Luật Nuôi con nuôi và các văn bản hướng dẫn thi hành được ban hành trong năm 2010 và năm 2011 đã đánh dấu sự thay đổi lớn, khẳng định bước tiến mới trong hệ thống pháp luật về nuôi con nuôi tại Việt Nam.

Lần đầu tiên, các chế định về nuôi con nuôi trong nước và nuôi con nuôi quốc tế cùng được điều chỉnh trong một văn bản, tạo sự liên thông, hỗ trợ và và thúc đẩy vấn đề quản lý, đăng ký nuôi con nuôi trong nước và quốc tế. Đây cũng là lần đầu tiên, pháp luật về nuôi con nuôi của Việt Nam đã quy định một cách minh bạch các khoản lệ phí đăng ký nuôi con nuôi và chi phí giải quyết nuôi con nuôi nước ngoài - điều mà không phải bất kỳ nước cho trẻ em làm con nuôi nước ngoài nào (nước gốc) cũng có thể làm được.

Tuy nhiên, Bộ Tư pháp cũng đánh giá qua một năm rưỡi thi hành Luật Nuôi con nuôi và qua bốn tháng thực hiện Công ước Lahay đã cho thấy nhiều khó khăn đặt ra. Khó khăn chung từ các cơ quan, tổ chức liên quan của Việt Nam là do chưa nhận thức đầy đủ yêu cầu của Luật và Công ước Lahay, do thói quen và cách làm cũ vẫn tồn tại trong cách ứng xử của một bộ phận không nhỏ cán bộ làm việc tại các cơ quan, tổ chức liên quan trong quá trình xử lý hồ sơ con nuôi nước ngoài theo Luật mới.

Thứ trưởng Bộ Tư pháp Đinh Trung Tụng cho biết tính đến thời điểm hiện tại, Bộ Tư pháp đã xem xét, cấp giấy phép cho 25 tổ chức con nuôi nước ngoài hoạt động tại Việt Nam theo Luật mới. Tuy đã được cấp phép nhưng thực tế cho thấy, các tổ chức con nuôi nước ngoài dường như chưa thực sự chủ động triển khai hoạt động. Nhiều tổ chức còn có tâm lý chờ đợi hoặc hoạt động còn bỡ ngỡ, lúng túng, chưa theo kịp những yêu cầu, đòi hỏi của Luật Nuôi con và Công ước Lahay.

Tại cuộc tọa đàm, Cục Con nuôi (Bộ Tư pháp) đã giới thiệu những công việc đã và đang tiến hành để cấp phép cho tổ chức con nuôi nước ngoài, giải quyết hồ sơ con nuôi nước ngoài, quyền và nghĩa vụ của các tổ chức con nuôi nước ngoài theo quy định của pháp luật Việt Nam và Công ước Lahay.

Trao đổi về việc từ chối cấp phép cho các tổ chức con nuôi nước ngoài, Cục trưởng Cục Con nuôi Nguyễn Văn Bình cho biết thời gian qua, Cục đã bác đơn xin cấp phép đối với 1 tổ chức của Thụy Sỹ do tổ chức này được thành lập và hoạt động ở Thụy Sỹ nhưng chưa có kinh nghiệm 3 năm hoạt động tại Việt Nam. Ngoài ra, một tổ chức nộp hồ sơ cấp phép sớm nhưng giấy tờ chưa cập nhật theo quy định của Luật nên chưa xem xét cấp phép...

Các đại biểu đến từ 9 Đại sứ quán, Văn phòng Unicef tại Hà Nội, đại diện các bộ, ngành và địa phương cùng đại diện các văn phòng con nuôi nước ngoài… đã chia sẻ về quan điểm của mình trước những khó khăn, thách thức và đề xuất những sáng kiến, kinh nghiệm và giải pháp hữu ích để đẩy mạnh việc thực hiện Công ước Lahay và Luật Nuôi con nuôi hiệu quả nhất./.