Đáng chú ý, quý IV/2021, kinh tế Mỹ
tăng trưởng 6,9% dù đã bị cản trở do tác động của đợt bùng phát mạnh
dịch COVID-19 do biến thể Omicron. Tuy nhiên, giá hàng hóa tăng phi mã
và lạm phát gia tăng cũng gây áp lực cho nền kinh tế số một thế giới.
Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) đã tăng 7,5% trong tháng 1 so với cùng kỳ năm
trước, đánh dấu mức tăng mạnh nhất trong vòng 40 năm qua, thậm chí vượt
mức dự báo 7,2% của giới chuyên gia. Tính cả năm 2021, kinh tế Mỹ ghi
nhận lạm phát tăng 3,9%.
Trong khi đó, tại châu Âu, cú sốc từ sự gián đoạn nguồn cung khí đốt
làm ảnh hưởng đến giá trị hàng hóa và dịch vụ của khu vực đồng euro
(Eurozone), qua đó làm trầm trọng thêm tác động của giá năng lượng tăng
cao đối với tăng trưởng của khu vực. Đây là cảnh báo của Ngân hàng Trung
ương châu Âu (ECB) đưa ra trong bối cảnh giá dầu mỏ leo lên mức cao
nhất trong vòng bảy năm qua. Dự báo, giá năng lượng tăng cao sẽ khiến
sản lượng kinh tế của Eurozone giảm khoảng 0,2% trong năm 2022 so với
mức cơ bản của GDP, với tác động mạnh nhất trong quý I năm nay. Hơn 90%
lượng khí đốt sử dụng ở Eurozone được nhập khẩu từ bên ngoài, đồng nghĩa
với việc tác động tiêu cực đối với kinh tế sẽ ngày càng trầm trọng hơn
nếu khu vực này mất một số nguồn cung khí đốt.
Theo ECB, tác động trực
tiếp và gián tiếp của việc phân bổ 10% khí đốt giả định đối với khu vực
doanh nghiệp ước tính sẽ làm giảm tổng giá trị gia tăng của Eurozone
khoảng 0,7%. Mức giảm thực tế thậm chí có thể lớn hơn do việc mô hình
hóa không tính đến ảnh hưởng của sự thay đổi giá năng lượng.
Giá dầu tăng gây ra sức ép không nhỏ đối với đà phục hồi mong manh
của nền kinh tế toàn cầu, làm trầm trọng thêm vấn đề về lạm phát, chuỗi
cung ứng. Cú sốc giá dầu đang thổi phồng lo ngại lạm phát và khả năng
cao tăng trưởng toàn cầu chậm lại.
Theo nhận định của một chuyên gia
kinh tế cấp cao tại Moody’s Analytics, giá dầu cứ tăng thêm 10 USD/thùng
thì tăng trưởng toàn cầu sẽ giảm 0,1% vào năm sau đó. Bloomberg
Economics cho biết, kịch bản giá dầu tăng lên mức 100 USD/thùng vào cuối
tháng 2 này sẽ kéo theo lạm phát tại Mỹ và châu Âu lên 0,5% nửa cuối
năm nay.
Trước đó, lạm phát tăng vọt trong năm 2021 khiến ngân hàng
trung ương nhiều nước, trong đó có Cục Dự trữ liên bang Mỹ (FED), phải
tìm cách kiểm soát mà không làm chệch hướng phục hồi.
Tại Anh, lạm phát
đã tăng với tốc độ nhanh hơn dự kiến, lên mức 5,4% trong tháng 12/2021,
cao nhất trong vòng 30 năm qua. Giá nhiên liệu tăng tác động tới chuỗi
cung ứng. Chi phí tăng đẩy giá các loại hàng hóa leo thang, tạo ra gánh
nặng cho người tiêu dùng và các doanh nghiệp.
Trong lúc nhiều quốc gia, nhất là châu Âu, chưa tìm được lời giải cho
“bài toán năng lượng”, nền kinh tế toàn cầu tiếp tục phải chịu nhiều
áp lực. Để duy trì sự ổn định của giá cả và bảo đảm tăng trưởng bền
vững, các nước cần nhiều hơn những công cụ hỗ trợ và triển khai các
chính sách phù hợp./.