Với tinh thần thẳng thắn, Thủ tướng đã nhận trách nhiệm chính trị lớn của người đứng đầu Chính phủ về tất cả những hạn chế, yếu kém, khuyết điểm của Chính phủ trong quản lý, điều hành trên tất cả các lĩnh vực, trong đó có những yếu kém, khuyết điểm trong giám sát, kiểm tra hoạt động của các doanh nghiệp, các tập đoàn kinh tế, tổng công ty nhà nước.

Thủ tướng khẳng định, Chính phủ sẽ nỗ lực phấn đấu để khắc phục hạn chế, yếu kém, khuyết điểm hoàn thành tốt nhất nhiệm vụ được Đảng và nhân dân giao phó.

Không thoái thác bất cứ nhiệm vụ gì Đảng giao

Trả lời câu hỏi của đại biểu Dương Trung Quốc (Đồng Nai) về "văn hóa từ chức," Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng chia sẻ còn 3 ngày nữa là tròn 51 năm ông theo Đảng, hoạt động cách mạng. Là một cán bộ, đảng viên, Thủ tướng đã nghiêm túc kiểm điểm, báo cáo đầy đủ với Đảng, với Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Ban Chấp hành Trung ương về bản thân mình.

"Trong 51 năm qua tôi không xin với Đảng cho tôi làm, cho tôi đảm nhiệm một chức vụ này hay một chức vụ khác. Mặt khác, tôi cũng không từ chối, không thoái thác bất cứ nhiệm vụ gì mà Đảng, Nhà nước giao phó cho tôi. Đảng, Bộ Chính trị, Ban Chấp hành Trung ương cũng đã hiểu rõ về tôi, cả về ưu điểm, khuyết điểm, cả về phẩm chất đạo đức, cả về năng lực khả năng, cả về sức khỏe, thương tật, cả về tâm tư nguyện vọng của tôi. Đảng lãnh đạo, quản lý trực tiếp tôi, hiểu rất rõ về tôi. Đảng đã quyết định phân công tôi ứng cử làm nhiệm vụ Thủ tướng Chính phủ. Trung ương phân công, Quốc hội đã bỏ phiếu bầu tôi làm nhiệm vụ Thủ tướng Chính phủ, tôi sẵn sàng chấp nhận, sẵn sàng chấp hành nghiêm túc mọi quyết định của Đảng, của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, của Quốc hội", Thủ tướng bày tỏ.

Chính phủ luôn thấu hiểu, tập trung tháo khó khăn cho doanh nghiệp

Trả lời chất vấn của các đại biểu Đặng Thị Mỹ Hương (Ninh Thuận) và Thượng tọa Thích Thanh Quyết (Quảng Ninh) về những giải pháp giúp các doanh nghiệp, nhất là các doanh nghiệp vừa và nhỏ vượt qua khó khăn, tiếp tục phát triển, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nêu rõ, trong bối cảnh khủng hoảng tài chính, Chính phủ luôn theo sát, thấu hiểu, lo lắng, chia sẻ với cộng đồng doanh nghiệp về những khó khăn thách thức mà doanh nghiệp đang phải đương đầu.

Chính phủ luôn trăn trở, tìm mọi biện pháp để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghệp, tạo điều kiện cho doanh nghiệp duy trì và phát triển sản xuất, kinh doanh. Đây không chỉ là lợi ích của doanh nghiệp mà cũng là lợi ích của cả nền kinh tế đất nước.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng khẳng định, Chính phủ đã và đang triển khai nhiều cơ chế chính sách, nhiệm vụ giải pháp và đã có những kết quả nhất định. Tuy nhiên, cộng đồng doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp vừa và nhỏ đang đứng trước rất nhiều khó khăn, cần khắc phục.

Theo đó, các nhóm giải pháp được Chính phủ đề ra là tập trung chỉ đạo, đảm bảo, tăng cường ổn định kinh tế vĩ mô, trong đó nhiệm vụ đặc biệt quan tâm là phải kiềm chế lạm phát, không để lạm phát quay trở lại. Đây là giải pháp trước mắt và lâu dài để giúp đỡ doanh nghiệp. Lạm phát cao, lãi suất cao thì tỉ giá biến động, giá trị đồng tiền Việt Nam giảm, chi phí sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp tăng lên, từ đó gây ra rất nhiều khó khăn, doanh nghiệp khó mà duy trì và phát triển sản xuất- Thủ tướng giải thích.

Bên cạnh đó, cần tăng cường duy trì tăng trưởng hợp lý. Không duy trì tốc độ tăng trưởng chung thì doanh nghiệp sẽ tiếp tục gặp nhiều khó khăn. Muốn vậy, phải giữ mức tăng tổng cầu hợp lý, bao gồm tăng dư nợ tín dụng, tăng đầu tư công, đầu tư xã hội.

Ngoài ra, Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương cũng sẽ tập trung chỉ đạo để từng bước bảo đảm cân đối hợp lý các cán cân thanh toán, bao gồm cán cân xuất nhập khẩu, cán cân vãng lai, cán cân thanh toán tổng thể. Cụ thể, sẽ có những giải pháp đồng bộ để đẩy mạnh xuất khẩu, giảm nhập khẩu, giải quyết hàng tồn kho, nợ xấu, tình trạng đóng băng của thị trường bất động sản. Đồng thời đẩy mạnh cải cách hành chính, bao gồm cải cách thể chế và cải cách thủ tục hành chính, xây dựng cơ chế thị trường đầy đủ, minh bạch, thuận lợi...

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nhấn mạnh để giúp doanh nghiệp vượt qua khó khăn, ổn định sản xuất, cần thực hiện đồng bộ, đồng thời, có trọng tâm, trọng điểm các giải pháp mà Đảng, Chính phủ đã đề ra. Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng mong muốn cộng đồng doanh nghiệp, từng doanh nghiệp phải tự đổi mới mình, tính toán cơ cấu lại doanh nghiệp, phương án sản xuất... bằng khả năng, nội lực của mình vượt qua khó khăn.

Nâng cao năng lực, chất lượng xây dựng thể chế

Trả lời câu hỏi của các đại biểu về những giải pháp của Chính phủ khắc phục yếu kém trong chủ đạo điều hành nền kinh tế, theo Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, yếu kém, hạn chế lớn nhất trong chỉ đạo, điều hành của Chính phủ là ở nội dung xây dựng thể chế, cơ chế luật pháp.

“Có những thể chế, cơ chế luật pháp do Chính phủ xây dựng đề nghị Quốc hội thông qua, hay do chính Chính phủ vừa ban hành đã có những điểm không phù hợp, không sát cuộc sống, phải sửa đổi, bổ sung,” Thủ tướng nêu lên những bất cập cần tập trung khắc phục.

"Có những thể chế, cơ chế đã ban hành nhưng chờ nghị định, thông tư hướng dẫn, nên chậm đi vào cuộc sống; khi có hướng dẫn thì thực hiện không đúng tinh thần; có những cơ chế, chính sách đã ban hành nhưng thực thi không hiệu quả; đã ban hành, sau một thời gian không còn phù hợp, nhưng chậm sửa đổi. Ngoài ra, còn có tình trạng thực tế cuộc sống xuất hiện những nội dung đòi hòi phải có thể chế, cơ chế để điều chỉnh, để thúc đẩy phát triển hoặc ngăn chặn tiêu cực nhưng khi xây dựng thì rất chậm chạp."

Việc tăng cường, nâng cao năng lực dự báo, phân tích, đánh giá tình hình, năng lực phản ứng chính sách kịp thời, phù hợp, hiệu quả trong điều kiện kinh tế thị trường năng động, hội nhập kinh tế quốc tế sâu rộng, là nhóm giải pháp thứ hai Thủ tướng đề cập.

“Quản lý nhà nước phải quản lý bằng quy hoạch, kế hoạch, nhưng ngay quy hoạch, kế hoạch không phù hợp, không sát, kém chất lượng thì sẽ dẫn đến tình trạng lãng phí đầu tư, làm chậm, cản trở tiến trình phát triển của đất nước” - Thủ tướng nói.

Trong thời gian tới, Chính phủ sẽ tập trung nâng cao năng lực, hiệu quả quản lý trong xây dựng, hoàn thiện các quy hoạch, chiến lược, kế hoạch để quản lý, điều hành.

Bên cạnh đó, Chính phủ cũng sẽ tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong quản lý, tăng cường thanh tra, kiểm tra, giám sát, xử lý nghiêm, kịp thời các hành vi vi phạm. “Không làm tốt việc này, hiệu lực, hiệu quả điều hành của Chính phủ không đảm bảo được, và thực tế đây là khuyết điểm lớn của Chính phủ,” Thủ tướng nói.

Nhiệm vụ hoàn thiện hệ thống tổ chức của Chính phủ, bộ máy hành chính các cấp cũng được coi là trọng tâm trong thời gian tới. “Sức mạnh trước hết từ bộ máy tổ chức. Vừa qua đã cơ bản thực hiện được nhiệm vụ nhưng vẫn còn khiếm khuyết. Cần làm tốt với tinh thần tinh gọn, hiệu quả, làm rõ chức năng nhiệm vụ của từng tổ chức, không để lĩnh vực nào mà không có cơ quan quản lý nhà nước chịu trách nhiệm quản lý chính, tránh tình trạng một việc hai ba người; làm rõ phân công, phân cấp, giao quyền để đề cao trách nhiệm, phát huy năng động, sáng tạo của cấp dưới, đảm bảo sự lãnh đạo tập trung, thống nhất của cấp trên, của Trung ương.”

Thủ tướng coi việc đề cao trách nhiệm, nâng cao đạo đức, phẩm chất, năng lực của đội ngũ cán bộ, công chức, nhất là người đứng đầu, noi theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh là một trong những nội dung quan trọng mà Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương cần thực hiện tốt trong thời gian tới.

Nhiệm vụ trọng tâm cuối cùng được Thủ tướng đề cập là thực hiện tốt nguyên tắc tập trung dân chủ, phát huy tốt trách nhiệm của tập thể, đề cao trách nhiệm người đứng đầu.

“Nghiêm túc, nâng cao năng lực lắng nghe ý kiến góp ý của cán bộ, Đảng viên, của nhân dân, của các chuyên gia trong quá trình chỉ đạo, điều hành thực thi nhiệm vụ. Bên cạnh đó cần nâng cao năng lực giải đáp, giải trình để qua đó chịu sự giám sát của nhân dân”, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nói.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nhấn mạnh, để khắc phục hạn chế yếu kém, nâng cao năng lực quản lý, điều hành, Chính phủ đã có chương trình, kế hoạch cụ thể với tinh thần đồng bộ các giải pháp, phấn đấu hoàn thành tốt nhất nhiệm vụ được giao.

Trả lời câu hỏi của các đại biểu về giải pháp, động lực bao trùm để đưa đất nước vượt qua khó khăn, tiếp tục phát triển, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đặc biệt nhấn mạnh việc toàn Đảng, toàn quân, toàn dân phải tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, tăng cường sự quản lý của Nhà nước để thực hiện đồng bộ, đồng thời, hiệu quả các chủ trương, nghị quyết của Đảng, đặc biệt là các quan điểm, mục tiêu, chỉ tiêu, định hướng đã đề ra. Thủ tướng cho rằng trong khi thực hiện tổng thể, đồng bộ, đồng thời các chủ trương đó, giải pháp có ý nghĩa động lực, bao trùm, có ý nghĩa nhất là thực hành dân chủ, phát huy quyền làm chủ của nhân dân, chăm lo đời sống của nhân dân, là lòng dân, là đồng thuận của xã hội.

Rà soát toàn bộ các thủy điện

Trả lời câu hỏi của Hòa thượng Thích Thanh Quyết (Quảng Ninh) về chủ trương, giải pháp để khắc phục dứt điểm những hạn chế của các nhà máy thủy điện, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cho biết, với chủ trương khai thác tiềm năng thủy điện, Đảng và Nhà nước, trực tiếp là Chính phủ đã đề ra các yêu cầu trong xây dựng thủy điện, trước hết là phải đảm bảo an toàn. “An toàn về hồ, đập, an toàn về tính mạng của nhân dân. Đây là yêu cầu cao nhất. Dù hiệu quả tới đâu mà không đáp ứng được yêu cầu này thì không làm.”

Các yêu cầu tiếp theo đối với các công trình thủy điện là việc di dân tái định cư tới nơi ở mới phải có điều kiện để từng bước có cuộc sống tốt hơn nơi ở cũ; không tác động lớn, không tác động xấu đến môi trường sống; bảo đảm hiệu quả phát điện và hiệu quả tổng hợp về kinh tế-xã hội, môi trường. Muốn đảm bảo tốt các yêu cầu trên, các bộ, ngành chức năng cần nghiêm túc thực hiện đúng các quy định của pháp luật trong việc lập dự án, xây dựng dự án thẩm định, thi công, vận hành.

Trên cơ sở những yêu cầu đó, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cho biết đã yêu cầu rà soát lại toàn bộ quy hoạch thủy điện trên cả nước. “Đã rà soát lần thứ hai, rà soát lại quy hoạch có phù hợp không, dự án nào trong quy hoạch nhưng không đảm bảo được các yêu cầu nêu trên thì loại bỏ. Tinh thần là chúng ta phát huy tiềm năng, lợi thế để xây dựng phát triển đất nước nhưng không đảm bảo các yêu cầu nêu trên, tức là không có lợi thì loại khỏi quy hoạch.”

Chính phủ cũng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương quản lý chặt chẽ việc xây dựng mới các dự án thủy điện, các dự án đã có trong quy hoạch nhưng khi quyết định cho phép đầu tư vẫn phải thẩm định một cách chặt chẽ. “Cơ quan thẩm định phải chịu trách nhiệm về sự thẩm định của mình, cơ quan quyết định cho phép cũng chịu trách nhiệm về việc cho phép của mình”, Thủ tướng nhấn mạnh.

Việc rà soát cũng được triển khai với cả các dự án thủy điện hiện có. Thủ tướng yêu cầu qua rà soát, “hồ không an toàn phải dừng lại sửa chữa, bổ sung, thấy không an toàn là dứt khoát không làm. Rà soát lại việc tái định cư, bây giờ người dân sống thế nào, nếu chưa đạt yêu cầu mà Đảng và Nhà nước đề ra là có điều kiện sống tốt hơn thì phải đề xuất cơ chế, chính sách”.

Một nội dung rà soát khác là quy trình vận hành liên hồ chứa trên các sông có nhiều đập thủy điện, bảo đảm tiêu chí cắt lũ, chậm lũ, đáp ứng điều tiết nước cho sản xuất, cho đời sống nhân dân và cải thiện môi trường.

Chính phủ cũng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương phải rà soát công tác trồng lại rừng. Các chủ đầu tư đều cam kết trồng lại rừng nhưng tỷ lệ đạt rất thấp và vướng mắc lớn nhất hiện nay là không có đất trồng rừng. Khắc phục tình trạng này, Thủ tướng đã chỉ đạo các cơ quan chức năng tính toán, yêu cầu chủ đầu tư nộp tiền để trồng rừng ở nơi khác.

Giải trình thêm về thủy điện Sông Tranh, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng khẳng định đến nay, các chuyên gia, chuyên ngành trong nước, cả hai công ty tư vấn hàng đầu của Nhật, Thụy Sỹ báo cáo đập thủy điện sông Tranh bảo đảm an toàn.

Các Bộ chức năng như Công Thương, Xây dựng, Khoa học-Công nghệ, Hội đồng nghiệm thu nhà nước, Viện Vật lý địa cầu thuộc Viện khoa học xã hội Việt Nam cũng đều báo cáo thủy điện sông Tranh an toàn.

Thủ tướng khẳng định với ưu tiên cao nhất là an toàn tính mạng của người dân, Chính phủ đã yêu cầu chưa tích nước để phát điện cho mùa lũ này; giao Hội đồng nghiệm thu nhà nước lập tổ công tác, thường xuyên túc trực ở đập để theo dõi mọi diễn biến động đất, kịp thời có phương án báo cáo Chính phủ. Chính phủ cũng thuê các chuyên gia tư vấn hàng đầu đến từ Nga, Nhật Bản, Ấn Độ... có mặt ở hiện trường để theo dõi mức độ an toàn của đập.

Thủ tướng cho rằng một trong những biện pháp quan trọng khác là công bố, công khai thường xuyên đầy đủ thông tin cho dân, hướng dẫn dân các kỹ năng đối phó động đất, cùng với đó là tiếp tục đền bù, chi trả bồi thường cho những người dân có nhà bị nứt, hư hỏng do động đất, cũng như tiếp tục nghiên cứu về các thiệt hại khác có thể làm tổn hại người dân.

Thủ tướng khẳng định Chính phủ cam kết làm hết sức, làm mọi việc có thể để đạt được mục tiêu này.

Phát biểu kết luận phiên chất vấn và trả lời chất vấn, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng nhấn mạnh: Toàn bộ phiên chất vấn được diễn ra dân chủ, công khai. Câu hỏi của các đại biểu Quốc hội thẳng thắn, xây dựng, đi vào trọng tâm các vấn đề lớn. Phần trả lời của các bộ trưởng đi vào nội dung các câu hỏi, giải đáp được hầu hết các vấn đề, đưa ra những kiến nghị cần thiết. Còn một số việc các đại biểu sẽ tiếp tục nhận được trả lời của các bộ trưởng, trưởng ngành, thành viên Chính phủ, Thủ tướng bằng văn bản.

Chủ tịch Quốc hội cũng ghi nhận những kết quả bước đầu của 9 thành viên Chính phủ đã gửi tới Quốc hội về việc thực hiện các kết luận, Nghị quyết của Quốc hội tại hai kỳ họp thứ 3, thứ 4. Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng đề nghị các Bộ trưởng, các thành viên Chính phủ, Chính phủ tiếp tục tổ chức thực hiện kế hoạch các chất vấn của các đại biểu Quốc hội một cách hiệu quả trong thời gian tới.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng lưu ý với 1.600 chất vấn, kiến nghị đối với đồng bào cử tri cả nước gửi tới Quốc hội tại kỳ họp thứ tư và những kiến nghị của cử tri gửi tới trong kỳ họp thứ ba, yêu cầu Chính phủ, Chánh án Tòa án Nhân dân Tối cao, Viện trưởng Viện kiểm sát Nhân dân tối cao, các cơ quan của Quốc hội và các cơ quan hữu quan khẩn trương nghiên cứu, trả lời thấu đáo kiến nghị của cử tri cả nước và các kiến nghị của Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã trình bày.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng cũng ghi nhận tinh thần trách nhiệm của Thủ tướng và tập thể Chính phủ trong quản lý điều hành, tích cực phấn đấu thực hiên kế hoạch công tác của Chính phủ, trước mắt là năm 2012 và có kế hoạch hoàn thành mục tiêu, chỉ tiêu Quốc hội đề ra trong năm 2013 và yêu cầu các Bộ trưởng, trưởng ngành, thành viên Chính phủ cần tích cực giải quyết những vấn đề bức xúc còn nhiều ý kiến các đại biểu Quốc hội và cử tri cả nước quan tâm.../.