Sáng 25/3, tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng đã
làm việc với Tổng cục Hải quan và các cơ quan liên quan về cải cách thủ
tục hành chính lĩnh vực hải quan.
Cùng dự làm việc có các Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam, Vũ Văn Ninh và lãnh đạo một số bộ, ngành.
Báo cáo với Thủ tướng về việc thực hiện nhiệm vụ cải cách thủ tục hành
chính góp phần cải thiện môi trưòng kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh
tranh quốc gia trong lĩnh vực giao lưu hàng hóa qua biên giới, Bộ trưởng
Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng cho biết Luật Hải quan năm 2014 đã tạo cơ
sở pháp lý hiện đại hóa quản lý hải quan; thay đổi căn bản phương thức
thực hiện thủ tục hải quan từ phương thức truyền thống, bán điện tử sang
phương thức điện tử, đơn giản hóa thủ tục hành chính về hải quan; góp
phần đảm bảo an ninh quốc gia, an toàn xã hội, tạo thuận lợi thương mại;
đã có 14 thủ tục được bãi bỏ và 41 thủ tục được đơn giản hóa.
Hiện nay, toàn bộ 34 Cục và 171 Chi cục Hải quan trong cả nước đã thực
hiện thông quan điện tử trên Hệ thống VNACCS/VCIS với 98% số tờ khai,
kim ngạch đã thông quan điện tử.
Từ tháng 11/2014, Tổng cục Hải quan thực hiện Cổng thanh toán điện tử
tại 34/34 Cục Hải quan tỉnh, thành phố, tiếp nhận thông tin thu từ 17
ngân hàng thương mại có ký thỏa thuận phối hợp thu với tần suất tức thời
(trực tuyến) và từ Kho bạc với tần suất 15 phút/lần; tự động hạch toán
kế toán, thanh khoản nợ, thông quan hàng hóa cho doanh nghiệp xuất nhập
khẩu với số thu chiếm 59% số thu của Tổng cục.
9/9 Cục Hải quan cảng biển, 42 hàng tàu, 410/500 đại lý hãng tàu đã thực
hiện khai hồ sơ điện tử hàng hóa và các chứng từ có liên quan cho
phương tiện vận tải biển xuất cảnh, nhập cảnh (E-manifest).
Bộ Tài chính và các Bộ, ngành liên quan đã triển khai cơ chế một cửa
quốc gia, cơ chế một cửa ASEAN theo đúng tiến độ, đã kết nối chính thức
thực hiện một số thủ tục hành chính (bao gồm thủ tục cấp C/ O form D)
của Bộ Công Thương, triển khai cơ chế một cửa quốc gia tại 12 cảng biển
quốc tế.
Qua đó, thời gian giải phóng hàng tại Chi cục Hải quan cảng Sài Gòn khu
vực 1 - đơn vị có khối lượng công việc lớn nhất vào tháng 10/2014, thời
gian đăng ký tờ khai hải quan khoảng 3 giây; thời gian trung bình từ khi
doanh nghiệp đăng ký tờ khai đến khi quyết định thông quan/giải phóng
hàng đối với hàng nhập khẩu chỉ còn là 34 giờ 32 phút 14 giây, giảm đi
7,6 giờ tương đương với 18% so với năm 2013. Thời gian trung bình từ khi
doanh nghiệp đăng ký tờ khai đến khi quyết định thông quan đối với hàng
xuất khẩu là 6 giờ 58 phút 55 giây, giảm 9,6 giờ - giảm 58% so với năm
2013.
Tuy nhiên, vẫn còn nhiều tồn tại trong cải cách thủ tục hành chính lĩnh
vực hải quan như số lượng hồ sơ thực hiện qua cơ chế một cửa quốc gia
giai đoạn đầu kết nối chính thức còn hạn chế, tỷ lệ kiểm tra hồ sơ,
chứng từ, kiểm tra thực tế hàng hóa còn cao, tỷ lệ phát hiện vi phạm qua
các hoạt động kiểm tra hải quan chưa đạt yêu cầu, chỉ dưới 1%.
Thời gian kiểm dịch, kiểm tra tiêu chuẩn, kiểm tra chất lượng của 8 cơ
quan quản lý nhà nước còn kéo dài, chất lượng thực hiện ở nhiều lĩnh vực
còn hạn chế. Hệ thống văn bản pháp luật liên quan đến kiểm tra chuyên
ngành chưa đầy đủ, thiếu đồng bộ, các danh mục phải kiểm tra quá rộng,
tên hàng không rõ, chưa có mã số hồ sơ. Phương tiện kỹ thuật, nguồn nhân
lực thực hiện còn thiếu và yếu; đưa ra kết quả chậm.
Việc phối hợp và trao đổi thông tin giữa các đơn vị còn hạn chế. Thời
gian thực hiện kéo dài ảnh hưởng đến thời gian giao lưu hàng hóa qua
biên giới. Theo Ngân hàng Thế giới, trong 21 ngày giải quyết trao đổi,
giao lưu hàng hóa qua biên giới; thời gian thực hiện thủ tục hải quan
chỉ chiếm 5,88 ngày (28%), còn đến 15,12 ngày (72%) là thời gian của các
Bộ quản lý chuyên ngành và thời gian bốc xếp, làm hàng ở cảng.
Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng nhận định, qua một năm thực hiện
Nghị quyết 19/2014/NQ-CP của Chính phủ về nhiệm vụ, giải pháp cải thiện
môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, những cải
cách thủ tục trong lĩnh vực hải quan đã có nhiều tiến bộ nhưng so với
yêu cầu là chưa đạt, cần đề ra các giải pháp để thực hiện cho được mục
tiêu Nghị quyết đề ra.
Thủ tướng nhấn mạnh một trong những giải pháp rất quan trọng để hoàn
thành các mục tiêu kinh tế-xã hội trong năm cuối cùng của kế hoạch 5 năm
là cải cách thủ tục hành chính, cải thiện môi trường kinh doanh, nâng
cao sức cạnh tranh của hàng hóa Việt Nam. Đây cũng là điểm yếu của Việt
Nam mà Chính phủ phải chịu trách nhiệm.
Trong bối cảnh hiện nay, không có môi trường cạnh tranh sẽ không thu hút
được đầu tư mà thủ tục hải quan, thủ tục thông quan là một trong những
cản trở, hạn chế.
Việt Nam không thể đứng chót bảng xếp hạng năng lực cạnh tranh trong
khối ASEAN-6, Việt Nam hoàn toàn có thể cải thiện được vị trí này mà
không phải đầu tư tốn kém - Thủ tướng khẳng định.
Thủ tướng lưu ý, Bộ Tài chính tiếp thu các ý kiến đóng góp, hoàn thiện
báo cáo, nhất là các nhiệm vụ, giải pháp. Văn phòng Chính phủ tập hợp ý
kiến, ra thông báo kết luận buổi làm việc, thể hiện rõ quyết tâm cải
cách thủ tục hải quan là tạo điều kiện cho xuất nhập khẩu hàng hóa, đi
lại của người dân trong nước, nước ngoài thuận lợi để phát triển kinh
tế.
Thủ tướng nêu rõ, phát triển kinh tế là nhiệm vụ trung tâm của đất nước.
Nền kinh tế nước ta hội nhập rất sâu rộng, phải mở rộng thị trường, cải
thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh để tránh nguy
cơ tụt hậu. Muốn vậy, phải cải cách thủ tục, trong đó, cải cách thủ tục
hải quan là rất quan trọng để đẩy mạnh xuất khẩu, xuất khẩu tăng gắn
liền với tăng GDP, tạo việc làm nhiều hơn, thúc đẩy kinh tế phát triển.
“Thủ tục hành chính là khâu đột phá. Cải cách thủ tục là tạo mọi điều
kiện cho người dân kinh doanh làm ăn theo pháp luật. Làm kinh tế trực
tiếp là doanh nghiệp, người dân; phải cải cách luật pháp, thủ tục thông
thoáng, thuận lợi ” – Thủ tướng khẳng định.
Cho rằng thời gian qua, Việt Nam đã có những bước đi cải cách nhưng chỉ
là kết quả bước đầu, Thủ tướng chỉ rõ không thể dừng lại, không thể bỏ
mặc và cũng không thể hài lòng với kết quả này được.
"Việt Nam hoàn toàn có khả năng làm tốt hơn nhiều. Điều đó đòi hỏi nhận
thức, trách nhiệm, ý chí quyết tâm cải cách thủ tục tạo môi trường đầu
tư kinh doanh, tạo thuận lợi cho phát triển." - Thủ tướng nhấn mạnh.
Muốn cải cách, theo Thủ tướng, phải rà soát pháp luật hiện hành, từng Bộ
rà soát các văn bản quy định liên quan đến doanh nghiệp, người dân theo
hướng phục vụ tối đa, lắng nghe ý kiến người thực hiện, tham khảo thông
lệ quốc tế để đưa ra giải pháp thông thoáng nhưng đồng thời phải chặt
chẽ, quản lý được.
Thủ tướng yêu cầu các Bộ trưởng phải ngồi lại với nhau bàn công tác phối
hợp để đưa chủ trương cải cách đi vào thực tiễn, chú ý đến con người và
tổ chức thực hiện nhưng không được tăng biên chế.
Thủ tướng cũng lưu ý đến công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện cải
cách thủ tục, tránh tình trạng đánh trống bỏ dùi, phải có chuyển biến
thực sự bằng các con số; đề nghị Mặt trận Tổ quốc, các cơ quan báo chí
và doanh nghiệp tham gia giám sát, thẳng thắn phê phán những đơn vị làm
không tốt.
Tại buổi làm việc, Phó Thủ tướng Vũ Văn Ninh cho rằng cần thống nhất
nguyên tắc tạo thuận lợi thông thoáng cho doanh nghiệp, nhà đầu tư, cái
gì phải xử lý trong nội bộ của nhà nước, các Bộ phải đứng ra làm, không
đẩy khó khăn đó cho doanh nghiệp, phải kết hợp các giải pháp nghiên cứu
sửa đổi thủ tục và có chế tài phạt để doanh nghiệp không dám vi phạm.
Cùng với đó, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, kết nối giữa các Bộ
và kết nối với doanh nghiệp, xây dựng các kho dữ liệu trung tâm, nắm
nguồn gốc hàng hóa nhập vào, xuất ra, thường xuyên đối thoại với doanh
nghiệp.
Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam nhận định nhiều tiêu chí Việt Nam có thể làm
tốt hơn mục tiêu đưa ra tại Nghị quyết 19/2014/NQ-CP. Điều quan trọng là
trong 21 ngày giải quyết trao đổi, giao lưu hàng hóa qua biên giới,
phải làm rõ được thời gian trong từng Bộ là bao nhiêu ngày để từ đó các
Bộ tự nêu tiêu chí giảm tối đa về thời gian./.