Hoằng Hóa là huyện đồng bằng ven biển, giáp thành phố Thanh Hóa. Hiện nay còn 43 xã, thị trấn, dân số hơn 22,1 vạn người; là huyện đông dân, có 222 thôn, làng với khoảng 54.850 hộ gia đình, số hộ gia đình đạt danh hiệu gia đình văn hóa là 38.738 hộ, số thôn, làng khai trương làng văn hóa đạt 222/222; Đảng bộ huyện có 80 tổ chức cơ sở đảng, bao gồm 43 đảng bộ xã, thị trấn; 13 đảng bộ, 24 chi bộ cơ quan, doanh nghiệp. Tổng số đảng viên gần 12.000 đồng chí, sinh hoạt tại hơn 600 chi bộ. Có vị trí địa lý gần trung tâm tỉnh lỵ, có điều kiện tự nhiên tương đối thuận lợi, có các khu công nghiệp thu hút hàng chục vạn lao động địa phương, khu du lịch sinh thái biển Hải Tiến đã có vị trí quan trọng trong bản đồ du lịch cả nước.

Cách đây 70 năm, ngày 20/02/1947 Chủ tịch Hồ Chí Minh đã có cuộc kinh lý đặc biệt khi lần đầu tiên về thăm Thanh Hóa Bác đã căn dặn phải xây dựng Thanh Hóa thành tỉnh kiểu mẫu. Đáp lại tình cảm sâu nặng, sự kỳ vọng của Bác, Đảng bộ, chính quyền, quân và dân trong tỉnh nói chung, Đảng bộ, chính quyền, quân và dân huyện Hoằng Hóa nói riêng luôn đoàn kết, nỗ lực vượt qua khó khăn, thách thức, đẩy mạnh các phong trào thi đua lao động sản xuất, dồn sức cho kháng chiến và kiến quốc, làm nghĩa vụ hậu phương lớn cho 2 cuộc kháng chiến chống Pháp và đế quốc Mỹ; kiến thiết kinh tế - xã hội, trực tiếp chiến đấu, ra sức chi viện lớn nhất cho miền Nam ruột thịt cùng với quân, dân trong tỉnh và cả nước làm nên những chiến thắng vẻ vang, đem lại hòa bình, thống nhất đất nước; đóng góp to lớn cho các cuộc chiến tranh bảo vệ biên giới. Trong những năm tháng khó khăn, ác liệt đó, trên mảnh đất Hoằng Hóa đã xuất hiện những tập thể, cá nhân, những làng, xã kiểu mẫu trong lao động, sản xuất và chiến đấu được ghi nhận bằng những phần thưởng cao quý của Đảng và Nhà nước, đó là danh hiệu huyện anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân, nhiều bà mẹ Việt Nam anh hùng, các tập thể, cá nhân anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân, anh hùng lao động.

Phát huy truyền thống tốt đẹp đó, trong công cuộc xây dựng quê hương, nhất là trong 30 năm cùng đất nước bước vào thời kỳ đổi mới, Đảng bộ và nhân dân huyện Hoằng Hóa đã phát huy tốt những tiềm năng, lợi thế, khơi dậy mạnh mẽ những nguồn lực, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, đạt những thành tựu to lớn, toàn diện trên tất cả các lĩnh vực kinh tế, văn hóa, xã hội, đời sống vật chất. Tinh thần nhân dân ngày càng nâng cao, được đánh giá là một trong những huyện dẫn đầu của tỉnh.

Trong quá trình phát triển KT - XH hiện nay, Hoằng Hóa tiếp tục quan tâm chăm lo, đẩy mạnh phát triển ngay từ các làng, xã; đã lồng ghép việc xây dựng làng, xã kiểu mẫu với việc thực hiện Chỉ thị số 03 - CT/TW, hiện nay là Chỉ thị số 05 - CT/TW ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị về "Tiếp tục đẩy mạnh việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”, nhất là thực hiện các chương trình, mục tiêu, như Chương trình phát triển nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới (NTM) từ năm 2011 được Đại hội Đảng bộ huyện lần thứ XXV và XXVI lựa chọn là một trong bốn chương trình trọng tâm, xuyên suốt. Mục tiêu trước mắt trong xây dựng làng, xã kiểu mẫu của Hoằng Hóa được cấp ủy, chính quyền huyện xác định trước mắt là phải tập trung xây dựng hoàn thành các tiêu chí NTM theo Bộ tiêu chí quốc gia mà trọng tâm là phấn đấu đến năm 2020, 100% làng, xã của huyện phải hoàn thành các tiêu chí công nhận đạt chuẩn để huyện Hoằng Hóa đạt chuẩn huyện NTM.

Để tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, hàng năm Ban Thường vụ Huyện ủy, HĐND huyện, UBND huyện, Thường trực Ban Chỉ đạo huyện, đã tổ chức thành lập các đoàn kiểm tra, giám sát tại các xã về thực hiện phát triển nông nghiệp và xây dựng NTM. Qua công tác kiểm tra đã phát hiện và tham mưu cho Huyện ủy, UBND huyện lãnh đạo, xử lý kịp thời những yếu kém, khuyết điểm trong tổ chức xây dựng NTM, quản lý sử dụng vốn hỗ trợ, nợ đầu tư xây dựng cơ bản của các xã, điều chỉnh thời gian về đích đối với những đơn vị chưa thực sự đủ điều kiện vững mạnh toàn diện. Chấn chỉnh tư duy nóng vội, huy động đầu tư quá sức dân, quá sức ngân sách xã hay tư tưởng trì trệ trông chờ, ỷ lại, không quyết tâm, quyết liệt trong chỉ đạo thực hiện các tiêu chí NTM.

Để tạo động lực thúc đẩy phong trào phát triển, 5 năm qua ngoài việc triển khai thực hiện các chính sách của Trung ương và của tỉnh; Huyện đã có những chính sách khen thưởng đối với phong trào phát triển nông nghiệp và xây dựng NTM, như: HĐND huyện đã có Nghị quyết số 25/2012/NQ-HĐND ngày 13/7/2013 về việc phê duyệt chính sách hỗ trợ mục tiêu xây dựng NTM giai đoạn 2012-2015 trong đó: các xã đạt chuẩn từ 14 tiêu chí trở lên đã được hỗ trợ 1 tỷ đồng; các xã hoàn thành 3 TC trở lên/năm, thuộc nhóm tiêu chí số: 2,3,6,10,11,15,17 được hỗ trợ 500 triệu đồng; các xã về đích NTM được thưởng 1 tỷ đồng; Cuối năm 2013 Hội đồng nhân dân huyện ban hành nghị quyết số 44/2013/NQ-HĐND huyện, ngày 19/12/2013 tại kỳ họp thứ 8 khóa XIX với nội dung: Đến năm 2015 các xã hoàn thành 16 tiêu chí xây dựng NTM theo quy định của Bộ tiêu chí quốc gia, được hỗ trợ 200 triệu đồng. Đến năm 2015, các xã hoàn thành 19 tiêu chí xây dựng NTM (hoặc 18 tiêu chí NTM nếu không quy hoạch chợ nông thôn) theo quy định của Bộ tiêu chí quốc gia, được hỗ trợ 700 triệu đồng. Ngoài ra còn hỗ trợ cho các xã xây dựng trường chuẩn, xã chuẩn quốc gia về y tế, xây dựng nhà văn hóa thôn, hỗ trợ hoạt của trưởng làng văn hóa, tôn tạo di tích lịch sử văn hóa, xây dựng thương hiệu sản phẩm; hỗ trợ  mua máy gặt, máy cấy, máy gieo hạt, mạ khay đưa cơ giới hóa vào đồng ruộng. Chính sách tăng tỷ lệ điều tiết nguồn kinh phí cấp quyền sử dụng đất 100% cho xã về đích xây dựng NTM;... những chính sách này đã khuyến khích tạo ra khí thế thi đua sôi nổi thúc đẩy phong trào phát triển sâu rộng trong toàn huyện.

Thông qua thực hiện cơ chế chính sách trên địa bàn huyện, đã tác động tích cực tới việc đổi mới cơ cấu mùa, vụ, cơ cấu giống theo hướng sản xuất hàng hóa; kích cầu đầu tư cơ sở hạ tầng, tạo điều kiện cho các xã hoàn thành xây dựng NTM.

Dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo trực tiếp của Huyện ủy, UBND huyện, các cấp uỷ Đảng, chính quyền đã triển khai các chỉ thị, nghị quyết, chương trình, kế hoạch gắn với tái cơ cấu sản xuất nông nghiệp, trong đó tập trung chỉ đạo chuyển dịch cơ cấu cây trồng, mùa vụ, vật nuôi theo hướng sản xuất hàng hoá, đẩy mạnh việc áp dụng cơ giới hoá đồng bộ vào sản xuất, nên sản xuất nông, lâm, thuỷ sản phát triển khá toàn diện, xây dựng NTM đạt được kết quả tích cực, diện mạo nông thôn đang ngày càng khởi sắc, đổi mới. Về sản xuất nông nghiệp: tốc độ phát triển sản xuất bình quân thời kỳ 2011- 2015 là 7,52%; giá trị sản xuất năm 2014 đạt: 853.239 triệu đồng; Tổng sản lượng lương thực năm 2011 đạt 119.472 tấn, năm 2012 đạt 107.909 tấn, năm 2015 đạt 105.000 tấn; Giá trị thu nhập trên ha canh tác năm 2014 đạt: 82 triệu đồng; Sản lượng thủy sản năm 2014 đạt 18.500 tấn; Đã hình thành vùng sản xuất rau an toàn, sản xuất rau trong nhà lưới tập trung chuyên canh, với diện tích 120 ha tập trung chủ yếu ở các xã: Hoằng Giang, Hoằng Xuân, Hoằng Khánh, Hoằng Kim, Hoằng Trung, Hoằng Trinh, Hoằng Hợp, Hoằng Ngọc, Hoằng Tiến, Hoằng Trạch; Việc áp dụng cơ giới hoá vào sản xuất nông nghiệp trên địa bàn huyện đã góp phần tích cực chuyển đổi cơ cấu lao động nông nghiệp, nông thôn. Đến nay toàn huyện có 435 máy làm đất, 55 máy gặt đập liên hợp, 16 máy cấy, 1 máy sấy nông sản và 10 cơ sở sản xuất mạ khay ở các xã Hoằng Đồng, Hoằng Quỳ, Hoằng Phú, Hoằng Sơn, Hoằng Trạch, Hoằng Hợp và Công ty cổ phần công nông nghiệp Tiến Nông.

Về xây dựng NTM, Ban chỉ đạo phát triển nông nghiệp và xây dựng NTM huyện đã chỉ đạo các xã thành lập Ban Chỉ đạo do đồng chí Bí thư Đảng uỷ làm Trưởng ban, đồng chí Chủ tịch UBND xã làm Phó ban, kiêm Prưởng ban Quản lý xây dựng NTM. Mỗi xã phân công 1 cán bộ phụ trách tham mưu, theo dõi, tổng hợp về Chương trình xây dựng NTM của xã. Đồng thời phân công cho các thành viên chịu trách nhiệm chỉ đạo đến từng cơ sở với những nội dung công việc cụ thể trong quá trình triển khai thực hiện xây dựng NTM.

Trên cơ sở mục tiêu, nhiệm vụ của Chương trình quốc gia về xây dựng NTM từ 2011- 2015, các phòng, ngành chức năng, các tổ chức chính trị xã hội, đã ký kết các Chương trình phối hợp tổ chức chỉ đạo, thực hiện với Chủ tịch UBND huyện về xây dựng nông thôn mới. Hội đồng nhân dân huyện đã ban hành các Nghị quyết số 25/2012/NQ-HĐND, Nghị quyết số 44/2013/NQ-HĐND huyện, Nghị quyết số 16/2016 về chính sách khuyến khích, hỗ trợ các xã thực hiện Chương trình quốc gia xây dựng NTM trên địa bàn huyện. Để chương trình xây dựng NTM sớm đi vào tổ chức thực hiện có hiệu quả, ngay từ những tháng đầu năm 2011, Ban chấp hành đảng bộ huyện đã tổ chức hội nghị quán triệt sâu rộng các chủ trương nghị quyết của Huyện uỷ, chương trình hành động của UBND huyện về xây dựng NTM đến cán bộ đảng viên và nhân dân. Công tác thông tin, tuyên truyền được triển khai sâu rộng dưới nhiều hình thức, các ngành, các tổ chức chính trị xã hội, đã phối hợp với Ban chỉ đạo huyện, với phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (Thường trực Ban chỉ đạo huyện) triển khai nhiều hoạt động tuyên truyền như: Trung tâm bồi dưỡng chính trị huyện đã lồng ghép đưa chuyên đề xây dựng NTM vào chương trình bồi dưỡng lý luận chính trị cho cán bộ, đảng viên ở các xã, thị trấn; Mặt trận tổ quốc với phong trào “toàn dân với xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư gắn với phong trào chung tay xây dựng nông thôn mới”; Hội phụ nữ huyện tổ chức hội thi “phụ nữ chung tay xây dựng NTM” và đăng ký với Ban chỉ đạo của huyện chỉ đạo cơ sở ký kết thực hiện 2 tiêu chí 16 và tiêu chí 17 từ cấp cơ sở lên cấp huyện; Đoàn thanh niên phát động phong trào “Vệ sinh môi trường, xây dựng nông thôn mới”, “xây dựng đoạn đường, khu dân cư tự quản” của hội Cựu chiến binh, “phong trào thi đua sản xuất kinh doanh giỏi” của Hội Nông dân; Đài truyền thanh huyện, xã đã tăng thời lượng đưa tin về công tác xây dựng NTM; Bản tin Thông tin nội bộ hàng tháng của Huyện ủy, Trang thông tin điện tử của UBND huyện tăng thêm các bài viết, đưa tin về xây dựng NTM. Ban Dân vận đã tham mưu cho Ban Thường vụ Huyện uỷ triển khai thực hiện Kế hoạch số 34/KH- HU, ngày 14/11/2011 về  tổ chức lễ phát động “Toàn dân chung tay xây dựng nông thôn mới” có đại diện các xã tham gia ký kết thực hiện xây dựng NTM...

Ngày 17 tháng 2 năm 2014 UBND tỉnh ban hành Quyết định 488 về qui định các tiêu chí kiểu mẫu, ngay sau đó huyện đã tổ chức triển khai đến các đơn vị cơ sở về cách làm kiểu mẫu theo lời dạy của Bác đó là:

“Đem tài dân, sức dân làm lợi cho dân.

Không phải Chính phủ xuất tiền ra. Chính phủ chỉ giúp kế hoạch cổ động”.

Đến nay, toàn huyện đã có 17 xã bằng 40,47% tổng số xã được công nhận đạt chuẩn NTM; tổng số tiêu chí đã đạt chuẩn NTM là 666 tiêu chí, bình quân đạt 15,85 TC/xã  đây là những hạt nhân cơ bản giúp cho quá trình xây dựng các tiêu chí kiểu mẫu.

Trong 2 năm từ khi có Quyết định 488 đến nay, phong trào xây dựng kiểu mẫu bước đầu đạt được một số kết quả khả quan, đó là: có hơn 15.000 người và hơn 6.500 tập thể đăng ký. Trên cơ sở đó đã công nhận được hơn 5.200 cá nhân kiểu mẫu; hơn 1.800 gia đình kiểu mẫu. Đặc biệt từ tháng 9/2016 khi Tỉnh ủy tổ chức triển khai Chỉ thị 05-CT/TW của Bộ Chính trị về  đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, theo đó trên cơ sở hướng dẫn của tỉnh Ban Thường vụ Huyện ủy đã tổ chức quán triệt triển khai Chỉ thị 05 gắn với việc đẩy mạnh xây dựng các danh hiệu kiểu mẫu. Ban Tuyên giáo Huyện ủy đã phối hợp với Phòng Nội vụ UBND huyện tổ chức triển khai theo hướng dẫn liên ngành của BTG Tỉnh ủy và HĐTĐ khen thưởng tỉnh. Đến nay, hầu hết các xã, thị trấn đã tổ chức đẩy mạnh phong trào xây dựng công dân kiểu mẫu, gia đình, thôn, làng kiếu mẫu kết quả cụ thể là có gần 50.000 người và  8.000 gia đình đăng ký và được công nhận hơn 20.000 công dân kiểu mẫu, hơn 5.500 gia đình kiểu mẫu, 2 thôn kiểu mẫu. Trong đó, nổi lên là ở Hoằng Hợp là đơn vị thực hiện tốt nhất, trong phong trào xây dựng NTM đã có nhiều hộ của xã tự nguyện hiến đất, tự tháo dỡ tường rào để mở rộng đường giao thông đạt tiêu chuẩn đường làng theo tiêu chí NTM, trong thực hiện Chỉ thị 04 và chỉ thị 10 của Chủ tịch UBND tỉnh về giải phóng hành lang giao thông và hành lang kênh mương phong trào hiến đất sản xuất và tự giác chặt cây đảm bảo cho các chỉ thị được thực hiện có hiệu quả; hiện nay xã có hơn 4.000 công dân, 800 gia đình và 1 làng được công nhận kiểu mẫu. Trong đợt kỷ niệm 70 năm Bác Hồ về thăm Thanh Hóa lần đầu tiên Hoằng Hóa được tỉnh tặng Bằng khen cho 3 công dân  và 1 gia đình kiểu mẫu, là huyện được khen nhiều nhất tỉnh.

Qua kết quả bước đầu về xây dựng kiểu mẫu trên địa bàn huyện, cho thấy  một số kinh nghiệm bước đầu, đó là:

Trước hết, phải kể đến là vai trò của cấp ủy, chính quyền các cấp chiếm vị trí quan trọng. Thực tế cho thấy nơi nào cấp ủy, chính quyền trực tiếp vào cuộc làm tốt công tác quán triệt triển khai, xây dựng kế hoạch cụ thể chi tiết, giao trách nhiệm cho các cấp, các ngành và tổ chức phát động các phong trào thì ở đó đạt được kết quả đề ra;

Thứ hai, những nơi nào người đứng đầu cấp ủy, chính quyền thể hiện được vai trò nêu gương, đi đầu, làm trước thì ở đó phong trào được đẩy mạnh và hoạt động đạt được hiệu quả cao hơn.

Thứ ba, khi tổ chức các phong trào cả hệ thống chính trị cùng tham gia vào cuộc; trong đó vai trò của MTTQ và các đoàn thể chiếm một trong những vị trí quan trọng và là lực lượng cổ vũ động viên trong việc thúc đẩy các phong trào đi vào hoạt động.

Phát huy những kết quả đạt được, khắc phục những tồn tại, hạn chế, tháo gỡ những khó khăn vướng mắc, thời gian tới cấp ủy, chính quyền huyện tiếp tục tập trung chỉ đạo với những giải pháp trọng tâm, đó là:

Một là, tiếp tục tăng cường công tác tuyên truyền các chủ trương chính sách của Đảng và Nhà nước về xây dựng công dân, gia đình, thôn (làng), xã kiểu mẫu làm cho mọi người nhận thức đúng, từ đó tạo sự đồng thuận, phấn khởi tin tưởng và thực hiện theo phương châm Đảng lãnh đạo, định hướng; Nhà nước quản lý, điều hành; dân bàn, dân làm, dân kiểm tra và hưởng thụ theo lời dạy của Bác “đem tài dân, sức dân làm lợi cho dân”. 

Hai là, tập trung lãnh đạo, chỉ đạo rà soát, bổ sung, điều chỉnh kế hoạch trong việc thực hiện các tiêu chí xây dựng công dân, gia đình, thôn (làng), xã kiểu mẫu theo quyết định 488/2014 của UBND tỉnh.

Ba là, bám sát Nghị quyết Đại hội Đảng bộ huyện lần thứ XXVI và Chương trình phát triển nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới; Nghị quyết số 11-NQ/HU của BCH Đảng bộ huyện về “tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với việc nâng cao hiệu quả sản xuất trồng trọt trong nông nghiệp”; Nghị quyết số 16-NQ/TU của Tỉnh ủy về “tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng nâng cao năng suất, hiệu quả, khả năng cạnh tranh và phát triển bền vững”; Chỉ thị số 06-CT/HU của BTV Huyện ủy về “đổi điền dồn thửa lần 3 và tích tụ ruộng đất để lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện.

Bốn là, thực hiện tốt quy chế dân chủ ở cơ sở, huy động tối đa nguồn lực, nhất là nguồn lực trong nhân dân, kết hợp lồng ghép các nguồn lực từ các chương trình dự án để đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội ở cơ sở đáp ứng yêu cầu xây dựng NTM tạo tiền đề cho xây dựng làng, xã kiểu mẫu.

Năm là, tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành của cấp ủy, chính quyền các cấp; huy động Mặt trận Tổ quốc các đoàn thể chính trị - xã hội tham gia thực sự có hiệu quả trong quá trình triển khai thực hiện chương trình.

Để tiếp tục đẩy mạnh phong trào học tập và làm theo lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh đối với Thanh Hóa về xây dựng tỉnh Thanh Hóa thành tỉnh kiểu mẫu, cấp ủy, chính quyền các cấp trong huyện đang tiếp tục cụ thể hóa thiết thực các giải pháp, trong đó có chế độ chính sách và các cơ chế để khuyến khích động viên các tầng lớp nhân dân thực hiện tốt; coi đây là một trong những tiêu chí để đánh giá xếp loại các tổ chức trong sạch vững mạnh và hoàn thành nhiệm vụ hàng năm.

Nguyễn Đình Tới,
Trưởng ban Tuyên giáo Huyện ủy Hoằng Hóa