Thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa mối quan hệ truyền thống hơn 63 năm qua giữa Bulgaria và Việt Nam, đặc biệt trong lĩnh vực kinh tế, là mục tiêu chuyến thăm của Tổng thống Bulgaria Rosen Pleneliev đến Việt Nam từ 28 đến 31/10.

Đáng chú ý, xây dựng một “Mô hình hợp tác song phương mới” để thúc đẩy hợp tác  kinh tế vốn còn khiêm tốn là một trong những ưu tiên hàng đầu hiện nay.

* Thưa Đại sứ, trước hết xin Đại sứ đánh giá những bước phát triển trong quan hệ Việt Nam – Bulgaria  thời gian qua và tiềm năng hợp tác hai nước?

Đại sứ Lê Đức Lưu: Trước hết tôi muốn nhấn mạnh, Việt Nam thực hiện chính sách nhất quán coi trọng phát triển quan hệ hữu nghị truyền thống và hợp tác nhiều mặt với các nước bạn bè truyền thống ở khu vực Trung Đông Âu, trong đó Bulgaria là một ưu tiên.

Hai nước đã có quan hệ hữu nghị và hợp tác tốt đẹp hơn 63 năm qua. Hiện nay hai nước đang tiếp tục thúc đẩy tăng cường đối thoại chính trị cấp cao. Trong thời gian qua hai nước đã trao đổi nhiều đoàn cấp cao, đoàn của các Bộ, Ngành, địa phương sang thăm viếng lẫn nhau. Đây chính là cơ sở vững chắc, đồng thời tạo động lực quan trọng thúc đẩy hợp tác song phương trên nhiều lĩnh vực giữa Việt Nam và Bulgaria trong bối cảnh tình hình thế giới luôn có chuyển biến nhanh chóng và phức tạp hiện nay.

* Trong bối cảnh mối quan hệ truyền thống tốt đẹp như vậy, xin Đại sứ nhận định về chuyến thăm Việt Nam sắp tới của Tổng thống Bulgaria. Chuyến thăm có thể mở ra những bước phát triển mới cho quan hệ song phương?

Đại sứ Lê Đức Lưu: Trước hết, tôi phải khẳng định Việt Nam luôn coi trọng quan hệ hợp tác hữu nghị  truyền thống với Bulgaria và Việt Nam. Việt Nam coi trọng hợp tác với Bulgaria và Bulgaria cũng coi trọng hợp tác với Việt Nam và luôn coi Việt Nam là một trong những đối tác quan trọng nhất ở Châu Á.

Tôi sang công tác Bulgaria được hơn 1 năm, nhưng tôi phải nhận thấy hai nước có những điểm tương đồng, đó là: hai nước có diện tích vừa phải thôi nhưng vị trí địa lý chiến lược rất trọng yếu ở Đông Nam Á và Ban-căng và đồng thời có một môi trường chiến lược khiến cho các nước phải có quan tâm. Thứ hai, hai nước có quan hệ hữu nghị bạn bè truyền thống từ lâu và được nhiều thế hệ lãnh đạo dày công vun đắp và thứ ba là hai nước đều mong muốn có hòa bình, ổn định và phát triển.

Hai bên hiện đã đang và sẽ tiếp tục tiến hành đối thoại chính trị cấp cao nhằm tăng cường hợp tác, chia sẻ thông tin, phối hợp trong các khuôn khổ khu vực, quốc tế và các vấn đề mà hai bên quan tâm.

Hai nước sẽ tiếp tục tăng cường trao đổi các đoàn cấp cao sang thăm viếng lẫn nhau trong năm 2013 và các năm tiếp theo. Bulgaria và Việt Nam cùng mong muốn nâng quan hệ chính trị hai nước lên thành đối tác chiến lược. Để thực hiện việc này, theo tôi, trong thời gian tới, hai bên cần tiếp tục nghiên cứu, xác định và xây dựng thêm các cơ chế phù hợp để mở rộng và nâng cao hiệu quả hợp tác trên tất cả các lĩnh vực, thống nhất những nội hàm của hợp tác và tiến tới nâng cấp quan hệ lên mức cao hơn vào thời điểm thích hợp như lãnh đạo và nhân dân của hai nước chúng ta mong muốn.”

** Thưa Đại sứ, hai quốc gia Việt Nam và Bulgaria có nhiều tiềm năng như vậy, dựa trên nền tảng mối quan hệ truyền thống gần gũi, tuy nhiên trao đổi thương mại hai chiều lại còn rất khiêm tốn. Vậy theo Đại sứ, hai nước cần làm gì và đã có những chương trình kế hoạch nào để thúc đẩy hợp tác trong lĩnh vực kinh tế - thương mại?

Đại sứ Lê Đức Lưu: Nhìn lại những năm qua hợp tác kinh tế giữa hai nước còn rất khiêm tốn, chưa tương xứng với quan hệ chính trị cũng như tiềm năng và mong muốn của hai bên. Do vậy hai bên trong thời gian tới mong muốn xây dựng một “Mô hình hợp tác song phương mới” trên cơ sở tận dụng thế mạnh của hai nước và đồng thời xuất khẩu hàng hóa sơ chế của Việt Nam sang chế biến tại Bungaria và sau đó sẽ xuất khẩu tiếp vào các thị trường châu Âu. Đây là một ý tưởng hợp tác rất đáng quan tâm, có tính khả thi và hiệu quả, phát huy được thế mạnh của hai bên. Có thể nó cũng là mô hình kiểu mẫu cho quan hệ hợp tác giữa các nước bạn bè truyền thống như Việt Nam và Bulgaria.

Ngoài ra, để tranh thủ sự tài trợ của các Quỹ EU, hai bên nghiên cứu lập các dự án chung, cụ thể trong lĩnh vực như nông nghiệp, công nghiệp, giao thông vận tải để tạo đột phá trong quan hệ hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư giữa hai nước. Bulgaria sẵn sàng hỗ trợ Việt Nam phát triển nguồn nhân lực, giáo dục - đào tạo, khoa học - công nghệ và năng lực quản lý.    

Tôi nghĩ rằng là làm sao sắp tới phải đẩy mạnh xuất khẩu và thúc đẩy đầu tư từ Bulgaria vào Việt Nam và từ Việt Nam vào Bungari. Hai bên cần triển khai các giải pháp đồng bộ như hoàn thiện cơ chế chính sách, tháo gỡ các rào cản về thủ tục hành chính và nâng cao hiệu quả các chương trình xúc tiến thương mại, đầu tư giữa hai nước.”

* Xin Đại sứ cho biết đánh giá của ông về cộng đồng người Việt của chúng ta tại Bulgaria hiện nay? Bà con có nguyện vọng như thế nào và việc sinh sống của bà con tại  nước sở tại ra sao?

Đại sứ Lê Đức Lưu: Đã có thời kỳ cộng đồng Việt Nam tại Bulgaria lên đến khoảng 33.000- 35.000 người. Đến giờ, cộng đồng người Việt Nam tại đây còn 1.070 người, đại đa số làm ăn buôn bán tại các chợ, bán hàng vải và một số các mặt hàng khác. Hiện nay trong số cộng đồng có một số doanh nghiệp kinh doanh về mỳ ăn liền, đầu tư về đài truyền hình, xuất nhập khẩu hàng thủ công mỹ nghệ… Số lượng doanh nghiệp này không nhiều.

Trong thời gian vừa qua, với khó khăn khủng hoảng kinh tế, khủng hoảng chính trị sâu rộng tại Bulgaria đã tác động nhiều đến việc làm ăn buôn bán của bà con. Đại sứ quán cùng Hội người Việt Nam ở đây đã đứng ra tháo gỡ cho bà con. Cụ thể chúng tôi đã gặp chủ chợ Iliensi 1 đàm phan giảm bớt các phí cho bà con.

Thế hệ thứ hai của bà con ở đây học tập tại các trường đại học rất tốt. Theo báo cáo của Hội người Việt, 100% các cháu người Việt Nam ở đây đỗ trong các kỳ thi vào đại học và nhiều cháu đạt thủ khoa. Trong đội tuyển toán quốc tế của Bungaria cũng có một cháu học sinh người Việt Nam đạt huy chương vàng, bạc và đồng trong các kỳ thi quốc tế.

Bà con tại Bulgaria đoàn kết rất tốt. Điểm rất tốt là toàn thể bà con đều hướng về tổ quốc.

* Xin trân trọng cảm ơn Đại sứ!/.

Thùy Vân- Đào Dũng (VOV)