Ông Phạm Thiện Nghệ

Nhưng nếu chỉ hỗ trợ mua máy tính mà không phát triển về đường truyền Internet và những sản phẩm nội dung số phục vụ nông nghiệp - nông thôn sẽ giống như trao cho ND “cần câu” nhưng không có “cá” để họ câu?

TS.Nguyễn Quang A: Vấn đề chính là ở chỗ đó! Mua cái máy tính về để đắp chăn hay chơi game thì chẳng ích gì cho kích cầu. Cần biết cách sử dụng để làm lợi cho nông dân (thông tin, giá cả, thị trường, mùa vụ, thời tiết, kỹ thuật nuôi trồng…), lẽ ra phải khuyến khích các dịch vụ ấy thì mới thực sự có ý nghĩa và nông dân mới “khoái và mê” máy tính vì nó làm lợi cho chính họ. Mua cái máy không mà không có phần mềm, dịch vụ đi kèm, không đào tạo cho bà con thì hiệu quả sẽ rất thấp.

Nhà nước nên hỗ trợ xây dựng các ứng dụng rất sát sườn cho ND và mang lại hiệu quả có thể trông thấy cho họ. Đấy là cách khôn ngoan nhất. ND có lợi, sản xuất kinh doanh hiệu quả và có nhiều lời thì họ sẽ mê dùng máy tính và các dịch vụ đi kèm, từ đó tạo ra nhiều nhu cầu hơn cho các công ty CNTT. Còn chỉ muốn lợi dụng “kích cầu” để bán được máy thì “lừa” người mua hay nhà nước (bù 100% lãi) được một lần, nhưng không tốt cho ai cả, kể cả cho người bán máy và nhà sản xuất.

TS. Phạm Mạnh Lâm: Tôi cũng đồng ý rằng để đẩy mạnh ứng dụng CNTT trong tất cả các lĩnh vực thì máy móc, trang thiết bị mới chỉ là điều kiện cần, không phải điều kiện đủ. Để máy tính phục vụ tốt sản xuất nông nghiệp thì quan trọng hơn cả là phải có nội dung số về nông nghiệp, nông thôn phong phú: phương pháp chăm sóc, chọn giống cây trồng, kinh nghiệm làm sao để trồng lúa đạt năng suất cao, thông tin về thị trường tiêu thụ nông sản… .

Trang bị máy tính cho ND, đưa Internet về nông thôn mà không có nội dung thông tin số về nông thôn, nông nghiệp thì cũng giống như xây đường mà không có ôtô để chạy. Vì vậy, Nhà nước nên hỗ trợ các DN cung cấp nội dung thông tin số về nông nghiệp; đồng thời có cơ chế thu hút, khuyến khích các DN nội dung số tăng cường đầu tư phát triển những nội dung số phục vụ sản xuất nông nghiệp. Mặc dù lĩnh vực nội dung số phục vụ ND, nông thôn có tiềm năng phát triển song ở thời điểm hiện nay, khả năng không thành công của các DN đầu tư phát triển nội dung số về nông nghiệp là rất lớn. Bởi lẽ đầu tư vào nội dung số về nông nghiệp không sinh lợi ngay lập tức như với game hoặc các nội dung giải trí khác. Các DN nội dung chẳng dại gì làm, họ tập trung vào game hay nội dung giải trí cho mobile… sẽ tốt hơn nhiều. Do đó, phải có sự hỗ trợ của Nhà nước đối với các DN cung cấp nội dung số về nông nghiệp để giúp họ qua khỏi giai đoạn khó khăn ban đầu. Khi sản phẩm có nhiều người sử dụng thì lúc đó không cần hỗ trợ, họ vẫn trụ được và tiếp tục phát triển. Hỗ trợ không phải là cho không hoàn toàn mà có thể bằng hình thức ưu đãi hỗ trợ lãi suất vốn vay trong một thời gian nhất định giống như hỗ trợ nông dân mua máy tính.

Có thể nói rằng, để đẩy mạnh ứng dụng CNTT phục vụ sản xuất nông nghiệp, việc Nhà nước hỗ trợ ND mua máy tính đã tốt và cần thiết, song việc xây dựng, ban hành cơ chế, chính sách hỗ trợ, khuyến khích DN phát triển nội dung số phục vụ nông dân, nông nghiệp, nông thôn còn quan trọng hơn rất nhiều. Khi có nhiều DN tham gia cung cấp nội dung số về nông nghiệp, thông tin về sản xuất nông nghiệp trên mạng phong phú thì dần dần sẽ có nhiều ND vào xem, khai thác thông tin, phục vụ cho hoạt động sản xuất của họ.

Như ông Phạm Mạnh Lâm nói thì với đại đa số ND, nhu cầu mua máy tính chưa cấp thiết. Vậy việc Nhà nước hỗ trợ ND lãi suất vay vốn  mua máy tính có là lãng phí không?

TS. Phạm Mạnh Lâm: Không hề. Như tôi đã phân tích ở trên. Một khi nhu cầu đã không lớn, hơn thế khi ND vay vốn để mua đã có tính toán, cân nhắc kỹ lưỡng về sự cần thiết của máy tính đối với bản thân họ thì không có chuyện Nhà nước lãng phí. Song sẽ là lãng phí thực sự khi trong quá trình triển khai thực hiện chính sách này, các đơn vị thực thi để “lọt” những tổ chức, cá nhân “núp bóng”, “mượn danh” ND, tổ chức sản xuất nông nghiệp để được hỗ trợ lãi suất vay vốn rồi sử dụng vào mục đích khác. Do đó, phải kiểm soát chặt để hỗ trợ đúng đối tượng. Nếu chúng ta hỗ trợ lãi suất vay vốn đúng đối tượng thì trong chừng mực nhất định, chính sách này sẽ mang lại lợi ích cho ND và khu vực nông thôn. Giả sử có 100.000 hộ nông dân mua máy tính thì Nhà nước cho vay 500 tỉ đồng và khoản hỗ trợ lãi suất trong 2 năm là khoảng 130 tỷ đồng (giả thiết lãi suất cho vay là 13%/năm), những con số không quá lớn đối với Ngân sách Nhà nước nhưng đổi lại, 100.000 hộ ND sẽ có máy tính, được tiếp cận công nghệ hiện đại, có cơ hội sử dụng máy tính phục vụ việc sản xuất, nuôi dạy con cái. Như vậy, chủ trương là tốt, góp phần thúc đẩy ứng dụng CNTT khu vực nông thôn. Nhưng để chủ trương, chính sách này hiệu quả hơn thì còn cần có những biện pháp, giải pháp đồng bộ.

Sắp tới, Hiệp hội dự kiến có văn bản gửi các cơ quan quản lý Nhà nước  đề xuất việc cần thiết phải xác định rõ những máy tính nào đạt tiêu chuẩn được đưa vào danh mục hàng hóa mà khi mua người ND sẽ được Nhà nước hỗ trợ 100% lãi suất vay để đảm bảo rằng các hộ ND mua được những chiếc máy tính chất lượng với giá thành tốt. Mặt khác, 8 DN trong câu lạc bộ các nhà sản xuất máy tính VN (VCM Club) sẽ bàn bạc, thảo luận tìm biện pháp cùng tham gia với Nhà nước thúc đẩy ứng dụng CNTT khu vực nông thôn. Nhà nước hỗ trợ ND lãi suất vay vốn mua máy  tính, còn các DN sản xuất, lắp ráp máy tính trong nước như chúng tôi sẽ hỗ trợ bằng cách nâng cao chất lượng sản phẩm nhưng không nâng giá thành sản phẩm. Nghĩa là, cũng với khoảng 4-5 triệu đồng, ND sẽ có được bộ máy tính có chất lượng tốt hơn.

(Theo ICTnews)