Theo phóng viên TTXVN tại Giacácta, ngày 12/2, tham dự Hội thảo quốc tế
về duy trì khu vực Đông Nam Á phi vũ khí hạt nhân do Bộ Ngoại giao
Inđônêxia tổ chức tại thủ đô Giacácta (Jakarta), Tổng Thư ký ASEAN Lê
Lương Minh đã có bài phát biểu khẳng định cam kết vững chắc thiết lập
một khu vực không vũ khí hạt nhân của tất cả các nước thành viên ASEAN,
sự cần thiết tăng cường các mối liên kết và sức mạnh tổng hợp giữa các
nỗ lực khu vực và toàn cầu về không phổ biến vũ khí hạt nhân, cũng như
yêu cầu phổ cập rộng rãi các văn kiện và khuôn khổ quốc tế về không phổ
biến vũ khí hạt nhân và an ninh hạt nhân.
Tổng Thư ký
Lê Lương Minh nhấn mạnh nhu cầu tăng cường hợp tác giữa các nước trên
thế giới, trong đó có các nước ASEAN với cam kết Hiệp ước Khu vực phi vũ
khí hạt nhân ASEAN (SEANWFZ), với Cơ quan Năng lượng Hạt nhân Quốc tế
(IAEA) và Tổ chức Hiệp ước cấm thử toàn diện hạt nhân (CTBTO) bởi tình
hình hạt nhân toàn cầu hiện phức tạp hơn và khó dự đoán hơn khi ngoài
nguy cơ chiến tranh còn có mối đe dọa từ chủ nghĩa khủng bố hạt nhân.
Theo ông Lê Lương Minh, an toàn hạt nhân là vấn đề cấp bách hơn khi công
nghệ hạt nhân trở nên dễ tiếp cận hơn và nhu cầu sử dụng công nghệ hạt
nhân cho mục đích phát triển ngày càng tăng; chế độ hạt nhân đa diện, đa
chiều và nhiều lớp, bao gồm nhiều khuôn khổ toàn cầu và khu vực về
không phổ biến vũ khí, giải trừ quân bị, sử dụng hòa bình năng lượng hạt
nhân, an toàn và an ninh hạt nhân.
Tổng Thư ký Lê
Lương Minh nêu rõ bằng việc ký kết SEANWFZ tháng 12/1995, các nước thành
viên ASEAN đã cam kết giải trừ và không phổ biến vũ khí hạt nhân và cam
kết này tiếp tục được khẳng định với việc Hiến chương ASEAN có hiệu
lực, trong đó có mục tiêu thiết lập và duy trì Đông Nam Á là một khu vực
phi vũ khí hạt nhân và hủy diệt hàng loạt. Ông khẳng định việc thực
hiện hiệu quả SEANWFZ và hệ thống các biện pháp bảo vệ của IAEA sẽ bổ
sung và tăng cường cho chế độ không phổ biến vũ khí hạt nhân toàn cầu,
bởi đây là hiệp ước khu vực quan trọng nhất về không phổ biến vũ khí hạt
nhân ở Đông Nam Á - một công cụ chiến lược vì hòa bình và an ninh khu
vực, và là sự đóng góp quan trọng cho chế độ giải trừ và không phổ biến
vũ khí hạt nhân toàn cầu. Ngoài ra, SEANWFZ còn cung cấp một cơ sở pháp
lý cho sự hợp tác với IAEA cả ở cấp độ quốc gia và khu vực.
Tổng Thư ký Lê Lương Minh cho biết theo tinh thần trên,
ASEAN đã tăng cường các nỗ lực thực hiện và hợp tác của mình thông qua
Kế
hoạch Hành động Tăng cường Thực hiện SEANWFZ và đang làm việc về Kế
hoạch hành động sửa đổi (PoA) giai đoạn 2013-2017, trong đó nhấn mạnh
hơn đến các biện pháp theo hướng hành động, khuyến khích tất cả các nước
thành viên tham gia nghị định thư bổ sung về hệ thống các biện pháp bảo
vệ của IAEA. Ông cho rằng trong khuôn khổ SEANWFZ, ASEAN và IAEA có thể
tăng cường hợp tác và hỗ trợ nhau trong các lĩnh vực liên quan như an
toàn hạt nhân cho các chương trình sử dụng năng lượng hạt nhân vì mục
đích hòa bình, quản lý chất thải hạt nhân và các biện pháp khắc phục hậu
quả sự cố hạt nhân./.
TG