Nhân dịp này, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng, Chủ nhiệm Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài trả lời phỏng vấn TTXVN; khẳng định, chương trình "Xuân Quê hương" góp phần thể hiện sự quan tâm, trách nhiệm và tình cảm của Đảng và Nhà nước đối với kiều bào, đồng thời góp phần thắt chặt tình cảm giữa cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài với quê hương, đất nước. Sự kiện trở thành một điểm nhấn văn hóa và nghệ thuật trong lòng cộng đồng kiều bào và nhân dân TP Hồ Chí Minh.
Năm 2023 với hàng loạt hoạt động sôi nổi tích cực được triển khai đã mang lại những kết quả nổi bật nào trong công tác về người Việt Nam ở nước ngoài, thưa Thứ trưởng?
Hiện cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài có khoảng 6 triệu người ở trên 130 quốc gia và vùng lãnh thổ, trong đó hơn 80% là ở các nước phát triển. Vai trò, vị thế và uy tín của cộng đồng ngày càng nâng cao. Kiều bào tiếp tục là nguồn lực quan trọng cho công cuộc xây dựng, phát triển đất nước; là cầu nối quan hệ giữa Việt Nam với các nước. Năm 2023, do tác động của tình hình thế giới và khu vực, suy thoái kinh tế toàn cầu, thiên tai khắc nghiệt…, cuộc sống của một bộ phận người Việt ở không ít địa bàn còn nhiều khó khăn.
Trong bối cảnh đó, công tác người Việt Nam ở nước ngoài đã được triển khai toàn diện, bài bản trên tất cả mặt và đạt được một số kết quả nổi bật.
Cụ thể, các chính sách lớn liên quan đến người Việt Nam ở nước ngoài hầu hết đã được cụ thể hóa, xây dựng thành Đề án để triển khai. Nổi bật là Đề án "Ngày Tôn vinh tiếng Việt trong cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài giai đoạn 2023-2030"; Đề án "Phát huy nguồn lực của người Việt Nam ở nước ngoài phục vụ phát triển đất nước trong tình hình mới". Mới đây nhất, Luật Đất đai (sửa đổi) đã được Quốc hội thông qua với nhiều điều chỉnh tạo thuận lợi hơn cho người Việt Nam ở nước ngoài.
Các hội đoàn người Việt Nam ở nước ngoài tiếp tục được củng cố, kiện toàn. Nhiều hội đoàn mới được thành lập, đáp ứng nhu cầu tập hợp cộng đồng của bà con. Tại Australia, Hội Trí thức, chuyên gia Việt Nam - Australia (với khoảng 300 thành viên) chính thức được thành lập trên cơ sở hợp nhất các câu lạc bộ trí thức người Việt tại các tiểu bang (5/2023). Tại Đức, Liên hiệp Hội người Việt tại Đức đã tổ chức Đại hội thành lập (12/2023). Liên hiệp Hội Phụ nữ Việt Nam tại châu Âu tổ chức Đại hội thành lập vào tháng 9/2023…
Công tác hỗ trợ người Việt Nam ở nước ngoài được triển khai tích cực, kịp thời, nhất là ở những địa bàn khó khăn, vùng thiên tai, chiến sự. Cộng đồng người gốc Việt tại Campuchia cơ bản ổn định dù cuộc sống còn nhiều khó khăn, bà con tiếp tục được hỗ trợ nhiều mặt trong làm các giấy tờ pháp lý. Cộng đồng người Việt tại một số địa bàn bị ảnh hưởng bởi chiến sự (Israel, Ukraine), thiên tai, hỏa hoạn (Thổ Nhĩ Kỳ, Syria, Morocco, Nhật Bản…) được hỗ trợ kịp thời, giảm thiểu tác động tiêu cực.
Sự gắn bó của kiều bào ta với đất nước được tăng cường, thúc đẩy, đặc biệt tại các địa phương, thông qua những sự kiện do Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài (Ủy ban) phối hợp tổ chức như "Hội nghị phát huy nguồn lực kiều bào - kết nối địa phương và doanh nghiệp" (tại Hải Phòng, vào tháng 12/2023). Hội nghị nằm trong chuỗi 15 sự kiện kết nối doanh nhân, trí thức kiều bào do Ủy ban chủ trì, phối hợp, bảo trợ tổ chức trong năm 2023.
Bên cạnh đó, các hoạt động thường niên do Ủy ban tổ chức như Xuân Quê hương, Đoàn kiều bào thăm Trường Sa và Nhà giàn DK1, Trại hè Việt Nam... được duy trì đều đặn, trở thành điểm hẹn không thể thiếu đối với kiều bào.
Việc hỗ trợ cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài giữ gìn và phát huy tiếng Việt, bản sắc văn hóa được quan tâm đẩy mạnh. Năm 2023 là năm đầu tiên triển khai Đề án Ngày Tôn vinh tiếng Việt trong cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài. Ủy ban phối hợp chặt chẽ với các cơ quan liên quan triển khai một số hoạt động nổi bật như: Cuộc thi Tìm kiếm sứ giả tiếng Việt ở nước ngoài, Hội thảo tổng kết triển khai Kế hoạch Ngày tôn vinh tiếng Việt ở nước ngoài 2023, Gala Tiếng mẹ thân thương, Khóa tập huấn giảng dạy tiếng Việt cho giáo viên người Việt Nam ở nước ngoài… Xây dựng tủ sách tiếng Việt tại 2 địa bàn Nhật Bản và Hungary với 60 đầu sách; cung cấp sách phục vụ cộng đồng tại Áo, Na Uy, Séc, Slovakia, Bỉ, Qatar, Malaysia, Nhật Bản, Lào…
Công tác thông tin, tuyên truyền tới cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài được đẩy mạnh và ngày càng chuyên nghiệp, phản ánh đầy đủ, chính xác, khách quan, kịp thời về tình hình đất nước và vấn đề kiều bào quan tâm.
Thứ trưởng cho biết những hoạt động trọng tâm năm 2024 về công tác người Việt Nam ở nước ngoài nhằm tăng cường sự gắn bó, phát huy nguồn lực kiều bào trong xây dựng đất nước trong tình hình mới?
Công tác người Việt Nam ở nước ngoài sẽ tiếp tục được triển khai mạnh mẽ và toàn diện hơn, nhằm thể hiện rõ hơn tình cảm và trách nhiệm của Đảng, Nhà nước trong việc chăm lo cho cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài; đồng thời khuyến khích, tạo điều kiện để kiều bào hướng về quê hương.
Theo đó, công tác về người Việt Nam ở nước ngoài sẽ tập trung triển khai theo 2 đột phá, gồm công tác đại đoàn kết và phát huy nguồn lực của người Việt Nam ở nước ngoài; 7 trọng tâm, bao gồm các công tác: Nghiên cứu, tham mưu, kiến nghị chính sách; đoàn kết, vận động cộng đồng; hỗ trợ cộng đồng về địa vị pháp lý và ổn định cuộc sống; hỗ trợ hội đoàn người Việt Nam ở nước ngoài; thu hút nguồn lực người Việt Nam ở nước ngoài; giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc, thông tin tới người Việt Nam ở nước ngoài; phối hợp, kiện toàn bộ máy làm công tác người Việt Nam ở nước ngoài.
Trên tinh thần đó, dự kiến, chúng tôi sẽ triển khai một số hoạt động nhằm thu hút và phát huy nguồn lực của người Việt Nam ở nước ngoài như: Xây dựng Kế hoạch triển khai Quyết định số 1334/QĐ-TTg phê duyệt Đề án Phát huy nguồn lực người Việt Nam ở nước ngoài; tổ chức Hội nghị người Việt Nam ở nước ngoài toàn thế giới lần thứ IV, trong đó có phiên chuyên đề về phát huy nguồn lực người Việt Nam ở nước ngoài. Bên cạnh đó là tổ chức Diễn đàn doanh nhân kiều bào, kết nối kiều bào với địa phương, doanh nghiệp; tổ chức Đoàn doanh nghiệp kiều bào làm việc với một số địa phương; phối hợp với Bộ Khoa học và Công nghệ tổ chức các hoạt động về kết nối đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp; phối hợp, hỗ trợ các hội đoàn người Việt Nam ở nước ngoài tổ chức hoạt động liên quan…; phối hợp hoàn thiện cơ chế, chính sách, pháp luật liên quan đến người Việt Nam ở nước ngoài.
Xuân Quê hương là sự kiện có quy mô lớn, đã thu hút sự tham dự của đông đảo kiều bào từ khắp nơi trên thế giới về quê hương đón Tết, được cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài chờ đón mỗi dịp Tết đến, Xuân về. Xin Thứ trưởng thông tin về những nét mới, các hoạt động nổi bật cũng như công tác chuẩn bị cho chương trình năm nay?
Xuân Quê hương đã trở thành điểm hẹn quen thuộc và gần gũi với toàn thể kiều bào Việt Nam trên khắp thế giới mỗi năm khi Tết đến, Xuân về. Sự kiện nhằm thể hiện sự quan tâm, trách nhiệm và tình cảm của Đảng và Nhà nước đối với kiều bào, đồng thời góp phần thắt chặt tình cảm giữa cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài với quê hương, đất nước.
Chương trình Xuân Quê hương 2024 do Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài - Bộ Ngoại giao phối hợp với UBND TP Hồ Chí Minh tổ chức, diễn ra trong hai ngày 1-2/2/2024, với nhiều hoạt động đa dạng và ý nghĩa.
Chủ đề của Xuân Quê hương năm 2024 là "Thành phố Hồ Chí Minh - viết tiếp thiên anh hùng ca ngời sáng".
Tham gia sự kiện này, kiều bào sẽ được trải nghiệm nhiều hoạt động ý nghĩa, từ tham quan Thành phố, kết nối với địa phương, tham dự tọa đàm, gặp gỡ lãnh đạo Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và UBND TP Hồ Chí Minh…
Trong khuôn khổ Chương trình, Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng và phu nhân sẽ cùng kiều bào và nhân dân Thành phố dâng hoa Chủ tịch Hồ Chí Minh tại đường Nguyễn Huệ; dâng hương Chủ tịch Hồ Chí Minh và Chủ tịch Tôn Đức Thắng, thực hiện nghi thức thả cá chép truyền thống vào ngày Tết ông Công, ông Táo tại Bến Nhà Rồng lịch sử.
Đặc biệt, trong chương trình giao lưu nghệ thuật tối 2/2, tại khuôn viên Hội trường Thống Nhất, Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng sẽ chúc Tết bà con kiều bào trên toàn thế giới và đánh trống khai hội mừng Xuân.
Chương trình giao lưu nghệ thuật được dàn dựng công phu, là điểm nhấn quan trọng trong chuỗi hoạt động của Xuân Quê hương 2024. Đây không chỉ là lễ hội của kiều bào mà còn là của nhân dân TP Hồ Chí Minh và cả nước, thể hiện sức mạnh to lớn của khối đại đoàn kết dân tộc. Chương trình mang thông điệp vô cùng ý nghĩa: TP Hồ Chí Minh - thành phố anh hùng, năng động, sáng tạo, luôn tiên phong trong chiến đấu, xây dựng và phát triển. Đồng thời, dưới sự lãnh đạo của Đảng và sự đồng lòng của đồng bào cả nước, kiều bào ta ở nước ngoài, TP Hồ Chí Minh ngày càng vững bước, giữ vững vai trò là đầu tàu phát triển của cả nước, xứng đáng với tên gọi của mình là thành phố mang tên Bác Hồ kính yêu.
Các công tác chuẩn bị cho Chương trình và đón tiếp kiều bào đã và đang được Bộ Ngoại giao và UBND TP Hồ Chí Minh triển khai hết sức khẩn trương, tích cực ở tất cả các khâu từ chương trình nghệ thuật, chương trình thực tế, cả về nội dung, hậu cần, lễ tân.
Ban Tổ chức sẽ nỗ lực hết mình để mang đến cho kiều bào một mùa Xuân Quê hương ý nghĩa, rực rỡ sắc Xuân, đậm chất văn hóa và tràn đầy nghĩa tình với những trải nghiệm đáng nhớ, làm cho sự kiện trở thành một điểm nhấn văn hóa và nghệ thuật trong lòng cộng đồng kiều bào và nhân dân TP Hồ Chí Minh.
Xin cảm ơn những thông tin chia sẻ của Thứ trưởng!