Việc ứng dụng mạnh mẽ những tiến bộ khoa học, kỹ thuật vào sản xuất, chế biến đã đưa các giá trị sản phẩm nông nghiệp tăng đáng kể, góp phần tạo ra diện mạo nông thôn mới ngày càng khởi sắc.

Là tỉnh miền núi, biên giới Điện Biên có 10 đơn vị hành chính cấp huyện (trong đó có 4 huyện biên giới, 5 huyện thuộc đề án 30a của Chính phủ); 130 xã, phường, thị trấn (trong đó có 29 xã biên giới, 110 xã đặc biệt khó khăn); 1.788 thôn, bản, tổ dân phố; có 19 dân tộc sinh sống với gần 55 vạn dân, trong đó có trên 80% dân tộc thiểu số, tỷ lệ hộ nghèo cao so với cả nước năm 2015 là 28,01 %. Ở những khu vực vùng sâu, vùng xa, biên giới; trình độ dân trí đồng bào còn rất nhiều hạn chế, giao thông đi lại khó khăn, nhất là vào mùa mưa. Kinh tế - xã hội chậm phát triển, hệ thống hạ tầng còn thiếu và chưa đồng bộ; đời sống của một bộ phận Nhân dân các dân tộc còn gặp nhiều khó khăn, trình độ dân trí không đồng đều, tập quán canh tác lạc hậu.

Có thể thấy, điều kiện tự nhiên, xã hội để phát triển nông nghiệp, nông thôn ở tỉnh miền núi, biên giới như Điện Biên là vô cùng khó khăn. Song được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, nhất là các hoạt động nghiên cứu, ứng dụng KH&CN đã trở thành động lực thúc đẩy phát triển nông nghiệp, nông thôn của mỗi địa phương trên địa bàn tỉnh, mang lại nhiều niềm vui phấn khởi cho người nông dân. 

Trước đây, Điện Biên thuộc diện luôn thiếu lương thực, là tỉnh có tỷ lệ hộ đói nghèo cao so với cả nước, nhiều địa phương phải cứu đói vào mùa giáp hạt, nhất là các huyện thuộc Đề án 30a của Chính phủ, thuộc các huyện vùng cao, vùng sâu, vùng biên giới như: Mường Nhé, Nậm Pồ, Điện Biên Đông, Tủa chùa, Mường Ảng... Đến nay, một số địa phương không những cơ bản đã đảm bảo an ninh về lương thực, mà còn có gạo bán ra thị trường trong và ngoài tỉnh. Với sự nỗ lực của cả hệ thống chính trị và ngành KH&CN Điện Biên, trong cuộc chiến chống đói nghèo, do vậy tỷ lệ hộ nghèo đã giảm đáng kể, giai đoạn 2010-2015 năm tỷ lệ hộ nghèo bình quân của tỉnh đã giảm 4,4% (riêng các huyện nghèo theo Nghị quyết 30a của Chính phủ giảm 5,88%/năm); tỷ lệ hộ nghèo giảm từ 50,01% năm 2010 xuống còn 28,01% năm 2015, số hộ thoát nghèo là 18.844 hộ, đây thực sự là những kết quả của sự nỗ lực vượt bậc, trong đó có sự đóng góp của ngành KH&CN.

Để có được những kết quả đó, thời gian qua Sở KH&CN Điện Biên đã phối hợp với các cơ quan đơn vị trong tỉnh, các viện, cơ quan nghiên cứu ở Trung ương xây dựng các mô hình chuyển giao ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật trên nhiều cánh đồng như: Mường Báng, Mường Đun, Xá Nhè (huyện Tủa Chùa); xã Ảng Tở, Ảng Nưa, Ảng Cang, Mường Đăng (huyện Mường Ảng); xã Mường Mùn, Quài Tở, Quài Cang, Quài Nưa, Chiềng Sinh, Pú Nhung (huyện Tuần Giáo); xã Luân Giói, Na Son, Pu Nhi (huyện Điện Biên Đông); Mường Phăng, Nà Tấu (huyện Điện Biên)… Các dự án đã làm tăng từ 15 - 25% năng suất cây trồng trong vùng, mang lại niềm phấn khởi cho người nông dân. Dự án trồng đậu tương trên đất một vụ lúa triển khai trên 1.500ha đã có hiệu quả kinh tế cao, quan trọng hơn là đã giúp cho người dân đã biết khai thác tiềm năng đất đai đưa vào sản xuất, giải quyết công ăn việc làm, tăng thu nhập cho đồng bào. 

Riêng năm 2015, Sở KH&CN Điện Biên đã phối hợp tổ chức triển khai 46 đề tài, dự án gồm 40 danh mục tiếp chi và 06 danh mục mới, trong đó lĩnh vực Nông, lâm nghiệp, thuỷ sản là 21danh mục chiếm tới 45,65%. Một số Đề tài, dự án nổi bật như: Đề tài: “Nghiên cứu kỹ thuật thâm canh cây chít trên đất nương, đồi hoang hóa trên địa bàn tỉnh Điện Biên”; Dự án: Ứng dụng tiến bộ kỹ thuật xây dựng mô hình nuôi lồng, bè cá Rô phi đơn tính dòng GIFT (Oreochromis niloticus) thương phẩm trong lồng, bè trên hồ thủy điện Sơn La tại khu tái định cư thị xã Mường Lay; Dự án “Xây dựng mô hình sản xuất - chế biến - xử lý bã thải dong riềng - tỉnh Điện Biên”; Đề tài: Nghiên cứu xây dựng mô hình trồng xen một số cây ngắn ngày trong nương đồi cao su giai đoạn kiến thiết cơ bản... 

Nhìn vào sản xuất nông nghiệp của tỉnh Điện Biên những năm gần đây, dễ nhận thấy đã có những bước phát triển nhảy vọt ấn tượng về sản lượng, năng suất và chất lượng sản phẩm hàng hóa, mang lại nguồn thu nhập đáng kể cho người nông dân. Thành công này là nhờ có KH&CN đã đẩy mạnh có hiệu quả việc áp dụng các thành tựu khoa học kỹ thuật vào sản xuất Nông – Lâm nghiệp, góp phần đưa tổng sản lượng lương thực năm 2015 đạt 241,7 ngàn tấn; lương thực bình quân 446 kg/người. Bên cạnh đó, một số doanh nghiệp đã đầu tư trồng cây công nghiệp, trồng rừng, hình thành vùng sản xuất nguyên liệu (chè, cà phê, cao su,...), đi đôi với phát triển cơ sở chế biến. Trong chăn nuôi nhiều địa phương và hộ gia đình đã có sự đổi mới phương pháp chăn nuôi, áp dụng KH&CN, kỹ thuật vào sản xuất giống và tăng cường kiểm soát phòng, chống dịch bệnh, do vậy đàn gia súc đã tăng trưởng bình quân 5,78%/năm. Để giữ gìn nghề truyền thống ngành KH&CN còn khuyến khích và hỗ trợ KHKT, công nghệ cho đồng bào các dân tộc thiểu số để phát triển các ngành nghề thủ công như: thêu, dệt thổ cẩm, mây tre đan, chế biến gỗ... phục vụ du lịch, tích cực giải quyết việc làm, cải thiện đời sống cho Nhân dân

Ông Nguyễn Văn An, Giám đốc Sở KH&CN Điện Biên cho biết: "Tỉnh đã tích cực trong việc nghiên cứu, cung cấp những luận cứ khoa học cho tỉnh để thực hiện Chương trình xây dựng nông thôn mới. Đến nay, đã có 116/116 xã cơ bản hoàn thành Đề án xây dựng nông thôn mới, một số địa phương đã xuất hiện nhiều mô hình, cách làm hiệu quả, đem lại sự tự tin khi đầu tư vào sản xuất cho người nông dân. Thời gian tới, ngành sẽ tiếp tục tập trung KH&CN vào phát triển nông nghiệp nông thôn, theo hướng sản xuất hàng hóa và xây dựng nông thôn mới; nghiên cứu đẩy mạnh chuyển giao các tiến bộ KH&CN, nhất là ưu tiên áp dụng công nghệ về giống, công nghệ bảo quản, chế biến Nông - Lâm sản sau thu hoạch, tạo bước đột phá về năng suất, chất lượng và xây dựng thương hiệu cho các sản phẩm hàng hóa, dịch vụ trên địa bàn tỉnh Điện Biên”.

Tiếp tục khẳng định rằng, vai trò của KH&CN trong việc đẩy mạnh phát triển nông nghiệp, nông thôn là nhiệm vụ hàng đầu, ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển kinh tế - xã hội của mỗi địa phương, đơn vị. Do vậy, ngành KH&CN tỉnh Điện Biên sẽ tăng cường phối hợp chặt chẽ với các cơ quan hữu quan, đồng hành cùng các nhà khoa học, các cơ sở nghiên cứu, ứng dụng khoa học và công nghệ trong và ngoài tỉnh trên lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn, để ngành KH&CN Điện Biên cùng với Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các dân tộc trong tỉnh phấn đấu xây dựng Điện Biên thành tỉnh phát triển trung bình trong vùng trung du và miền núi phía Bắc mà Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIII đã đề ra./.

Khánh Toàn
Ban Tuyên giáo Tỉnh uỷ Điện Biên