Đến nay, mạng lưới y tế của nước ta phát triển khá hoàn chỉnh với gần 14 nghìn cơ sở, trong đó có hơn 11 nghìn trạm y tế tuyến xã. Nhờ mạng lưới y tế cơ sở phát triển rộng khắp mà Việt Nam đạt nhiều kết quả quan trọng trong chăm sóc sức khỏe ban đầu cho người dân, được cộng đồng quốc tế đánh giá cao.

Tuy nhiên, với nhiều thay đổi về mô hình tổ chức, mô hình bệnh tật, nhu cầu chăm sóc sức khỏe… mạng lưới y tế cơ sở đang tồn tại nhiều khó khăn, bất cập cần được tháo gỡ. Trong đó, khó khăn lớn nhất là về mô hình tổ chức, cơ chế hoạt động, cơ chế chính sách và phát triển nguồn nhân lực. Có vai trò như “người gác cổng” nhưng phần lớn trạm y tế tuyến xã mới chỉ làm được công tác y tế dự phòng chưa thực hiện đầy đủ chức năng của tuyến cơ sở. Ngoài ra, trình độ của nhân viên trạm y tế còn hạn chế, danh mục thuốc, kỹ thuật ít... khiến người dân chưa thật sự tin tưởng đến trạm y tế khi ốm đau và thường vượt lên tuyến trên khám, chữa bệnh.

Sở dĩ có tình trạng này, theo Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến, là do người dân chưa tin tưởng vào y tế cơ sở vì vấn đề chất lượng, cán bộ y tế, danh mục thuốc kỹ thuật ít, mức chi trả quá thấp... Vì thế bệnh nhân vượt lên tuyến trên, gây quá tải, tăng chi phí cho người dân. Bộ trưởng cũng nhấn mạnh thêm, các tổ chức như Tổ chức Y tế Thế giới, Ngân hàng Thế giới và các tổ chức quốc tế cho rằng, y tế nước ta đã đầu tư dàn trải về kỹ thuật cao, chi tiêu quá nhiều tiền cho các bệnh viện mà lãng quên y tế cơ sở.

Trước thực trạng này, các chuyên gia y tế cho biết, mạng lưới y tế cơ sở cần phải cải thiện để đáp ứng tốt hơn nhu cầu chăm sóc sức khỏe ngày càng cao của người dân, giúp giảm chi phí khám chữa bệnh và tình trạng quá tải ở bệnh viện tuyến trên. Theo đó, đội ngũ chăm sóc sức khỏe ban đầu cần có đủ khả năng cung cấp dịch vụ y tế toàn diện, liên tục cho từng cá nhân và gia đình; Đồng thời duy trì mối quan hệ tin cậy và lâu dài với người bệnh.

Mạng lưới y tế cơ sở cần phải cải thiện để đáp ứng tốt hơn nhu cầu chăm sóc sức khỏe ngày càng cao của người dân (Ảnh minh hoạ: KT)

Ông Nguyễn Ngô Quang, Phó Cục trưởng Cục Khoa học công nghệ và Đào tạo (Bộ Y tế), Giám đốc Dự án Giáo dục và đào tạo nhân lực y tế phục vụ cải cách hệ thống y tế (Dự án HPET), Bộ Y tế đã triển khai đồng loạt các giải pháp nhằm hỗ trợ cho đội chăm sóc sức khỏe ban đầu ở tuyến y tế cơ sở. Đội chăm sóc sức khỏe ban đầu ở tuyến y tế cơ sở bao gồm bác sỹ, y sĩ, điều dưỡng, hộ sinh và dược tá đều được tập huấn một cách đồng bộ theo ê kíp và liên tục.

“Dự án còn hỗ trợ các trạm y tế xã một số trang thiết bị cần thiết với mục tiêu để đội chăm sóc sức khỏe ban đầu sau khi tập huấn có những kiến thức, kỹ năng, có đủ trang thiết bị thiết yếu phục vụ việc chăm sóc sức khỏe ban đầu ở trạm y tế xã”- ông Nguyễn Ngô Quang cho biết.

Dự án HPET do Bộ Y tế thực hiện từ 2014 tới 2020, với sự hỗ trợ của Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam và Liên minh Châu Âu, nhằm tăng cường năng lực cho 1.000 trạm y tế xã, hàng trăm trung tâm y tế huyện và cơ sở đào tạo tại 15 tỉnh khó khăn ở miền núi phía Bắc và Tây nguyên. Sau khi hoàn tất, Dự án này sẽ góp phần tăng cường số lượng, chất lượng nguồn nhân lực cho mạng lưới y tế cơ sở ở các vùng khó khăn, tăng cường chăm sóc sức khỏe một cách liên tục, lồng ghép và toàn diện cho cá nhân gia đình và cộng đồng./.

Minh Huế