Theo Đại sứ Vũ Quang Minh, chuyến thăm của Thủ tướng Đức Olaf Scholz tới Việt Nam có ý nghĩa quan trọng đối với quan hệ hai nước trong bối cảnh Việt Nam và Đức đang triển khai rất thành công Hiệp định Đối tác chiến lược hơn một thập kỷ qua cũng như thành tựu to lớn trong hợp tác kinh tế - thương mại sau hơn hai năm Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Liên minh châu Âu (EVFTA) có hiệu lực.

Đây cũng là chuyến thăm cấp cao đầu tiên giữa hai nước sau 5 năm kể từ chuyến thăm của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc  tới Đức nhân dịp tham dự Hội nghị cấp cao Nhóm các nền kinh tế phát triển và mới nổi hàng đầu thế giới (G20) năm 2017 và đặc biệt là sau khi cả hai nước có chính phủ mới.

Đại sứ cho biết nhân dịp này, Việt Nam và Đức sẽ chính thức thông qua Kế hoạch hành động cho hai năm 2023 - 2024 nhằm triển khai mạnh mẽ Đối tác chiến lược song phương, đồng thời đưa ra một tầm nhìn dài hạn cho quan hệ đối tác chiến lược giữa hai nước từ nay tới năm 2030 và sau đó.

Hai bên cũng sẽ trao đổi sâu rộng về các biện pháp thúc đẩy hợp tác song phương trong những lĩnh vực quan trọng như phát triển bền vững, chống biến đổi khí hậu, chuyển đổi năng lượng, phát triển năng lượng xanh và tái tạo, đào tạo nghề và giáo dục, công nghệ thông tin, công nghiệp chế tạo, chế biến sản phẩm nông nghiệp, y học, dược, hóa chất, các dự án quan trọng sử dụng vốn ODA của Đức,... cũng như các vấn đề quốc tế và khu vực mà hai bên cùng quan tâm như hòa bình, ổn định và tự do hàng hải ở Biển Đông, khủng hoảng năng lượng, các cuộc xung đột và điểm nóng trên thế giới,...

Theo Đại sứ, chuyến thăm của Thủ tướng Đức Olaf Scholz tới Việt Nam sẽ mở ra một chương mới tươi sáng trong quan hệ hợp tác và hữu nghị tốt đẹp giữa hai nước, là cột mốc khẳng định hai nước đã vượt qua tất cả mọi khó khăn, thách thức đối với việc phát triển quan hệ song phương thời gian qua, trong đó một phần gây ra bởi dịch bệnh cũng như tình hình phức tạp của khu vực và thế giới, thể hiện cam kết và quyết tâm chung tay đưa quan hệ hai nước lên tầm cao mới. Đồng thời, chuyến thăm cũng thể hiện sự quan tâm và coi trọng ngày một cao của Đức đối với khu vực Đông Nam Á, đặc biệt là vị thế và vai trò của Việt Nam - một đối tác tin cậy và ổn định của Đức ở khu vực và trong thế giới đang có nhiều biến động.

Về những thành tựu nổi bật trong quan hệ song phương, Đại sứ Vũ Quang Minh nêu rõ trong những năm gần đây, kể cả trong đại dịch, quan hệ hợp tác giữa hai nước tiếp tục được thúc đẩy mạnh mẽ trong mọi lĩnh vực, từ đầu tư - kinh doanh, giáo dục - đào tạo, khoa học  -công nghệ, đến an ninh - quốc phòng, hợp tác giữa các địa phương… Từ đầu năm 2022 đến nay, hai nước đã nối lại việc trao đổi đoàn các cấp nhằm thắt chặt quan hệ song phương sau thời gian dài gián đoạn do đại dịch. Trong lĩnh vực ngoại giao, chuyến thăm làm việc tại Đức cuối tháng 9 vừa qua của Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn theo lời mời của Bộ trưởng Ngoại giao Đức Annalena Baerbock là cuộc tiếp xúc cấp bộ trưởng ngoại giao đầu tiên giữa Việt Nam và Đức sau khi hai nước có chính phủ mới.

Ngoài cuộc hội đàm giữa hai bộ trưởng, Tổng thống liên bang Frank-Walter Steinmeier và Chủ tịch Hội đồng liên bang Bodo Ramelow cũng đã dành sự tiếp đón rất trọng thị đối với Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn, qua đó thể hiện sự trân trọng của Đức dành cho Việt Nam. Đại sứ nhấn mạnh, sự tin cậy sâu sắc, mối quan hệ ngoại giao và chính trị gần gũi, chân thành giữa hai nước, bao gồm giữa các lãnh đạo cấp cao tới các cơ quan, đoàn thể, các địa phương hai nước và giữa nhân dân hai nước là một thành quả quan trọng hàng đầu của việc triển khai Đối tác chiến lược Việt - Đức. Quan hệ hợp tác trong lĩnh vực quốc phòng cũng là một điểm sáng nổi bật, với hoạt động rất hiệu quả của các cơ quan tùy viên quốc phòng hai nước tại hai thủ đô. Nhân chuyến thăm của Thủ tướng Olaf Scholz, Việt Nam và Đức đã ký thỏa thuận hợp tác có tầm quan trọng chiến lược, đó là bản Ghi nhớ về hợp tác quốc phòng đầu tiên giữa hai nước.

Về kinh tế, thương mại và đầu tư, Đức tiếp tục là đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam trong Liên minh châu Âu (EU), trong khi Việt Nam đã vươn lên trở thành đối tác thương mại lớn nhất của Đức tại Đông Nam Á. Sau hơn 10 năm triển khai Đối tác chiến lược, thương mại hai chiều giữa hai nước đã tăng gấp đôi. Tính đến hết tháng 9/2022, tổng kim ngạch thương mại hai nước đã đạt trên 9,45 tỷ USD, tăng 16,7% so với cùng kỳ 2021 (theo thống kê của Đức thì con số này còn cao hơn, đạt 12,16 tỷ USD trong 8 tháng đầu năm 2022). Tính đến hết tháng 5 năm nay, Đức có 426 dự án còn hiệu lực, với tổng vốn đăng ký là 2,31 tỷ USD. Việt Nam có 36 dự án đầu tư sang Đức, với tổng vốn đăng ký là 283,3 triệu USD.

Trên bình diện quốc tế, Việt Nam và Đức cũng hỗ trợ và ủng hộ nhau chặt chẽ trên các diễn đàn quốc tế. Theo Đại sứ Vũ Quang Minh, là những thành viên tích cực và có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế, trên cơ sở đối tác tin cậy, hai nước chia sẻ nhiều giá trị chung cốt lõi, những mối quan tâm và lợi ích chiến lược song trùng ở khu vực và thế giới, vì hợp tác, ổn định, hòa bình và phát triển trên cơ sở thượng tôn pháp luật.

Vì vậy, Việt Nam và Đức luôn ủng hộ và phối hợp hiệu quả trên nhiều bình diện tại các diễn đàn quốc tế, trong đó có Liên hợp quốc, G20, Diễn đàn hợp tác Á - Âu (ASEM) và Nhóm 7 nước công nghiệp phát triển (G7). Năm 2017, khi là Chủ tịch G20, Đức đã mời Việt Nam - lúc đó là chủ nhà Diễn đàn hợp tác kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC), tham gia với tư cách khách mời đặc biệt của chủ nhà. Hai nước cũng đã hợp tác rất hiệu quả khi cùng là ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc. Năm 2022, trên cương vị là Chủ tịch G7, Đức đã thúc đẩy việc lựa chọn Việt Nam là một đối tác chuyển đổi năng lượng công bằng với G7. Mới đây nhất, Đức đã tái đắc cử Hội đồng nhân quyền Liên hợp quốc và Việt Nam cũng trúng cử, trở thành thành viên Hội đồng nhân quyền Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2023 - 2025, mở ra thêm cơ hội hợp tác và phối hợp tại diễn đàn quan trọng này.

Nhận định về triển vọng hợp tác giữa hai nước thời gian tới, Đại sứ Vũ Quang Minh lưu ý nền kinh tế hai nước có tính bổ trợ rất cao và những thách thức lại mở ra nhiều cơ hội hợp tác mới. Phục hồi kinh tế ở Việt Nam có tốc độ cao hơn trung bình của khu vực và thế giới, thị trường hai nước kể cả về thương mại và đầu tư có xu thế tăng trưởng mạnh mẽ hơn nữa. Đặc biệt, các doanh nghiệp Đức, trong đó có các doanh nghiệp vừa và nhỏ - xương sống của nền kinh tế Đức - đang có xu thế đa dạng hóa đầu tư, kinh doanh, tránh không tập trung vào một hai đối tác để giảm rủi ro do các biến động chính trị, an ninh và kinh tế thế giới có thể mang lại. Do đó, Việt Nam được giới doanh nghiệp và các nhà đầu tư Đức đánh giá là một đối tác đáng tin cậy, thị trường hấp dẫn hàng đầu để chuyển dịch đầu tư, thương mại hoặc tăng cường quan hệ kinh tế-thương mại.

Đại sứ cho rằng nhiều lĩnh vực còn rất nhiều tiềm năng để mở rộng hợp tác như giáo dục, đào tạo nghề, cung cấp lao động lành nghề, năng lượng tái tạo, y dược, chế biến nông sản, công nghiệp chế tạo… Về nguồn nhân lực, ước tính từ nay đến năm 2030, Đức có thể thiếu hụt hàng trăm nghìn lao động có tay nghề, trong khi đó Việt Nam có lực lượng lao động dồi dào, học nhanh, cần cù và chịu khó, được các doanh nghiệp Đức đánh giá cao. Hai nước đang nỗ lực tăng cường hợp tác trong lĩnh vực dạy nghề và đưa lao động Việt Nam sang làm việc tại Đức, không chỉ trong lĩnh vực chăm sóc y tế, dịch vụ khách sạn, nhà hàng,.. mà còn trong chế tạo, công nghiệp, phần mềm, và nhiều lĩnh vực yêu cầu tay nghề cao khác.

Trong lĩnh vực năng lượng, Việt Nam có thế mạnh về tài nguyên thiên nhiên, dồi dào ánh nắng mặt trời và sức gió, có bờ biển dài, dễ tiếp cận, do đó có điều kiện thuận lợi để hợp tác với các công ty năng lượng Đức có công nghệ hiện đại để phát triển năng lượng sạch và tái tạo như điện gió, điện mặt trời, hoặc sản xuất hydrogen. Ngược lại, Đức cũng đang đẩy nhanh quá trình chuyển đổi năng lượng sang các nguồn năng lượng tái tạo và sạch, phát triển mạnh mẽ các công nghệ mới trong lĩnh vực này, bao gồm cả công nghệ sản xuất và sử dụng hydrogen. Bối cảnh này đang tạo ra nhiều cơ hội hợp tác mới to lớn giữa hai nước, đặc biệt khi Việt Nam đã được G7 lựa chọn là một đối tác toàn cầu trong chuyển đổi năng lượng công bằng. Sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ xanh, công nghệ số, công nghệ chế tạo máy và thiết bị của Đức cũng là cơ hội lớn trong hợp tác giữa hai nước về đầu tư và chuyển giao công nghệ. Mặt khác, các chính sách phát triển cân bằng và bảo vệ môi trường, cùng cam kết tại COP26 của Việt Nam đã tạo điều kiện thuận lợi để tăng cường hợp tác với Đức trong các lĩnh vực nêu trên.

Đại sứ Vũ Quang Minh khẳng định, với Kế hoạch hành động thực hiện Đối tác chiến lược cho hai năm 2023 - 2024 và các khuôn khổ quan trọng khác, trên cơ sở những thành tựu to lớn trong hợp tác song phương thời gian qua, Việt Nam và Đức đang đứng trước cơ hội vàng để đẩy mạnh hơn nữa hợp tác trên nhiều lĩnh vực, đưa mối quan hệ Đối tác chiến lược giữa hai nước lên một tầm cao mới, ngày một sâu sắc, toàn diện và hiệu quả, không chỉ về chính trị, an ninh mà đặc biệt là về kinh tế, thương mại, khoa học công nghệ và giáo dục đào tạo, dạy nghề và hợp tác lao động.

Mạnh Hùng - Phương Hoa - Vũ Tùng (TTXVN)