Tiếp tục chương trình làm việc phiên họp thứ 36, chiều 9/3, Ủy ban
thường vụ Quốc hội cho ý kiến dự thảo Báo cáo giải trình tiếp thu, chỉnh
lý dự án Luật Mặt trận Tổ quốc Việt Nam (sửa đổi) và Luật ban hành văn
bản pháp luật.
Thảo luận dự thảo Báo cáo giải trình tiếp thu, chỉnh lý dự án Luật Mặt
trận Tổ quốc Việt Nam (sửa đổi), đa số ý kiến của Ủy ban thường vụ Quốc
hội cơ bản nhất trí với nhiều nội dung được thể hiện tại dự thảo Báo
cáo.
Thảo luận về đoạn Mở đầu của dự thảo Luật, đa số ý kiến của Ủy ban
thường vụ Quốc hội tán thành với việc không quy định về đoạn Mở đầu, để
bảo đảm thống nhất về hình thức, kỹ thuật trình bày văn bản luật; việc
nhấn mạnh vị trí, vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam được thể hiện
tại các nội dung cụ thể trong các điều luật.
Nhiều ý kiến tán thành với việc chuyển hóa một phần nội dung đoạn Mở đầu
vào quy định tại Điều 1 của dự thảo Luật để nhấn mạnh vị trí, vai trò,
truyền thống của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.
Tán thành với quan điểm này, tuy nhiên Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị
Kim Ngân và một số ý kiến khác trong Ủy ban thường vụ Quốc hội đề nghị
ban soạn thảo cần rà soát, đảo lại vị trí các khoản trong Điều 1 để cách
thể hiện được hợp lý hơn.
Theo dự thảo Luật, giám sát của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam mang tính nhân
dân, hỗ trợ cho công tác giám sát, kiểm tra, thanh tra của Nhà nước
nhằm kịp thời phát hiện và kiến nghị xử lý những sai phạm, khuyết điểm
đồng thời kiến nghị sửa đổi, bổ sung các chính sách, pháp luật; phát
hiện, phổ biến những nhân tố mới, các điển hình tiên tiến và những mặt
tích cực; phát huy quyền làm chủ của nhân dân, góp phần xây dựng Nhà
nước trong sạch, vững mạnh.
“Kết quả giám sát được thể hiện thông qua kiến nghị xử lý sai phạm,
khuyết điểm trong hoạt động của cơ quan, tổ chức, đơn vị, đại biểu dân
cử, cán bộ, công chức, viên chức trong việc thực hiện chính sách, pháp
luật. Đồng thời, kiến nghị sửa đổi, bổ sung các chính sách, pháp luật
phù hợp với thực tiễn cuộc sống,” Chủ nhiệm Ủy ban Pháp Luật Phan Trung
Lý cho biết.
Chủ tịch Hội đồng dân tộc Ksor Phước lo ngại nếu không nêu rõ phạm vi
giám sát trong dự thảo Luật sẽ xảy ra tình trạng chồng chéo. Đại biểu
cho rằng tuy giám sát của Mặt trận mang tính nhân dân, tính chất khác
hẳn giám sát quyền lực, nhưng nội dung giám sát lại giống nhau.
Vì vậy đại biểu đề nghị dự thảo Luật nên quy định cụ thể: Mặt trận Tổ
quốc giám sát việc thực hiện những công việc cụ thể ở cơ sở; đồng thời
Mặt trận có quyền kiến nghị tham gia vào đoàn giám sát của Quốc hội, Hội
đồng nhân dân về những nội dung mà kế hoạch, nghị quyết của Quốc hội,
Hội đồng Nhân dân đã ban hành.
Bày tỏ băn khoăn, Chủ nhiệm Ủy ban về các vấn đề xã hội Trương Thị Mai
đặt vấn đề, quy định giám sát của Mặt trận chỉ để “hỗ trợ” cho hoạt động
thanh tra, kiểm tra của Nhà nước, như vậy đúng không? Theo dự thảo,
“giám sát của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam mang tính nhân dân,” vì vậy,
giám sát của Mặt trận phải mang tính độc lập, đại diện cho nhân dân. Cho
nên giám sát phải là đại diện cho dân, chứ không phải hỗ trợ cho nhà
nước trong hoạt động thanh tra, kiểm tra,” bà Mai phát biểu.
Lý giải nội dung này, tham gia phiên họp của Ủy ban thường vụ Quốc hội,
Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Nguyễn Thiện Nhân
nêu rõ, giám sát của Mặt trận là giám sát nhân dân nhưng không phải vấn
đề gì cũng giám sát.
Dự thảo quy định như vậy là để Mặt trận Tổ quốc kịp thời phát hiện, tham
gia giám sát, tránh chồng chéo, chứ không phải “né tránh” vai trò giám
sát của mình. Như trong giải quyết khiếu nại, tố cáo, Chính phủ làm tốt
rồi thì Mặt trận hỗ trợ để làm tốt hơn. Nhưng nếu có vấn đề thì Mặt trận
sẽ không né tránh mà sẽ tham gia giám sát, Chủ tịch Ủy ban Trung ương
Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Nguyễn Thiện Nhân cho biết.
Tại phiên thảo luận, Ủy ban thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến cụ thể về
các nội dung: phạm vi điều chỉnh của Luật; tổ chức của Mặt trận Tổ quốc
Việt Nam; Ban công tác Mặt trận...
Thời gian còn lại của phiên làm việc chiều nay, Ủy ban thường vụ Quốc
hội đã cho ý kiến dự thảo báo cáo giải trình, tiếp thu, chính lý dự án
Luật ban hành văn bản pháp luật.
Các ý kiến tại phiên thảo luận tập trung làm rõ các nội dung về phạm vi
điều chỉnh; thẩm quyền ban hành văn bản quy phạm pháp luật của chính
quyền địa phương...
Nêu rõ khái niệm và sự khác nhau cơ bản giữa văn bản pháp luật và văn
bản quy phạm pháp luật, điều hành nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc
hội Uông Chu Lưu đề nghị Ủy ban thường vụ Quốc hội lựa chọn theo phương
án 2 của Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật, trên cơ sở
đó, các cơ quan hữu quan sẽ phối hợp cùng Ban soạn thảo hoàn thiện
trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 9.
Phương án 2 đề xuất giữ phạm vi điều chỉnh của dự thảo Luật mà Chính phủ
trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 8 (tháng 10/ 2014) với những sửa đổi, bổ
sung hoàn thiện về nội dung trên cơ sở tiếp thu, giải trình ý kiến của
các đại biểu Quốc hội và sửa lại tên Luật là Luật ban hành văn bản quy
phạm pháp luật cho phù hợp với nội dung, phạm vi điều chỉnh của dự thảo
Luật.
Bố cục của Dự thảo Luật được chia thành 14 chương với 150 điều. Báo cáo
nêu rõ, việc dự án Luật chỉ điều chỉnh việc ban hành văn bản quy phạm
pháp luật, bảo đảm sự phân định rành mạch thẩm quyền lập pháp (ban hành
văn bản quy phạm pháp luật) với thẩm quyền hành chính (ban hành văn bản
hành chính); bảo đảm sự kế thừa các Luật ban hành văn bản quy phạm pháp
luật đã được thực tế kiểm nghiệm trong hoạt động lập pháp nói riêng và
việc ban hành văn bản quy phạm pháp luật nói chung ở nước ta trong gần
20 năm qua; bảo đảm tiến độ ban hành luật để cụ thể hóa và quy định mới
của Hiến pháp theo Kế hoạch triển khai thi hành Hiến pháp đã được Ủy ban
thường vụ Quốc hội quyết định; bảo đảm thực hiện đúng Chương trình xây
dựng luật, pháp lệnh đã được Quốc hội quyết định.
Ủy ban Pháp luật cho biết việc ban hành văn bản hành chính sẽ tiếp tục
nghiên cứu, quy định trong dự án Luật ban hành quyết định hành chính và
sẽ trình Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp thứ 10 (tháng 10/2015) theo đúng
Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh 2015./.
KT