Theo TTXVN, sáng 24/9, theo giờ New York, Mỹ, Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết đã tham dự và có bài phát biểu tại Phiên họp Thượng đỉnh của Hội đồng Bảo an LHQ với chủ đề “Không phổ biến vũ khí hạt nhân và giải trừ vũ khí hạt nhân”. Trong lịch sử 64 năm của LHQ, đây là phiên họp đầu tiên của HĐBA ở cấp nguyên thủ quốc gia bàn riêng vấn đề không phổ biến và giải trừ vũ khí hạt nhân.

Mở đầu bài phát biểu, Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết nêu rõ: Thế kỷ XX đã phải chứng kiến sự tàn phá khủng khiếp của vũ khí hạt nhân, chứng kiến cuộc chạy đua vũ trang hạt nhân ráo riết về mọi mặt, gây ra căng thẳng trong đời sống quốc tế, tiêu phí những nguồn lực lẽ ra có thể dành cho phát triển và đặt thế giới trước mối hiểm họa hủy diệt chưa từng có. Cũng trong thế kỷ XX, nhiều chính phủ, tổ chức và cá nhân đã tham gia vào một phong trào thế giới đòi thủ tiêu vũ khí hạt nhân, chống chiến tranh hạt nhân và bảo vệ hòa bình.

Chủ tịch Nguyễn Minh Triết nêu rõ hiện vẫn tồn tại kho vũ khí hạt nhân đủ sức hủy diệt thế giới nhiều lần, tình hình phổ biến vũ khí hạt nhân có những diễn biến mới hết sức phức tạp và nguy cơ loại vũ khí này rơi vào tay các tổ chức khủng bố cũng gia tăng. Chỉ trong một thập kỷ qua, chi phí quân sự của thế giới đã tăng 45%, trong đó chi phí cho vũ khí hạt nhân lớn gấp nhiều lần so với chi phí đã dành cho Các Mục tiêu phát triển Thiên niên kỷ để giúp hàng tỷ người giảm bớt đói nghèo, ngăn chặn sự xuống cấp của môi trường, biến đổi khí hậu và dịch bệnh.

Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết khẳng định, Việt Nam ủng hộ các kế hoạch, sáng kiến liên quan của cộng đồng quốc tế, trong đó có những đề nghị của các nước Không liên kết và đề nghị 5 điểm của Tổng Thư ký LHQ Ban Ki-moon, đồng thời nêu đề nghị của Việt Nam, nhấn mạnh giải trừ quân bị hạt nhân và ngăn chặn chiến tranh hạt nhân, tiến tới loại bỏ vũ khí hạt nhân là yêu cầu cấp thiết, là nguyện vọng chính đáng của nhân loại. Các nước có vũ khí hạt nhân, các liên minh quân sự và các nước có tiềm lực quân sự lớn có trách nhiệm hàng đầu trong vấn đề này. Việt Nam chia sẻ mong muốn chung của cộng đồng quốc tế là các cuộc thương lượng song phương, đa phương, các kế hoạch đơn phương sớm đưa đến cắt giảm mạnh các kho vũ khí hạt nhân, đảm bảo an ninh cho những nước không có vũ khí hạt nhân chống lại việc sử dụng hoặc đe dọa sử dụng loại vũ khí này. Việt Nam đề nghị sớm khởi động đàm phán thỏa thuận quốc tế về giải trừ quân bị hạt nhân, các nước có kho vũ khí hạt nhân lớn nhất phải đi đầu về giải trừ vũ khí hạt nhân và đó là việc làm cấp bách vì hòa bình thế giới.

Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết đề nghị phải nhanh chóng nâng cao hiệu quả của Hiệp ước không phổ biến vũ khí hạt nhân, trong đó có việc phát huy thẩm quyền của Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế. Các thỏa thuận về khu vực phi vũ khí hạt nhân phản ánh nguyện vọng và cũng là quyền của các quốc gia về giảm rủi ro chiến tranh hạt nhân, đồng thời đóng góp thiết thực vào việc chống phổ biến vũ khí hạt nhân. Việt Nam đề nghị các nước ủng hộ Nghị định thư kèm theo Hiệp ước về Khu vực phi vũ khí hạt nhân Đông Nam Á, đã có hiệu lực từ năm 1997. Một vấn đề nữa là đẩy mạnh sử dụng năng lượng hạt nhân vì mục đích hòa bình cần thực sự là một trụ cột bền vững cho hệ thống chống phổ biến vũ khí hạt nhân. Việt Nam đề nghị triệu tập một hội nghị quốc tế về sử dụng năng lượng hạt nhân cho các mục đích hòa bình để trao đổi về những vấn đề như điều phối quốc tế, các biện pháp hỗ trợ phát triển chính sách, khoa học, công nghệ và cả luật lệ đảm bảo an ninh, an toàn hạt nhân.

Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết khẳng định chính sách nhất quán của Nhà nước Việt Nam là chống chiến tranh, phấn đấu thúc đẩy giải trừ quân bị, bảo vệ hòa bình. Đó chính là những mong muốn thiết tha của dân tộc Việt Nam có truyền thống hòa hiếu nhưng đã phải trải qua nhiều mất mát của chiến tranh và nay càng mong muốn có được hòa bình cho nhân dân Việt Nam và cho nhân loại.

Chủ tịch Nguyễn Minh Triết nêu rõ Việt Nam hiện là thành viên của tất cả các điều ước quốc tế về cấm vũ khí hủy diệt hàng loạt và được cộng đồng quốc tế đánh giá cao về việc nghiêm túc thực hiện các cam kết của mình, trong đó có những nghĩa vụ theo các nghị quyết của Hội đồng Bảo an về vấn đề này. Con người đã tạo ra vũ khí hạt nhân thì phải có trách nhiệm đầy đủ loại trừ nó để được sống trong một thế giới yên bình. Việt Nam cam kết đóng góp hết sức mình vào những nỗ lực chung vì mục tiêu cao cả đó./.

TG