Một trong những vấn đề khó khăn nhất hiện nay được ông Trần Quang Lâm, Giám đốc Sở Giao thông vận tải thành phố, nêu tại hội nghị là chuyện “phạt nguội”. Ông Lâm cho biết, nhiều trường hợp vi phạm giao thông không đến trụ sở để xử lý vi phạm, hiệu quả xử lý vi phạm chỉ đạt 20%. Để nâng cao hiệu quả công tác xử phạt qua hình ảnh, thành phố đã xây dựng xong dự thảo quy trình thí điểm “phạt nguội” theo sáu bước, gồm: Ghi hình ảnh vi phạm; trích xuất hình ảnh vi phạm lập hồ sơ vi phạm; in và thông báo gửi; làm việc và lập biên bản vi phạm; cập nhật kết quả và kết thúc hồ sơ.

Thành phố kiến nghị Bộ Giao thông vận tải, Bộ Công an trình Chính phủ cho phép thành phố được triển khai thí điểm quy trình xử phạt theo sáu bước nêu trên. Đồng thời, tham mưu Chính phủ bổ sung quy định về trách nhiệm của chủ phương tiện, trong đó buộc chủ phương tiện phải nộp phạt thay cho người vi phạm trong trường hợp chủ phương tiện không xác định được người vi phạm. Ngoài ra, Sở Giao thông vận tải thành phố cũng kiến nghị Bộ Giao thông vận tải chỉ đạo Cục Đăng kiểm Việt Nam chia sẻ dữ liệu đăng kiểm với thành phố, trước mắt chia sẻ theo dạng dữ liệu định kỳ hằng tháng cho Sở và Công an thành phố để xây dựng phần mềm quản lý, khai thác dữ liệu phục vụ công tác xử phạt và điều hành giao thông. Đồng thời, cho phép dữ liệu thiết bị giám sát hành trình từ phương tiện vận tải được truyền về máy chủ của Sở Giao thông vận tải.

Thời gian qua, thành phố đã triển khai nhiều giải pháp ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý và điều hành giao thông đô thị. Hiện, thành phố có 1.103 chốt đèn tín hiệu giao thông, trong đó có 216 chốt đèn tín hiệu giao thông đã được kết nối và điều khiển tại trung tâm. Có 69 bảng được lắp đặt trên các tuyến đường trọng điểm, các khu vực cửa ngõ ra, vào thành phố. Thành phố cũng đưa vào hoạt động hệ thống thu phí dịch vụ sử dụng đường bộ điện tử tự động không dừng (ETC) tại trạm thu phí cầu Phú Mỹ và An Sương - An Lạc, bảo đảm lưu thông liên trạm, thanh toán liên ngân hàng và kết nối đồng bộ với các trạm thu phí do Bộ Giao thông vận tải đang triển khai. Thành phố cũng đang triển khai thí điểm sử dụng vé điện tử smartcard dành cho xe buýt. Mục tiêu là hướng đến một hệ thống vé điện tử liên thông dùng trong giao thông công cộng tương lai của thành phố…

Phó Chủ tịch UBND thành phố Hồ Chí Minh Võ Văn Hoan nhận định, thành phố sẽ không thể xây dựng thành công đô thị thông minh nếu như không có hệ thống các cơ sở hạ tầng hoàn thiện, thông suốt và an toàn. Thời gian qua, thành phố đã ứng dụng công nghệ vào việc bảo đảm trật tự an toàn giao thông, góp phần giảm ùn tắc, kéo giảm tai nạn giao thông trong suốt chín năm liên tục. Tuy nhiên, việc ứng dụng các giải pháp công nghệ để bảo đảm trật tự an toàn giao thông vẫn còn nhiều hạn chế; chưa theo kịp tốc độ phát triển đô thị và tình hình giao thông diễn biến ngày càng phức tạp. Nguyên nhân là do các vướng mắc về cơ chế phối hợp, về chia sẻ thông tin dữ liệu, chưa có những quy định pháp luật để triển khai, áp dụng cụ thể, nhất là việc ứng dụng các giải pháp công nghệ trong việc xử lý vi phạm trật tự an toàn giao thông, xử lý thông qua hình ảnh, cân tự động, dữ liệu giám sát hành trình. Quy trình “phạt nguội” của thành phố đề xuất chỉ mang tính sơ khai.

Do đó, UBND thành phố sẽ tham mưu đề xuất quy trình rút gọn, quy trình điện tử. Bởi ứng dụng công nghệ không chỉ để phát hiện mà còn để xử phạt và mọi người phải chấp hành. “Tất cả đã sẵn sàng nhưng có một việc chưa sẵn sàng, đó là pháp lý. Công nghệ đã đi rất xa, nhưng quy trình quản lý, pháp luật quy định về quản lý còn rất lạc hậu, máy móc, không phù hợp. Vì vậy, Bộ Giao thông vận tải tham mưu trình Chính phủ để thành phố làm thí điểm và làm nhanh. Khối lượng công việc nhiều nhưng nếu ứng dụng công nghệ thì lực lượng thực thi không vất vả; người dân tham gia giao thông luôn luôn phải chấp hành pháp luật; không có minh chứng nào một cách chính xác, rõ ràng là minh chứng bằng hình ảnh vi phạm”, ông Hoan đề xuất.

Trung tâm điều hành giao thông thông minh với 775 ca-mê-ra giám sát liên tục theo dõi tình hình giao thông khu vực trung tâm thành phố để đưa ra biện pháp khi có sự cố, ùn tắc. Các ca trực được bố trí luân phiên, bảo đảm vận hành hệ thống 24 giờ mỗi ngày. Nhân viên vận hành có thể điều khiển đèn tín hiệu cho 188 nút giao thông thuộc 78 tuyến đường khu trung tâm thành phố cùng 28 nút giao thông trên tuyến Võ Văn Kiệt - Mai Chí Thọ.

Với tầm hoạt động hiện tại lên tới 36 km2, Trung tâm điều hành giao thông thông minh thành phố ngoài chức năng giám sát, phân luồng, đưa ra giải pháp khắc phục còn có khả năng dự báo, mô phỏng nhu cầu giao thông trên cơ sở thu thập dữ liệu. Chức năng này sẽ góp phần định hướng xây dựng chính sách, quản lý giao thông đô thị và xây dựng hạ tầng trong tương lai. Để có được chức năng này, ngoài việc đầu tư trang thiết bị, trung tâm đã mua lại giải pháp phần mềm trị giá 500.000 USD của Đức./.

Q. Định