Ngày 25/10, các nước thành viên Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương
(NATO) đã hối thúc Mỹ nỗ lực giải quyết bất đồng với Nga liên quan Hiệp
ước Các lực lượng hạt nhân tầm trung (INF), thay vì từ bỏ thỏa thuận
này.
Một quan chức ngoại giao giấu tên cho hay trong cuộc họp kín diễn ra tại
trụ sở NATO ở Brussels, Bỉ, các quan chức cấp cao Mỹ đã thông báo với
đại sứ các nước NATO về kế hoạch rút khỏi INF. Đức và một số đồng minh
châu Âu kêu gọi Mỹ có nỗ lực phút chót nhằm thuyết phục Nga ngừng các
hành động mà phương Tây cho là vi phạm INF, hoặc có thể cùng Moskva đàm
phán lại INF với sự tham gia của Trung Quốc.
Quan chức này nhấn mạnh các nước đồng minh châu Âu muốn chứng kiến nỗ
lực cuối cùng nhằm tránh việc Mỹ rút khỏi INF, điều mà Moskva mô tả sẽ
khiến thế giới mất an toàn.
Trước đó, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã đe dọa rút khỏi INF với cáo buộc
Nga vi phạm các điều khoản trong thỏa thuận. Tuy nhiên, phía Nga khẳng
định Moskva tuân thủ nghiêm chỉnh INF, trong khi Mỹ luôn vi phạm thỏa
thuận ra đời từ năm 1987 này.
Các đồng minh của Mỹ ở châu Âu luôn coi INF là "chỗ dựa" giúp kiểm soát
vũ khí và quan ngại rằng việc INF sụp đổ có thể dẫn đến cuộc chạy đua vũ
trang mới với khả năng Mỹ triển khai hệ thống tên lửa hạt nhân thế hệ
mới tại châu Âu. Nhiều quan chức ngoại giao cho rằng giới chức Mỹ nhiều
khả năng sẽ trì hoãn việc chính thức rút khỏi INF cho đến sau cuộc gặp
dự kiến giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Nga Vladimir Putin
vào ngày 11/11 tới tại Paris (Pháp).
Cùng ngày, Nga đã đệ trình dự thảo nghị quyết tại Liên hợp quốc, yêu cầu
Đại hội đồng Liên hợp quốc hối thúc Moskva và Washington nỗ lực củng cố
INF và tăng cường hiệu lực của thỏa thuận, để INF trở thành "hòn đá
tảng" trong việc duy trì sự ổn định chiến lược toàn cầu.
Cũng theo dự thảo nghị quyết, Đại hội đồng hối thúc Nga và Mỹ tiếp tục
đàm phán về thực hiện các nghĩa vụ của mình trong hiệp định, đồng thời
đối thoại xây dựng về các vấn đề chiến lược trên cơ sở công khai, tôn
trọng lẫn nhau và hợp tác. Moskva coi việc bảo vệ INF là điều kiện tiên
quyết để tiếp tục thúc đẩy mục tiêu cắt giảm vũ khí hạt nhân. Nga cũng
kêu gọi đưa vấn đề này vào chương trình nghị sự khóa họp thứ 74 Đại hội
đồng Liên hợp quốc sắp tới.
Hiệp ước INF được lãnh đạo Mỹ và Liên Xô trước đây ký ngày 8/12/1987,
theo đó, hai bên cam kết không sản xuất, thử nghiệm, triển khai các tên
lửa đạn đạo và tên lửa hành trình trên mặt đất tầm ngắn và tầm trung (từ
500km tới 5.500km)./.
(TTXVN)