Không độc quyền trong hoạt động đánh giá sự phù hợp
Bộ trưởng Mai Tiến Dũng cho rằng, điểm nổi bật là Bộ Khoa học và Công nghệ đã đề xuất với Chính phủ chủ trương đổi mới sáng tạo và thực hiện đổi mới sáng tạo khoa học công nghệ. Thị trường khoa học và công nghệ tuy chưa phát triển mạnh mẽ như kỳ vọng, nhưng bước đầu đã có sự khởi nghiệp tốt, trong đó có khởi nghiệp sáng tạo, đổi mới khoa học công nghệ, thu hút sự tham gia của các cấp, các ngành, các cơ quan, đơn vị trong và ngoài nước. Đề xuất của Bộ được đánh giá rất cao, thu hút được nguồn nhân lực, nhân tài vào hoạt động trong lĩnh vực khoa học công nghệ.
Nhấn mạnh chỉ đạo của Thủ tướng là giảm tối đa sự chồng chéo trong kiểm tra chuyên ngành khi một mặt hàng, một ngành hàng đang nhiều bộ kiểm tra, thì nay chỉ có một cơ quan đầu mối thực hiện. Bên cạnh đó, Thủ tướng mong muốn Bộ tập trung giải quyết các vấn đề về thể chế khoa học công nghệ, thu hút nhân tài, thu hút sự tham gia của xã hội, ứng dụng khoa học công nghệ tiên tiến của thế giới…
“Các nhà khoa học băn khoăn về thủ tục thanh toán. Đề tài khoa học làm ra nhưng thanh toán khó, không có ứng dụng thử nghiệm. Theo quy định, phải đảm bảo bổ sung 2% ngân sách cho thực hiện nhiệm vụ khoa học công nghệ là rất lớn nhưng đề tài ở cấp bộ, cấp cơ quan trung ương tốt, còn đề tài ở cấp địa phương làm ra nhiều mà ứng dụng không hiệu quả,” Bộ trưởng lưu ý Bộ Khoa học và Công nghệ có văn bản hướng dẫn, tạo thể chế mạnh mẽ, tháo gỡ vướng mắc trong xử lý thủ tục hành chính.
Đối với thị trường khoa học công nghệ, sản phẩm khoa học công nghệ, Bộ trưởng Mai Tiến Dũng cho rằng những sáng tạo, đổi mới cần có sự đánh giá của ngành khoa học và công nghệ. Các vấn đề sở hữu trí tuệ, sở hữu khoa học công nghệ, kiểm tra đo lường chất lượng, mặc dù Bộ đã làm quyết liệt, nhưng cần kiểm tra chặt chẽ cơ quan đo lường như vấn đề chip xăng, dầu; chất lượng hàng hóa... để có sự công bố cho công luận biết và có chấn chỉnh gian lận.
Ngoài ra, Bộ trưởng cũng truyền đạt ý kiến của Thủ tướng về việc cần có sự khích lệ giới trẻ thành thị, nông thôn tham gia mạnh mẽ vào cuộc cách mạng công nghiệp 4.0. Bộ Khoa học và Công nghệ là đơn vị được giao chủ trì ứng dụng các thành tựu của cách mạng công nghiệp 4.0, cần tham mưu mạnh mẽ hơn nữa, đặc biệt là phối hợp với Bộ Thông tin và Truyền thông trong thúc đẩy phát triển Chính phủ điện tử.
"Ưu việt nhất ở Bộ Khoa học và Công nghệ là không độc quyền trong hoạt động đánh giá sự phù hợp phục vụ cho hoạt động kiểm tra chuyên ngành mà thực hiện xã hội hóa mạnh mẽ,” Bộ trưởng nhấn mạnh và yêu cầu Bộ Khoa học và Công nghệ phải là trung tâm trong việc trao đổi dữ liệu, chia sẻ thông tin. Đặc biệt, cần đưa ra quy định, tiêu chuẩn, tiêu chí quản lý cán bộ khoa học và công nghệ cấp tỉnh trước những vấn đề được dư luận quan tâm thời gian qua có liên quan tới công tác cán bộ khoa học và công nghệ ở một số địa phương để chấn chỉnh các hoạt động kịp thời.
Theo tiến sỹ Trần Đình Thiên, Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam, Bộ Khoa học và Công nghệ chịu trách nhiệm chính về vấn đề tiêu chuẩn, quy chuẩn đo lường chất lượng. Bộ cần phối hợp với các bộ, ngành xây dựng bộ quy chuẩn, tiêu chuẩn chất lượng với các loại sản phẩm. Có siết chặt quy chuẩn, tiêu chuẩn chất lượng mới minh bạch, giúp doanh nghiệp phát triển bền vững. Bộ phải đứng ở tư thế cầm cờ, cầm “càng,” chọn một số sản phẩm trọng điểm quốc gia để thực hiện; phải để doanh nghiệp tự chịu trách nhiệm, bởi thực tế nhiều loại sản phẩm có tính "trí tuệ" đưa vào Việt Nam mà chưa có chuẩn mực thì khó đánh giá. Do đó, cần tính toán để không bị động trước những làn sóng hàng hóa nhập tràn vào thị trường.
Còn theo ông Đậu Anh Tuấn, Trưởng ban Pháp chế, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), trao đổi dữ liệu của cơ quan quản lý nhà nước rất kém và chưa thực hiện theo tiến trình hạn chế rủi ro nên có những doanh nghiệp có lịch sử rất tốt mà không được tạo điều kiện "thông thoáng" nên không có động lực phát triển.
Bãi bỏ 114 sản phẩm, hàng hóa nhập khẩu phải kiểm tra chất lượng
Tiếp thu ý kiến của Tổ công tác, Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Chu Ngọc Anh cho biết, đối với vấn đề quản lý nhân lực khoa học và công nghệ tại các địa phương, Bộ với tư cách là ngành dọc, quản lý về mặt chuyên môn, Bộ đã phối hợp với các Sở Khoa học và Công nghệ các địa phương để quán triệt và có những tiêu chí trong quản lý, kiểm tra và giám sát cụ thể. Xung quanh việc kiểm tra chuyên ngành, Bộ Khoa học và Công nghệ sẽ quán triệt chỉ đạo và tiếp tục nỗ lực hơn nữa.
Theo báo cáo, từ đầu năm đến ngày 10/10/2017, Bộ Khoa học và Công nghệ được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giao 403 nhiệm vụ, trong đó đã hoàn thành 245 nhiệm vụ (225 nhiệm vụ đúng hạn, 20 nhiệm vụ quá hạn), đang thực hiện 158 nhiệm vụ (đều trong hạn).
Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ Khoa học và Công nghệ đã tích cực triển khai nhiều giải pháp tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp nhập khẩu như sửa đổi, bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật theo hướng đẩy mạnh sang hậu kiểm, chỉ đạo tăng cường việc thừa nhận lẫn nhau kết quả đánh giá sự phù hợp, đánh giá tại cơ sở sản xuất nước ngoài đối với các sản phẩm, hàng hóa thuộc phạm vi quản lý của Bộ. Bộ đã bãi bỏ 114 sản phẩm, hàng hóa nhập khẩu phải kiểm tra chất lượng; làm rõ cơ chế hậu kiểm, tạo khung pháp lý hướng dẫn các bộ, ngành áp dụng cơ chế hậu kiểm, đặc biệt là làm rõ phương thức hậu kiểm, thay đổi phương thức quản lý từ tiền kiểm sang hậu kiểm đối với một số nhóm sản phẩm hàng hóa có nguy cơ rủi ro thấp.
Bên cạnh đó, Bộ Khoa học và Công nghệ áp dụng cơ chế hậu kiểm đối với 91% nhóm sản phẩm, hàng hóa do Bộ quản lý (cắt giảm từ 24 nhóm sản phẩm, hàng hóa xuống còn 2 nhóm sản phẩm, hàng hóa là xăng dầu và khí hóa lỏng phải kiểm tra), giảm 96% số lô hàng nhập khẩu phải kiểm tra trước thông quan. Đến nay, Bộ Khoa học và Công nghệ đã chỉ định 69 tổ chức đánh giá sự phù hợp để phục vụ quản lý nhà nước đối với sản phẩm, hàng hóa nhóm 2 thuộc trách nhiệm quản lý của Bộ.
Bộ Khoa học và Công nghệ cũng chung tay cùng 12 bộ, ngành rà soát Danh mục sản phẩm, hàng hóa nhóm 2 và văn bản quy phạm pháp luật về thông quan hàng hóa xuất nhập khẩu; loại bỏ ra khỏi danh mục những hàng hóa không thực sự gây mất an toàn hoặc chưa xác định được cách thức quản lý hoặc chưa có Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia, giảm 50% hàng hóa nhóm 2 phải kiểm tra chất lượng trước khi thông quan…/.
TTXVN