Thông báo về những điểm mới của Hiến pháp nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam (sửa đổi năm 2013) là một trong những nội dung quan trọng tại Hội nghị Báo cáo viên khu vực phía Bắc  tháng 1/2014 , diễn ra ngày 16/1 tại Hà Nội, do Ban Tuyên giáo Trung ương tổ chức.

Nội dung này do PGS.TS. Lê minh Thông, Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Pháp luật của Quốc hội triển khai, khẳng định Hiến pháp nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam (sửa đổi năm 2013) có nhiều điểm mới cả về nội dung và kỹ thuật lập hiến; thể hiện rõ và đầy đủ hơn bản chất dân chủ, tiến bộ của Nhà nước và chế độ ta trong thời kỳ quá độ lên CNXH; quy định rõ ràng, đúng đắn và đầy đủ về chế độ chính trị, kinh tế, văn hóa, giáo dục, khoa học, công nghệ và môi trường, quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân, bảo vệ Tổ quốc, tổ chức bộ máy nhà nước, về hiệu lực và quy trình sửa đổi Hiến pháp. Điều đó thể hiện bước tiến quan trọng trong công tác lập hiến của nước ta.

Những điểm mới cơ bản được báo cáo viên nêu lên tại Hội nghị là: Với bố cục 11 chương, 120 điều (giảm 1 chương và 27 điều so với Hiến pháp năm 1992) Hiến pháp có bố cục gọn và kỹ thuật lập hiến chặt chẽ, hiện đại hơn, bảo đảm các quy định của Hiến pháp đúng tầm là đạo luật cơ bản, có tính ổn định lâu dài.

Hiến pháp đã thể chế hóa đầy đủ hơn, sâu sắc hơn quan điểm của Đảng và Nhà nước ta về đề cao chủ quyền nhân dân, phát huy dân chủ XHCN và đảm bảo tất cả quyền lực nhà nước thuộc về nhân dân mà nền tảng là liên minh giữa giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và đội ngũ trí thức.

Hiến pháp tiếp tục khẳng định vai trò lãnh đạo Nhà nước và xã hội của Đảng Cộng sản Việt Nam. Vai trò đó do lịch sử giao phó, nhân dân thừa nhận và được Hiến pháp xác nhận. Đồng thời Hiến pháp làm rõ hơn và sâu sắc hơn tính tiên phong, bản chất giai cấp công nhân và nhân dân của Đảng; bổ sung một quy định rất quan trọng từ yêu cầu của nhân dân đó là “Đảng gắn bó mật thiết với Nhân dân, phục vụ Nhân dân, chịu sự giám sát của Nhân dân, chịu trách nhiệm trước Nhân dân về những quyết định của mình”.

Hiến pháp đã ghi nhận các quyền cơ bản của con người về chính trị, dân sự, kinh tế, xã hội, văn hóa theo các điều ước quốc tế mà nước ta là thành viên; tiếp tục khẳng định và làm rõ hơn các quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân trong Hiến pháp năm 1992; đồng thời, bổ sung một số quyền mới là thành tựu của gần 30 năm đổi mới đất nước.

Hiến pháp đã khẳng định bảo vệ Tổ quốc là sự nghiệp của toàn dân, là nghĩa vụ thiêng liêng, là quyền cao quý của công dân; xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân hùng mạnh để không ngừng tăng cường khả năng bảo vệ Tổ quốc. Bổ sung quy định lực lượng vũ trang góp phần gìn giữ hòa bình ở khu vực và trên thế giới; có nhiệm vụ tuyệt đối trung thành với Đảng và bảo vệ Đảng.

Hiến pháp bổ sung thêm một nguyên tắc mới về tổ chức quyền lực nhà nước ở nước ta. Đó là quyền lực nhà nước là thống nhất không chỉ được phân công, phối hợp mà còn có sự kiểm soát trong việc thực hiện các quyền lập pháp, hành pháp và tư pháp. Chủ tịch nước là người đứng đầu Nhà nước, thay mặt Nhà nước về đối nội, đối ngoại, thống lĩnh các lực lượng vũ trang, Chủ tịch Hội đồng quốc phòng và an ninh. Chính phủ được Hiến pháp chỉ rõ không chỉ là cơ quan hành chính nhà nước cao nhất, cơ quan chấp hành của Quốc hội mà còn là cơ quan thực hiện quyền hành pháp. Tòa án nhân dân là cơ quan xét xử của nước Cộng hòa XHCN Việt Nam, thực hiện quyền tư pháp. Viện kiểm sát nhân dân thực hành quyền công tố và kiểm sát hoạt động tư pháp.

Hội đồng bầu cử quốc gia và Kiểm toán Nhà nước lần đầu tiên được thể chế hóa trong Hiến pháp nước ta với tư cách là các thiết chế Hiến định và được quy định trong một chương riêng của Hiến pháp. Đây là xu hướng lập hiến, pháp quyền hiện đại. Việc ra đời hai thiết chế này trong Hiến pháp nước ta là tiếp tục phát huy dân chủ, thực hiện nguyên tắc tất cả quyền lực nhà nước thuộc về nhân dân.v.v..

Cũng trong buổi sang hôm nay, Hội nghị đã nghe đồng chí Doãn Hoàng Minh, Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách đối ngoại, Bộ Quốc phòng thông báo về tình hình thế giới; kết quả công tác đối ngoại của Đảng và Nhà nước ta năm 2013; dự báo tình hình và phương hướng, nhiệm vụ năm 2014.

Buổi chiều cùng ngày, Đại tá, TS. Vũ Minh Thực, Trưởng phòng Báo cáo viên, Cục Tuyên huấn, Tổng cục Chính trị QĐND Việt Nam thông báo về Kỷ niệm 35 năm sự kiện Cuộc chiến đấu ở biên giới Tây Nam bảo vệ Tổ quốc (1/1979 - 1/2014) và giúp nhân dân Campuchia thoát khỏi chế độ diệt chủng Pôn Pốt; định hướng công tác tuyên truyền liên quan đến sự kiện này trong thời gian tới.

Phó trưởng Ban Tôn giáo Chính phủ Bùi Thanh Hà thông tin về tình hình tôn giáo ở nước ta năm 2013; dự báo tình hình năm 2014.

Cuối chương trình, Lãnh đạo Ban Tuyên giáo Trung ương quán triệt, nêu một số đinh hướng công tác tuyên truyền trọng tâm trong tháng 2 và thời gian tiếp theo./.

TG