Trước thềm chuyến thăm có ý nghĩa trọng đại này, phóng viên TTXVN thường trú tại Phnom Penh có cuộc phỏng vấn Đại sứ Việt Nam tại Vương quốc Campuchia Nguyễn Huy Tăng, xoay quanh ý nghĩa và tầm quan trọng của chuyến thăm đối với quan hệ song phương Việt Nam - Campuchia.

PV: Theo lịch trình dự kiến, Quốc vương Campuchia Norodom Sihamoni sẽ thăm cấp nhà nước tới Việt Nam từ ngày 28 - 29/11. Đại sứ đánh giá như thế nào về ý nghĩa và tầm quan trọng của chuyến thăm sắp tới đối với việc thúc đẩy quan hệ song phương Việt Nam - Campuchia?

Đại sứ Nguyễn Huy Tăng: Quốc vương Norodom Sihamoni rất hiếm khi tiến hành các chuyến thăm đến các nước láng giềng, kể cả các nước thành viên ASEAN. Tuy nhiên, đối với Việt Nam, kể từ ngày Quốc vương đăng quang vào ngày 29/10/2004 cho đến nay, sau 20 năm trị vì, Quốc vương Norodom Sihamoni đã có 3 lần thực hiện các chuyến thăm tới Việt Nam vào các năm 2006, 2012 và 2018. Lần này, Quốc vương thực hiện chuyến thăm cấp nhà nước, là chuyến thăm lần thứ 4 đến Việt Nam.

Theo chương trình nghị sự, trong chuyến thăm lần này, Quốc vương Norodom Sihamoni sẽ có các cuộc hội đàm, hội kiến với tất cả các nhà lãnh đạo cấp cao nhất của Việt Nam. Thông qua đó, Quốc vương Norodom Sihamoni muốn gửi gắm các nhà lãnh đạo và nhân dân Việt Nam những tình cảm hữu nghị nồng ấm, gắn kết, gần gũi giữa các nhà lãnh đạo Campuchia và lãnh đạo, nhân dân Việt Nam. Qua đó, góp phần vào việc tăng cường tin cậy chính trị giữa hai bên, thúc đẩy hợp tác trên các lĩnh vực, bao gồm kinh tế, văn hóa, giáo dục, cũng như các lĩnh vực khác.

Trên tinh thần đó, chuyến thăm chắc chắn sẽ góp phần làm sâu sắc hơn mối quan hệ Việt Nam - Campuchia theo phương châm “Láng giềng tốt đẹp, hữu nghị truyền thống, hợp tác toàn diện, bền vững lâu dài”.

PV: Việt Nam - Campuchia đã đạt nhiều thành tựu và kết quả tốt đẹp trong suốt chiều dài lịch sử quan hệ giữa hai nước. Đại sứ có thể điểm lại một số thành tựu nổi bật trong mối quan hệ song phương giữa hai nước trong thời gian qua?

Đại sứ Nguyễn Huy Tăng: Về thành tựu trong quan hệ giữa hai nước thời gian qua, chúng ta có thể điểm trên các lĩnh vực trọng yếu sau đây. Một là về chính trị, lãnh đạo cấp cao hai nước đã thường xuyên có các chuyến thăm viếng lẫn nhau. Trong năm 2024, phía Việt Nam thăm Campuchia có chuyến thăm cấp nhà nước của Chủ tịch nước Tô Lâm. Và mới đây là chuyến thăm chính thức của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, kết hợp tham dự hai hội nghị quốc tế do Campuchia là chủ nhà, là Hội nghị toàn thể lần thứ 12 của Hội nghị quốc tế các đảng chính trị châu Á (ICAPP-12) và Phiên họp toàn thể lần thứ 11 của Nghị viện quốc tế vì bao dung và hòa bình (IPTP-11).

Ngược lại, về phía Campuchia, tháng 12/2023, đã có các chuyến thăm của Chủ tịch Quốc hội Khuon Sudary và Thủ tướng Hun Manet và lần này là chuyến thăm cấp Nhà nước của Quốc vương Norodom Sihamoni. Bên cạnh đó, còn có rất nhiều hoạt động tiếp xúc, gặp gỡ cấp cao giữa lãnh đạo hai nước. Cụ thể là tháng 7/2024, nhà lãnh đạo Samdech Techo Hun Sen đã dẫn đầu đoàn Campuchia sang dự lễ viếng, đưa tang cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hà Nội. Tại thời điểm đó, ông Hun Sen đã có các cuộc tiếp xúc cấp cao với tất cả các nhà lãnh đạo nước ta. Qua đó, góp phần làm sâu sắc hơn tin cậy chính trị giữa lãnh đạo hai bên và tạo ra định hướng cho tổng thể quan hệ giữa hai nước.

Về hợp tác trên lĩnh vực an ninh quốc phòng và đối ngoại, trong những năm vừa qua, Việt Nam và Campuchia đã luôn luôn quán triệt tinh thần an ninh, ổn định của nước này cũng là lợi ích của nước kia. Vì vậy, hợp tác trong lĩnh vực an ninh - quốc phòng được hai bên hết sức coi trọng. Hai bên đã thường xuyên thực hiện tốt các Nghị định thư 5 năm cũng như Kế hoạch hợp tác hàng năm giữa Bộ Quốc phòng Việt Nam với Bộ Quốc phòng Campuchia, giữa Bộ Công an Việt Nam với Bộ Nội vụ Campuchia. Qua đó, góp phần giữ gìn môi trường hòa bình, ổn định để cùng nhau hợp tác và phát triển.

Về đối ngoại, hai bên đã thường xuyên tham vấn lẫn nhau về các vấn đề liên quan đến lợi ích song phương, cũng như các vấn đề liên quan đến khu vực và quốc tế, bảo đảm cho hai bên cùng xử lý các vấn đề khu vực và quốc tế một cách hài hòa, bảo đảm lợi ích và chủ quyền của mỗi quốc gia.

Về hợp tác kinh tế, đây là lĩnh vực mà chúng ta thấy những năm vừa qua có sự chuyển biến tích cực. Trong khi đó, về hợp tác đầu tư, Việt Nam tiếp tục là một trong 10 quốc gia và vùng lãnh thổ có đầu tư lớn nhất vào Campuchia và đứng đầu ASEAN về đầu tư vào Campuchia.

Hiện nay, chúng ta có 205 dự án còn hiệu lực với số vốn đăng ký là 2,94 tỷ USD, trong đó có một số doanh nghiệp Việt Nam làm ăn khá hiệu quả và đóng góp rất tích cực cho ngân sách của Campuchia cũng như góp phần vào quan hệ giữa hai nước, ví dụ như công ty Metfone, Tập đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam, công ty sữa Angkor Milk, các ngân hàng thương mại… Gần đây nhất là dự án nông nghiệp công nghệ cao của Tập đoàn Thaco, đang triển khai hai dự án rất lớn tại tỉnh Ratanakiri và tỉnh Kratie. Đây là dự án mang lại nhiều kỳ vọng cho hợp tác trong lĩnh vực nông nghiệp của hai nước.

Về thương mại, trong những năm vừa qua, thương mại hai nước cũng có những bước phát triển và tăng trưởng đáng mừng. Năm 2022, chúng ta đã vượt qua mốc 12,57 tỷ USD. Năm 2023, mặc dù kinh tế thế giới suy thoái khó khăn, Campuchia vẫn là một thị trường quan trọng đối với chúng ta, kim ngạch thương mại hai nước vẫn giữ ở mức cao là 8,57 tỷ USD.

Năm nay, sau 10 tháng đầu năm, kim ngạch thương mại hai nước đã đạt 8,4 tỷ USD, rất kỳ vọng là năm nay chúng ta sẽ trở lại mốc trên 10 tỷ USD. Đây cũng là tiền đề để chúng ta tiếp tục triển khai thực hiện mục tiêu đầy tham vọng của hai Thủ tướng đề ra là đưa kim ngạch thương mại hai chiều Việt Nam - Campuchia đạt 20 tỷ USD.

Về hợp tác giữa các ủy ban Quốc hội, các bộ, ngành, các đoàn thể, tổ chức chính trị-xã hội, giao lưu nhân dân giữa hai nước thời gian qua cũng tiếp tục được duy trì và phát triển rất tốt đẹp, đặc biệt là hợp tác giữa các tỉnh giáp biên đã góp phần vào việc bảo đảm ổn định đường biên giới giữa hai nước, phục vụ cho phát triển và xây dựng đường biên giới hòa bình, hữu nghị, hợp tác cùng phát triển.

Đây là những kết quả nổi bật trong quan hệ hợp tác Việt Nam - Campuchia, chưa kể hợp tác về lĩnh vực giáo dục, đào tạo mà hai bên cũng rất quan tâm và coi trọng, góp phần bổ sung nguồn nhân lực cho hệ thống chính trị của hai nước.

Hàng năm, Campuchia có khoảng 2.400 đến 2.500 lưu học sinh tại Việt Nam, trong khi Việt Nam có hơn 100 lưu học sinh tại Campuchia. Đây là nguồn bổ sung rất quan trọng cho nguồn nhân lực, hệ thống chính trị của hai nước.

PV: Quan hệ Việt Nam - Campuchia đã đạt được nhiều thành tựu tốt đẹp trong thời gian qua song vẫn còn nhiều cơ hội để phát triển hơn nữa. Trong thời gian tới, hai nước sẽ dành ưu tiên cho những lĩnh vực gì để thúc đẩy mối quan hệ song phương Việt Nam - Campuchia, cũng như đa phương trong khu vực và quốc tế, thưa Đại sứ?

Đại sứ Nguyễn Huy Tăng: Trong thời gian tới, bên cạnh những khó khăn thách thức do tình hình thế giới và khu vực diễn biến hết sức phức tạp, quan hệ Việt Nam - Campuchia, Campuchia - Việt Nam sẽ có những cơ hội tốt để phát triển, đặc biệt là trong các lĩnh vực mới nổi như công nghệ cao, công nghệ xanh, công nghệ sạch, công nghệ số và chuyển đổi số, trí tuệ nhân tạo (AI)…

Đó là những lĩnh vực thu hút sự quan tâm và thúc đẩy đầu tư của các doanh nghiệp hai nước vào thị trường của nhau, đồng thời cũng là những lĩnh vực để thu hút và tranh thủ nguồn lực của các doanh nghiệp nước ngoài vào hai thị trường Campuchia và Việt Nam.

Với truyền thống quan hệ giữa hai nước trong thời gian vừa qua, tôi cho rằng chúng ta sẽ phải tiếp tục ưu tiên tập trung để nâng cao hơn nữa quan hệ trên các lĩnh vực:

Thứ nhất, về chính trị, chúng ta phải tiếp tục làm cho quan hệ chính trị xứng tầm là nòng cốt để định hướng cho quan hệ hai nước và không ngừng nâng cao nhận thức về tầm quan trọng và vai trò của quan hệ song phương đối với sự phát triển của mỗi nước.

Thứ hai, chúng ta phải biết vượt qua thách thức, chớp lấy thời cơ để thúc đẩy sự phát triển trong hợp tác, đặc biệt là hợp tác kinh tế, làm sao để kinh tế phải trở thành động lực cho mối quan hệ song phương, đồng thời kinh tế phải trở thành nhân tố bảo đảm cho sự phát triển bền vững trong quan hệ giữa hai nước.

Thứ ba, hợp tác trong lĩnh vực an ninh-quốc phòng sẽ tiếp tục là một trong những trụ cột quan trọng của quan hệ hai nước. Chúng ta sẽ phải tiếp tục hợp tác trong lĩnh vực này, qua đó góp phần bảo đảm cho môi trường hòa bình, ổn định, an ninh để Việt Nam và Campuchia sẽ tiếp tục phát triển một cách mạnh mẽ.

Trên cơ sở đó, hai bên sẽ cần phải thực hiện tốt tham vấn lẫn nhau ở các cơ chế song phương và đa phương, đặc biệt những vấn đề liên quan đến lợi ích của hai nước. Hai bên cần phải tích cực trao đổi, chia sẻ thông tin để bảo đảm lợi ích hài hòa giữa hai quốc gia.

Thứ tư, chúng ta cần tiếp tục quan tâm, thúc đẩy, nâng cao hơn nữa chất lượng hợp tác giữa các ủy ban của Quốc hội, cơ quan lập pháp hai nước, giữa các bộ, ngành, các địa phương, đoàn thể, tổ chức chính trị với nhau, giao lưu nhân dân. Đây là một lĩnh vực hết sức quan trọng. Sắp tới sẽ phải ưu tiên để làm tốt hơn nữa, đặc biệt là giao lưu nhân dân.

Thứ năm, hai bên cần tiếp tục đẩy mạnh việc tuyên truyền, giáo dục cho người dân hai nước, nhất là thế hệ trẻ hôm nay và ngày mai để nhận thức rõ về vai trò truyền thống, tầm quan trọng của mối quan hệ Việt Nam - Campuchia.

Qua đó, phát huy tinh thần trách nhiệm trong việc gìn giữ và vun đắp mối quan hệ Việt Nam - Campuchia mãi mãi trường tồn vì sự phát triển của mỗi nước và vì hạnh phúc của nhân dân hai nước.

Trân trọng cảm ơn Đại sứ!./.