Cấp phép chồng chéo 

Dự án Cảng cá và trung tâm dịch vụ hậu cần nghề cá Sa Kỳ do Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Quảng Ngãi (NN và PTNT) làm chủ đầu tư, có nguồn vốn Trung ương cấp hơn 95,2 tỷ đồng, tăng 12,5 tỷ đồng so dự toán ban đầu (chưa tính kinh phí đền bù, giải phóng mặt bằng). Công trình khởi công từ năm 2010, với bốn gói thầu chủ yếu, nhưng đến nay mới thi công gói số 6, gồm các hạng mục: Cầu cảng, xây kè, nạo vét luồng sông Kinh, đường nội bộ và san lấp mặt bằng khoảng sáu ha.

Mặc dù đến nay, Nhà nước đã cấp cho gói thầu số 6 khoảng 60 tỷ đồng, nhưng các hạng mục thi công vẫn ì ạch, dù đã phải điều chỉnh thời gian xây dựng đến lần thứ tư. Còn các gói thầu số 7, 8, 9 vẫn đang giậm chân tại chỗ. Nhiều hạng mục công trình chưa được thi công như khu xử lý nước thải, hệ thống điện, bể chứa nước, trạm bơm, nhà điều hành, phân xưởng đóng, sửa tàu thuyền, chợ cá, điểm bán xăng dầu và ngư lưới cụ... Hầu hết các hạng mục công trình xây dựng quá chậm đã ảnh hưởng lớn đến việc giải ngân, quyết toán công trình.

Hiện nay dự án kéo dài, trong khi ngư dân trông chờ, lúng túng khâu hậu cần nghề cá, nhất là việc tàu ra, vào cập cảng gặp khó khăn.

Được biết, Dự án Cảng cá và trung tâm dịch vụ hậu cần nghề cá Sa Kỳ có một số công trình xây dựng chồng lấn với Dự án Trung tâm dịch vụ hậu cần nghề cá Sa Kỳ do Công ty xây dựng -thương mại Viễn Dương (Cty XD-TM) làm chủ đầu tư, đã được UBND tỉnh Quảng Ngãi cấp phép tháng 10-2008 với tổng vốn đầu tư hơn 994,2 tỷ đồng. Hiện dự án này đã thông qua Quy hoạch chi tiết 1/500 và đang triển khai các bước đầu tư. Hơn nữa vừa qua, UBND tỉnh Quảng Ngãi lại cấp phép cho Công ty CP Bột cá Thanh Hoa (tỉnh Thanh Hóa) đầu tư khu dịch vụ hậu cần nghề cá tiếp tục chồng lên Khu dịch vụ hậu cần nghề cá cũng do Cty XD-TM Viễn Dương làm chủ đầu tư. Công ty này hiện đang thi công Nhà máy chế biến thủy sản (sản xuất bột cá, cấp đông thủy sản, sản xuất đá cây) trên diện tích 6.000 m 2 , với tổng vốn gần 46 tỷ đồng và thời gian thuê đất 49 năm. Không chỉ Công ty CP bột cá Thanh Hoa đầu tư tại đây, mà Công ty TNHH MTV Minh Quang cũng đang "tranh chấp" đầu tư Khu dịch vụ hậu cần nghề cá Sa Kỳ ngay trên cảng cá này với diện tích 12.000 m 2 , có quy mô xây dựng năm nhà máy chuyên phục vụ hậu cần cho ngành thủy sản. Trao đổi với chúng tôi chung quanh vấn đề này, Phó Giám đốc Sở NN và PTNT Quảng Ngãi Phan Huy Hoàng cho rằng: Hiện nay dự án chậm tiến độ, chưa nghiệm thu, bàn giao cho đơn vị chức năng quản lý, nhưng đã đồng ý cấp phép cho Công ty CP bột cá Thanh Hoa xây dựng nhà máy chế biến thủy sản là không đúng quy định.

Nhưng xét thực tế, địa phương gặp khó khăn trong việc xử lý cá tạp tại các bến cá, gây ô nhiễm môi trường cho nên Sở NN và PTNT đã vội vàng chấp nhận cho doanh nghiệp vào đầu tư trên dự án này. Từ đó, công trình có chồng lấn công trình về đầu tư khu dịch vụ hậu cần nghề cá tại cảng cá Sa Kỳ...

Lúng túng trong xử lý

Hiện nay, có nhiều đơn xin đầu tư làm dịch vụ hậu cần nghề cá tại cảng cá Sa Kỳ.

Trong đó, Hợp tác xã dịch vụ và khai thác hải sản xa bờ xã Tịnh Kỳ (HTXDV-KTHSXB) đã có hồ sơ, tờ trình gửi Sở NN và PTNT và UBND thành phố Quảng Ngãi xin đầu tư Khu dịch vụ hậu cần nghề cá tại cảng cá Sa Kỳ cách đây ba tháng, nhưng đến nay các ngành chức năng vẫn chưa trả lời. Chủ tịch HĐQT kiêm Giám đốc HTXDV-KTHSXB xã Tịnh Kỳ Dương Ngọc Thìn cho biết: Là một HTX đánh bắt xa bờ mới thành lập cuối năm 2013, cho nên chưa có trụ sở làm việc, mặt bằng phục vụ sản xuất, kinh doanh dịch vụ hậu cần nghề cá không có nên hoạt động bị hạn chế. Do đó HTXDVKTHSXB đã có hồ sơ xin đầu tư xây dựng dịch vụ sản xuất kinh doanh tại cảng cá Sa Kỳ. Thế nhưng, Sở NN và PTNT yêu cầu HTX liên hệ với Ban quản lý các cảng cá và khu neo trú bão tàu cá để được thuê mặt bằng. Nhưng HTX mới ra đời, còn nghèo nên chưa có kinh phí để thuê đất làm dịch vụ hậu cần nghề cá... Điều này trái với chủ trương của Đảng và chính sách khuyến khích của Nhà nước đối với các HTXDV-KTHSXB. Ngay Công văn số 2789 của UBND tỉnh Quảng Ngãi do Phó Chủ tịch UBND tỉnh Phạm Trường Thọ ký ngày 24-7-2013, nêu rõ: Các ngành chức năng hướng dẫn các HTXDV-KTHSXB tham gia thực hiện chính sách khuyến khích, ưu đãi, tạo điều kiện cần thiết về đất đai để HTX xây dựng trụ sở, nhà kho, cơ sở hạ tầng tại nơi có điều kiện thuận lợi cho việc sản xuất, kinh doanh. Tập trung chỉ đạo, hướng dẫn các HTX xây dựng các dự án cụ thể để thực hiện đầu tư, xây dựng phương án sản xuất, kinh doanh để được vay vốn ưu đãi theo quy định, nhằm thực hiện tốt các dịch vụ cung ứng kịp thời cho tàu đánh bắt xa bờ như xăng dầu, đá lạnh, lương thực...

Bí thư Đảng ủy xã Tịnh Kỳ Phan Khánh Lâm cho biết: Hiện tại xã chúng tôi đã tiếp nhận hơn 20 đơn của hộ kinh doanh xin thuê mặt bằng tại cảng cá Sa Kỳ, nhưng chưa được ngành chức năng chấp thuận. Trong khi đó, Dự án Cảng cá và trung tâm dịch vụ hậu cần nghề cá Sa Kỳ đã đầu tư xây dựng từ năm 2010, nhưng việc trả tiền đền bù cho những hộ dân có đất nằm trong dự án vẫn chưa giải quyết xong. Hàng chục hộ gia đình đã có đơn kiến nghị gửi UBND xã Tịnh Kỳ yêu cầu chủ đầu tư bồi thường cho họ, vì đã vi phạm phương án đền bù được UBND tỉnh Quảng Ngãi phê duyệt cách đây hơn bốn năm. Đơn cử, hộ ông Phạm Thành Phương, ở thôn An Kỳ, xã Tịnh Kỳ đã có đất sản xuất trong vùng dự án xây dựng cảng cá Sa Kỳ với ba lô, hơn 620 m 2 , nhưng chỉ tính đền bù đất trồng màu, lúa 400 m 2, còn 220 m 2 trồng cây dương liễu thì chưa đền bù và kéo dài mãi đến nay.

Còn hộ bà Lý Thị Đại cũng ở thôn An Kỳ, có đất trong vùng dự án, nhưng đến nay đơn vị thi công đã san lấp toàn bộ 500 m 2 đất màu, nhưng gia đình chưa nhận được tiền đền bù...

Rõ ràng, Dự án Cảng cá và trung tâm dịch vụ hậu cần nghề cá Sa Kỳ được Nhà nước ưu tiên đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật phục vụ tàu thuyền trong mùa mưa bão và hàng chục nghìn ngư dân các xã ven biển trong tỉnh.