Ngày 25-11, tại Hà Nội, nhân kỷ niệm 70 năm Ngày toàn quốc kháng chiến (19/12/1946 - 19/12/2016), Ban Tuyên giáo Trung ương phối hơp với Bộ Quốc phòng, Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam tổ chức Hội thảo khoa học cấp Quốc gia với chủ đề “Toàn quốc kháng chiến - Ý chí bảo vệ độc lập, tự do và bài học lịch sử”. Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng gửi lẵng hoa chúc mừng.

Các đồng chí: Trung tướng Lê Chiêm, Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Quân ủy Trung ương, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, Trưởng Ban Chỉ đạo Hội thảo; Trung tướng Nguyễn Trọng Nghĩa, Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Quân ủy Trung ương, Phó Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam; Mai Văn Ninh, Phó trưởng Ban Thường trực, Ban Tuyên giáo Trung ương; Thiếu tướng Nguyễn Văn Bạo, Viện trưởng Viện Lịch sử quân sự Việt Nam chủ trì và điều hành Hội thảo.

Phát biểu khai mạc, Trung tướng Lê Chiêm, Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Quân ủy Trung ương, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, Trưởng Ban Chỉ đạo hội thảo nêu rõ, cách mạng tháng Tám năm 1945 thành công đã đem lại nền độc lập, tự do cho dân tộc Việt Nam - thành quả mà nhân dân ta đã phải đổ biết bao xương máu mới giành lại được. Tuy vậy, chỉ sau một thời gian ngắn, giới cầm quyền hiếu chiến Pháp được sự đồng lõa, tiếp tay của các đế quốc đồng minh đã rắp tâm xâm lược nước ta một lần nữa; đơn phương xóa bỏ mọi cam kết, không thi hành Hiệp định Sơ bộ ngày 6.3.1946 và Tạm ước ngày 14.9.1946, tăng cường các hoạt động quân sự, nhằm phá hoại nền hòa bình của nhân dân ta.

Với tinh thần yêu chuộng hòa bình, mong muốn giữ vững nền độc lập, tự do của dân tộc, Đảng ta, Chủ tịch Hồ Chí Minh và Chính phủ nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đã nhân nhượng, kiềm chế, đàm phán với chính quyền Pháp, nhằm tránh cuộc chiến tranh xảy ra nhưng không thành công. “Chúng ta càng nhân nhượng, thực dân Pháp càng lấn tới, vì chúng quyết tâm cướp nước ta một lần nữa”. Trước tình hình đó, để bảo vệ nền độc lập vừa giành được, ngày 19/12/1946, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ra Lời kêu gọi Toàn quốc kháng chiến. Người chỉ rõ: “Bất kỳ đàn ông, đàn bà, bất kỳ người già, người trẻ, không chia tôn giáo, đảng phái, dân tộc. Hễ là người Việt Nam thì phải đứng lên đánh thực dân Pháp để cứu Tổ quốc. Ai có súng dùng súng. Ai có gươm dùng gươm, không có gươm thì dùng cuốc, thuổng, gậy gộc. Ai cũng phải ra sức chống thực dân Pháp cứu nước”.

Hưởng ứng lời hiệu triệu của Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh, quân và dân Hà Nội đã mở đầu cuộc kháng chiến toàn quốc bằng những loạt đại bác từ pháo đài Láng bắn vào các mục tiêu trong thành phố, chính thức bước vào cuộc chiến đấu, với tinh thần “Quyết tử để Tổ quốc quyết sinh”. Trên khắp các địa phương từ Bắc vào Nam, quân và dân cả nước đã anh dũng, đồng loạt đứng lên kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược.

Sau 9 năm trường kỳ kháng chiến, quân và dân ta đã giành thắng lợi hoàn toàn, đỉnh cao là Chiến dịch Điện Biên Phủ “Lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”, buộc thực dân Pháp phải ký Hiệp định Giơnevơ, cam kết tôn trọng độc lập, chủ quyền của 3 nước Việt Nam, Lào và Campuchia. Thành công của Toàn quốc kháng chiến và cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược là yếu tố quan trọng, tạo tiền đề cho thắng lợi vĩ đại của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, hoàn thành vẻ vang sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc kéo dài liên tục suốt 30 năm của quân và dân ta, dưới sự lãnh đạo của Đảng.

70 năm đã trôi qua, nhưng sự kiện mở đầu Toàn quốc kháng chiến vẫn mãi là biểu tượng sáng ngời của ý chí kiên cường, lòng quả cảm “Quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh” của nhân dân ta, của dân tộc Việt Nam trong thời đại Hồ Chí Minh.

Tại hội thảo, các tham luận, các ý kiến đã tiếp tục khẳng định, đồng thời làm sáng tỏ thêm về sự lãnh đạo, chỉ đạo sáng suốt, tài tình của Trung ương Đảng, Chủ tịch Hồ Chí Minh trong quá trình lãnh đạo nhân dân ta chuẩn bị kháng chiến và chủ động mở đầu cuộc kháng chiến Toàn quốc chống thực dân Pháp xâm lược.

Theo Trung tướng Phạm Hồng Cư, nguyên Phó Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam, Việt Nam có một nền văn hóa dân tộc mà hạt nhân là chủ nghĩa yêu nước. Chính nhờ sức mạnh nền văn hóa ấy mà dưới ách đô hộ hơn một nghìn năm của phong kiến phương Bắc, dân tộc ta không hề bị đồng hóa và cuối cùng vùng lên giành lại nền độc lập. Trong một nghìn năm độc lập tự chủ, dân tộc ta đã đánh thắng mọi kẻ địch xâm lược lớn mạnh hơn nhiều lần từ Tống, Nguyên đến Minh, Thanh. Lịch sử chống ngoại xâm oanh liệt của dân tộc ta để lại những ánh thiên cổ hùng văn như: “Nam quốc sơn hà nam đế cư” của Lý Thường Kiệt, “Hịch tướng sĩ” của Trần Hưng Đạo, “Bình Ngô Đại cáo” của Nguyễn Trãi… Trong thời đại Hồ Chí Minh, bản Tuyên ngôn Độc lập khai sinh ra nước Việt Nam dân chủ cộng hòa là một áng hùng văn kiệt xuất. Tiếp đó, Lời kêu gọi Toàn quốc kháng là một áng hùng văn mở đầu cuộc kháng chiến toàn quốc chống thực dân Pháp kéo dài 9 năm và kết thúc bằng thắng lợi lịch sử Điện Biên Phủ.
Đại tá, PGS, TS Vũ Như Khôi, Học viện Chính trị, Bộ Quốc phòng khẳng định: Lời kêu gọi Toàn quốc kháng chiến cách đây đã 70 năm, nhưng lời kêu gọi thiêng liêng bảo vệ Tổ quốc của Bác Hồ vẫn khắc sâu trong tâm khảm mỗi người Việt Nam; quán triệt trong ý thức bảo vệ Tổ quốc của thế hệ hôm nay và mai sau. Lời thề thiêng liêng bảo vệ Tổ quốc cùng với ý chí, hành động đánh giặc cứu nước của dân tộc ta đã để lại bài học quý giá; đồng thời là lời cảnh báo cho các thế lực xâm lược. Khi Tổ quốc Việt Nam bị xâm lăng, cả dân tộc ta sẽ đứng lên chiến đấu đến cùng để bảo vệ Tổ quốc.

Hội thảo một lần nữa đã khẳng định chiến công của quân và dân ta trong những ngày đầu Toàn quốc kháng chiến, thể hiện ý chí giữ vững độc lập, tự do; sức mạnh của chiến tranh nhân dân, tinh thần đoàn kết dân tộc; bản lĩnh, trí tuệ, tầm tư duy chiến lược của Đảng và sự phát triển của nghệ thuật quân sự Việt Nam.

Phát biểu tại hội thảo, đồng chí Ngô Thị Thanh Hằng, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Hà Nội cho biết, hưởng ứng Lời kêu gọi Toàn quốc kháng chiến của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Khu ủy và Ủy ban hành chính kháng chiến Khu XI đã lãnh đạo quân và dân Hà Nội anh dũng cùng cả nước đứng lên mở đầu cuộc kháng chiến toàn quốc chống thực dân Pháp xâm lược, với tinh thần chủ động, sáng tạo, toàn diện. Với quyết tâm “Quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh”, quân và dân Thủ đô Hà Nội đã giành giật với địch từng ngôi nhà, góc phố, phát huy vô ván sáng kiến để diệt dịch, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ Trung ương Đảng giao phó, đóng góp quan trọng vào sự thắng lợi của cuộc kháng chiến toàn quốc.

Tự hào về lịch sử hào hùng của dân tộc, từ bài học lịch sử của 60 ngày đêm kháng chiến kháng chiến bảo vệ Thủ đô, Đảng bộ thành phố Hà Nội hôm nay sẽ nêu cao tinh thần đoàn kết, thống nhất, đổi mới và sáng tạo; tập trung lãnh đạo thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội lần thứ XII của Đảng, Nghị quyết Đại hội lần thứ XVI Đảng bộ Thành phố. Đảng bộ thành phố sẽ xây dựng Thủ đô Hà Nội xứng đáng với truyền thống văn hiến, Thủ đô Anh hùng - Thành phố vì hòa bình. Đồng thời, Đảng bộ thành phố Hà Nội sẽ viết tiếp những trang sử vàng của Thủ đô và đất nước.

Với tham luận “Ngoại giao Việt Nam Dân chủ cộng hòa trước toàn quốc kháng chiến-bài học cho công tác đối ngoại giai đoạn hiện nay”, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Đặng Đình Quý khẳng định, để thực hiện tốt các nhiệm vụ đối ngoại trong giai đoạn hiện nay mà Đại hội Đảng lần thứ XII đã đề ra, cần vận dụng những bài học kinh nghiệm đối ngoại của giai đoạn 1945 - 1946 trên một số mặt cụ thể như: Ngoại giao phải luôn xác định, quán triệt nguyên tắc vì lợi ích quốc gia - dân tộc; tiếp tục vận dụng khéo léo phương châm “dĩ bất biến, ứng vạn biến”, kiên trì về nguyên tắc nhưng linh hoạt về sách lược và bước đi; vận dụng phương châm “kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại” đã được Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh phát huy trong giai đoạn 1945-1946; phát huy cao độ tính chủ động, tích cực của ngoại giao Hồ Chí Minh; vận dụng bài học về chú trọng công tác nghiên cứu, tham mưu, dự báo, đồng thời không ngừng bồi dưỡng, đào tạo đội ngũ cán bộ làm công tác đối ngoại.

Các đại biểu cũng đã tiếp tục phân tích, khái quát và đúc kết những bài học, kinh nghiệm thiết thực, phục vụ hoạch định chủ trương, đường lối quân sự, quốc phòng của Đảng, Nhà nước; chiến lược xây dựng lực lượng và thế trận chiến tranh nhân dân đối với sự nghiệp củng cố quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.

Có thể khẳng định, Hội thảo đã góp phần tuyên truyền, giáo dục truyền thống yêu nước và cách mạng, nêu cao lòng tự hào, tự tôn dân tộc, ý chí tự lực, tự cường, truyền thống đại đoàn kết cho cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân, tạo nên sự thống nhất cao về tư tưởng, ý chí và hành động trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Thu Hằng