến tranh giữ nước, hơn ai hết, nhân dân Việt Nam luôn hiểu rõ
giá trị của hòa bình, nhưng hòa bình phải gắn liền máu thịt với độc lập,
chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ. Sáu thập kỷ qua, toàn Đảng,
toàn dân, toàn quân ta đã anh dũng chiến đấu, không sợ hy sinh, gian
khổ trong các cuộc kháng chiến lâu dài, gian khổ để bảo vệ độc lập, chủ
quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ, bảo vệ từng tấc đất thiêng liêng
của Tổ quốc.
Kỷ niệm 60 năm Ngày ký Hiệp đinh Geneva về đình chỉ chiến sự ở Việt Nam,
chúng ta kiên định giữ vững lập trường, tư tưởng ngoại giao của Chủ
tịch Hồ Chí Minh thể hiện trong điện văn gửi Liên hợp quốc và Chính phủ
các nước sau khi Người thay mặt quốc dân đồng bào đọc Tuyên ngôn độc lập
khai sinh nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ngày 2/9/1945: “...Nhân dân
chúng tôi thành thật mong muốn hòa bình. Nhưng nhân dân chúng tôi cũng
kiên quyết chiến đấu đến cùng để bảo vệ những quyền thiêng liêng nhất:
Toàn vẹn lãnh thổ cho Tổ quốc và độc lập cho đất nước.”
Tự hào với truyền thống ngoại giao hòa bình, hòa hiếu, hữu nghị, nhân
đạo nhưng kiên định bảo vệ độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh
thổ của Tổ quốc, chúng ta nguyện làm hết sức mình để duy trì môi trường
hòa bình, ổn định, hữu nghị và hợp tác cùng phát triển, đồng thời không
ngừng đề cao cảnh giác, làm thất bại mọi mưu toan xâm phạm độc lập, chủ
quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ thiêng liêng của đất nước ta.
Với sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân tộc và sự ủng hộ quốc tế,
vận dụng những bài học kinh nghiệm từ Hội nghị Geneva năm 1954, chúng ta
tin tưởng rằng, cuộc đấu tranh chính nghĩa bảo vệ độc lập, chủ quyền,
thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ nói riêng, công cuộc xây dựng và bảo vệ
Tổ quốc Việt Nam thiêng liêng của nhân dân ta nói chung, nhất định sẽ
giành thắng lợi hoàn toàn.
Đảng Cộng sản Việt Nam quang vinh muôn năm!
Nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam muôn năm!
Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại sống mãi trong sự nghiệp của chúng ta!
Xin trân trọng cảm ơn các đồng chí và các bạn./.