Hội thảo thu hút sự tham dự của hơn 70 đại biểu, trong đó có đại diện của Bộ Ngoại giao, Bộ Quốc phòng Nam Phi, Đại sứ và Đại biện lâm thời, đại diện Đại sứ quán các nước ASEAN, New Zealand, Mỹ, Nhật Bản, Cuba, Bulgaria, Algeria, Botswana, Zimbabwe, cùng nhiều học giả, phóng viên báo chí và các doanh nghiệp sở tại.

Phát biểu tại hội thảo, Đại sứ Việt Nam Lê Huy Hoàng đã cập nhật những diễn biến mới nhất về tình hình căng thẳng tại Biển Đông, nhấn mạnh những hành động gây hấn của Trung Quốc trong hơn một tháng qua kể từ khi hạ đặt trái phép giàn khoan trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam.

Đặc biệt Trung Quốc đã duy trì số lượng lớn bất thường các tàu vũ trang quân sự cùng mày bay hộ tống đến vị trí đặt giàn khoan trái phép, tiến hành những hành động uy hiếp, vây ép và thậm chí ngang nhiên đâm chìm tàu cá Việt Nam, vi phạm nghiêm trọng luật pháp quốc tế, Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển 1982 (UNCLOS) và Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) mà Trung Quốc là một bên tham gia ký kết.

Đại sứ Lê Huy Hoàng nhấn mạnh thiện chí, chủ trương của Việt Nam kiên trì các biện pháp hòa bình, phù hợp luật pháp quốc tế nhằm bảo vệ các quyền và lợi ích chính đáng của mình.

Nhân dịp này, Đại sứ Lê Huy Hoàng đã kêu gọi chính giới, học giả và các ngoại giao đoàn tại Nam Phi ủng hộ yêu cầu chính đáng của Việt Nam, lên tiếng phản đối hành động phi lý của Trung Quốc, yêu cầu Trung Quốc rút giàn khoan Hải Dương-981 cùng các tàu hộ tống ra khỏi vùng biển của Việt Nam, đồng thời chấm dứt các hoạt động gây ảnh hưởng đến an ninh, an toàn hàng hải cũng như hòa bình và ổn định của khu vực.

Tại hội thảo, nhiều đại diện trong ngoại giao đoàn đã lên tiếng ủng hộ các hoạt động chính nghĩa, chủ trương kiềm chế, sử dụng các biện pháp hòa bình của Việt Nam.

Ông Hiroaki Fujiwara, Công sứ Đại sứ quán Nhật Bản tại Nam Phi nhắc lại quan điểm của Chính phủ Nhật Bản đã được Thủ tướng Shinzo Abe phát biểu gần đây tại Hội nghị Shangri-La ở Singapore, nhấn mạnh Nhật Bản ủng hộ các nước ASEAN, đề cao luật pháp quốc tế, yêu cầu các bên kiềm chế không sử dụng vũ lực, mong rằng Hội nghị Cấp cao Đông Á năm tới sẽ mở rộng chương trình nghị sự để trao đổi về công ước Luật Biển.

Đại biện sứ quán Philippines, ông Chad Jacinto hoan nghênh Đại sứ quán Việt Nam đã tổ chức hội thảo để giúp chính giới, ngoại giao đoàn sở tại có những thông tin cập nhật về tình hình căng thẳng đang xảy ra tại Biển Đông, nhấn mạnh Philippines phản đối "đường lưỡi bò" của Trung Quốc đồng thời chia sẻ những nỗ lực gần đây của Philippines trong việc triển khai vụ kiện Trung Quốc tại Tòa án Quốc tế về Luật Biển.

Nhiều học giả cũng đã tranh luận sôi nổi về các biện pháp xử lý tranh chấp với Trung Quốc trong thời gian tới, cho rằng Việt Nam có thể tận dụng hơn nữa các cơ chế, diễn đàn liên quan như tại Liên hợp quốc, Phong trào Không liên kết, Nhóm G-77... để tiếp tục tranh thủ sự ủng hộ rộng rãi của cộng đồng quốc tế. Các đại biểu cũng trao đổi về khả năng áp dụng một số bài học thành công trong việc xử lý tranh chấp ở các khu vực thời gian qua.

Sau hội thảo, trả lời phỏng vấn của phóng viên TTXVN, ông Thomas Wheeler và ông Victor Zazeraj, hai cựu Đại sứ của Nam Phi, đều có chung quan điểm bày tỏ lo ngại về tình hình căng thẳng tại Biển Đông, cho rằng những hành động của Trung Quốc đang đe dọa nghiêm trọng hòa bình và ổn định trong khu vực.

Nhà báo Kirtan Bhana thuộc tạp chí Diplomatic Society của Nam Phi nhận xét rằng hội thảo do Đại sứ quán Việt Nam tổ chức lần này là sự kiện hữu ích, giúp những người tham dự có dịp hiểu rõ hơn về những diễn biến căng thẳng hiện nay tại Biển Đông. Ông hoan nghênh và ủng hộ những nỗ lực của Việt Nam trong việc tìm kiếm một giải pháp hòa bình, phù hợp với luật pháp quốc tế và Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển 1982./.