Trước thềm năm mới 2015, Phóng viên Thông tấn xã Việt Nam đã có cuộc
phỏng vấn ông Nguyễn Minh Quang, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường
về những kết quả đạt được trong năm 2014.
-Việt Nam đạt được những thành tựu quan trọng trong lĩnh vực Tài
nguyên và Môi trường, góp phần tích cực vào sự phát triển bền vững đất
nước. Xin Bộ trưởng đánh giá kết quả nổi bật trong năm 2014?
Bộ trưởng Nguyễn Minh Quang: Năm 2014 là năm tương đối
thành công của Bộ Tài nguyên và Môi trường, để lại dấu ấn quan trọng
trên các lĩnh vực hoạt động, đặc biệt là việc xây dựng được hệ thống văn
bản pháp luật góp phần giảm thiểu các sai phạm trong các lĩnh vực đất
đai, môi trường, tài nguyên khoáng sản…
Luật Đất đai chính thức có hiệu lực từ 1/7/2014, cùng với Luật Đất đai,
các văn bản dưới Luật để triển khai là Nghị định, Thông tư hoàn thành
theo đúng quy định. Đây là dấu ấn hết sức quan trọng, bởi từ trước các
luật từ khi ban hành đến sau khi có hiệu lực các văn bản đều chậm, điển
hình Luật Khoáng sản, Luật Tài nguyên nước.
Vì vậy, năm 2014, Bộ Tài nguyên và Môi trường quyết liệt hoàn thành các
văn bản để hướng dẫn Luật Đất đai. Bên cạnh đó, các luật khác như Luật
Môi trường cũng đã được thông qua, riêng Luật Tài nguyên môi trường và
biển đảo đang trong quá trình hoàn thiện để trình Chính phủ và Quốc hội
xem xét.
Cùng với việc xây dựng văn bản pháp luật là nhiệm vụ công tác thanh tra
và kiểm tra việc thực hiện các văn bản pháp luật. Năm 2014 là năm ngành
đặc biệt “coi trọng” công tác thanh tra, kiểm tra, trong đó Bộ Tài
nguyên và Môi trường đã tập trung “mũi nhọn” thanh tra lĩnh vực môi
trường, phối hợp với Cảnh sát môi trường phát hiện nhiều vi phạm trong
vấn đề xả thải của các cơ sở sản xuất… Bên cạnh đó, công tác cải cách
thủ tục hành chính cũng là trọng tâm và được quan tâm hơn so với trước
nên đã có chuyển biến tốt hơn. Điển hình là chuyển biến trong lĩnh vực
khoáng sản, cấp phép khoáng sản phải gắn với bảo vệ môi trường, nhất là
vấn đề thu tiền sử dụng nên đã thu về cho ngân sách nhà nước 5.000 tỷ
đồng.
-Thưa Bộ trưởng, năm 2014 Bộ Tài nguyên và Môi trường đã áp dụng chế tài
rất mạnh để xử lý hành vi gây ô nhiễm môi trường và khoáng sản, nhưng
tại sao những vi phạm trong lĩnh vực môi trường, khoáng sản vẫn còn xảy
ra ở nhiều địa phương?
Bộ trưởng Nguyễn Minh Quang: Vấn đề môi trường là vấn
đề đều được quan tâm ở các địa phương và liên quan chặt chẽ với sự phát
triển của mỗi quốc gia. Việt Nam đang là nước trung bình nên quá trình
phát triển phải gắn với bảo vệ môi trường và phải xử lý tốt vấn đề ô
nhiễm môi trường. Thực tế, quá trình phát triển kinh tế-xã hội và vấn đề
ô nhiễm môi trường luôn mâu thuẫn với nhau, nhưng từ kinh nghiệm của
các nước Nhật Bản, Hàn Quốc… Việt Nam đang khắc phục tồn tại tốt hơn và
nhanh hơn.
Bộ Tài nguyên và Môi trường rất “trăn trở” và “suy nghĩ” việc các tỉnh
muốn đẩy mạnh thu hút đầu tư, nhưng quá trình phát triển kinh tế, thu
hút đầu tư kéo theo hệ lụy về môi trường và vấn đề xử lý môi trường khi
tiềm lực của doanh nghiệp hạn chế. Đi đôi với đầu tư phát triển phải xử
lý nước thải, xử lý môi trường, cơ cấu chi phí chiếm tỉ trọng khá lớn.
Thực tế, quá trình đầu tư khu công nghiệp, làng nghề… và quá trình đánh
giá tác động môi trường đã làm chặt chẽ nhưng vi phạm xả thải vẫn diễn
ra khá phổ biến. Vì vậy, nếu chúng ta không tăng cường thanh tra, kiểm
tra thì vi phạm sẽ lớn hơn rất nhiều.
Trong lĩnh vực sản xuất công nghiệp liên quan đến hoá chất, nhuộm, xi
măng, phân bón, khai thác khoáng sản… việc gây ô nhiễm lớn nên cần giải
quyết triệt để. Ô nhiễm môi trường là tồn tại thực tế trong quá trình
phát triển của đất nước, nên rất cần trách nhiệm của mọi người dân trong
bảo vệ môi trường. Với tư cách là cơ quan quản lý, Bộ Tài nguyên và Môi
trường sẽ phối hợp với các cơ quan chức năng tăng cường thanh tra, kiểm
tra, có quan điểm đồng thuận và nhất quán, đảm bảo hạn chế ô nhiễm môi
trường ở mức thấp nhất.
Hiện nay một số tỉnh có khu công nghiệp đã làm tốt hệ thống quan trắc,
đánh giá và kiểm soát tốt tình trạng ô nhiễm môi trường. Nhưng một số
tỉnh bố trí khu công nghiệp, kinh doanh chưa kiểm soát, chưa hoàn thiện
hệ thống xử lý nước thải, hay nhiều doanh nghiệp sản xuất ở miền núi như
cơ sở sản xuất tinh bột sắn, rượu cồn… gây ô nhiễm “ghê gớm.”
Trước thực tế này, quan điểm của Bộ Tài nguyên và Môi trường là phải
giải quyết hài hòa để đảm bảo phát triển… Nhưng cần phải tăng cường công
tác thanh tra, kiểm tra và có quy định đối với các doanh nghiệp mới
muốn đi vào hoạt động, bắt buộc họ phải đầu tư cơ sở xử lý nước thải,
được cấp phép thì doanh nghiệp mới được hoạt động.
-Hiện ngành Tài nguyên và Môi trường vẫn còn tồn tại nhiều vấn đề
“nóng.” Vậy Bộ trưởng cho biết những giải pháp nào để giảm thiểu các vấn
đề "nóng" trong năm 2015?
Bộ trưởng Nguyễn Minh Quang: Vấn đề ô nhiễm môi
trường tiếp tục là những vấn đề “nóng” được Bộ đặc biệt quan tâm, Nghị
quyết 24 cũng đã nêu rõ vấn đề này. Từ nay đến năm 2020 phải có những
“bước đi” tiến tới giảm hẳn tình trạng ô nhiễm môi trường. Trước mắt
trong năm 2015, trên cơ sở các văn bản pháp luật đã xây dựng Bộ Tài
nguyên và Môi trường xác định việc trọng tâm là tập trung thanh tra,
kiểm tra để thấy khó khăn, vướng mắc từ chính sách đến thực tế, qua đó
điều chỉnh các văn bản cho phù hợp, giảm thiểu vi phạm. Theo đó, Bộ Tài
nguyên và Môi trường sẽ tập trung thanh tra, kiểm tra trên các lĩnh vực:
Môi trường, Đất đai, Khoáng sản, Tài nguyên nước, Bảo tồn đa dạng sinh
học. Đồng thời, tổ chức đối thoại trực tuyến với các địa phương, nói rõ
quan điểm của Bộ Tài nguyên và Môi trường trong xử lý.
Cùng với giải quyết ô nhiễm môi trường, vấn đề vi phạm đất đai, cấp phép
cũng là vấn đề “nóng” được Bộ Tài nguyên và Môi trường tiếp tục quan
tâm. Theo đó, Bộ tiếp tục tập trung đẩy mạnh vấn đề cải cách hành chính,
trong đó tập trung vào vấn đề thủ tục hành chính về đất đai. Sau khi
Luật Đất đai năm 2013 có hiệu lực, các thủ tục đất đai từ 41 thủ tục đã
giảm còn 30 thủ tục so với trước đây. Việc cải cách thủ tục hành chính
được quan tâm “đặc biệt” bởi nó giải quyết những bức xúc liên quan đến
người dân và doanh nghiệp. Bộ sẽ cùng với các địa phương quan tâm hơn để
tạo chuyển biến tích cực trong cải cách hành chính, đáp ứng đòi hỏi của
xã hội./.
Thu Hà (TTXVN)