Dự án Liên hợp lọc hóa dầu Nghi Sơn - công trình trọng điểm quốc gia đã
chính thức được khởi công vào ngày 23/10 sau hơn 5 năm chuẩn bị công tác đầu tư.
Sự kiện quan trọng này đánh dấu những nỗ lực của Tập đoàn dầu khí Quốc gia Việt
Nam (PVN) và các bên liên doanh trong suốt một thời gian rất dài.
Ông Kazutoshi Shimmura, Tổng giám đốc Công ty Trách nhiệm hữu hạn Lọc hóa
dầu Nghi Sơn cho biết, việc khởi công dự án sẽ tạo động lực để Thanh Hóa nói
riêng, Việt Nam nói chung thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), đặc biệt là
từ Nhật Bản và Kuwait.
Vượt qua khó khăn, thử thách
Tính từ mốc ký Hợp đồng Liên doanh tháng 8/2008, Dự án Liên hợp Lọc hóa
dầu Nghi Sơn đã trải qua nhiều giai đoạn khó khăn với những sự kiện quan trọng
phải kể tới như mốc ký kết hợp đồng liên doanh (tháng 4/2008), hoàn thành thiết
kế tổng thể (tháng 1/2010), ký bảo lãnh và cam kết Chính phủ. Đặc biệt, công tác
san lấp mặt bằng nhà máy và các thủ tục về tài chính triển khai hợp đồng EPC
cũng được hoàn tất.
Nếu tính cả thời gian 2 năm đàm phán trước đó, Liên hợp Lọc hóa dầu Nghi
Sơn phải mất 7 năm để có thể đến được ngày khởi công. Có thể nói, thời gian
chuẩn bị cho dự án là khá dài. Nhưng nếu nhìn cả chặng đường mà dự án đã trải
qua, mới thấy đó là sự cần thiết bởi đây là dự án lớn, phức tạp nên các nhà đầu
tư rất thận trọng trong từng công đoạn.
Cũng giống như nhiều dự án, công tác giải phóng mặt bằng nhà máy rất phức
tạp. Ông Trịnh Văn Chiến, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Thanh Hóa cho biết, Dự
án Liên hợp Lọc hóa dầu Nghi Sơn có tổng diện tích thu đất là 1.067 ha, trong đó
diện tích mặt bằng xây dựng nhà máy giai đoạn I là 358 ha và 350 ha quy hoạch
cho mở rộng giai đoạn II, với 3.000 hộ dân của 4 xã Hải Yến, Tĩnh Hải, Mai Lâm
và Xuân Lâm bị ảnh hưởng; trong đó khoảng 1.730 hộ phải di chuyển đến khu tái
định cư. Như vậy, để khởi công xây dựng công trình thì công tác giải phóng mặt
bằng được đánh giá là khó khăn nhất.
Xác định nhiệm vụ khó khăn như vậy, Ủy ban Nhân dân tỉnh Thanh Hóa đã tập
trung chỉ đạo, kịp thời tháo gỡ khó khăn vướng mắc trong tổ chức thực hiện; ban
hành chính sách hỗ trợ và tái định cư khi thu hồi đất giải phóng mặt bằng. Với
sự tham gia của cả hệ thống chính trị, đến nay công tác giải phóng mặt bằng đã
hoàn thành, tạo điều kiện cho dự án sớm được khởi công.
Để chuẩn bị hạ tầng cho dự án, công tác san lấp mặt bằng cũng được đánh
giá là rất quan trọng. Ban Quản lý Dự án Lọc hóa dầu Nghi Sơn cho biết đã hoàn
thành công tác rà phá bom mìn, vật liệu nổ ở khu vực trên cạn với diện tích 585
ha và khu vực dưới nước với diện tích 864 ha (bao gồm cả hành lang an toàn). Bên
cạnh đó, Ban quản lý Dự án Lọc hóa dầu Nghi Sơn đã hoàn thành san lấp mặt bằng
hoàn thiện Nhà máy Liên hợp Lọc hóa dầu Nghi Sơn với khối lượng san lấp khoảng
5,6 triệu m3. Ngoài ra, khu nhà ở, dịch vụ cũng đã hoàn thành, sẵn sàng phục vụ
cán bộ, kỹ sư, chuyên gia xây dựng Dự án. Tính đến nay, tổng khối lượng nạo vét
đạt 800.000/11 triệu m3 kế hoạch.
Theo ông Phùng Định Thực, Chủ tịch Hội đồng thành viên PVN, việc khởi công
dự án là khởi đầu cho một chặng đường dài, nhiều khó khăn phía trước. Dự kiến sẽ
có khoảng 3.000 lao động phổ thông; hàng trăm cán bộ, chuyên gia, kỹ sư cùng
lượng lớn máy móc, thiết bị sẽ đổ về công trường; hàng triệu ngày công lao động
sẽ được sử dụng và khoảng 500.000 tấn thiết bị sẽ được lắp đặt. Đây là khối
lượng công việc lớn, đòi hỏi kinh nghiệm và sự sắc bén của mỗi cán bộ, công
nhân, chuyên gia.
Như vậy tính cả thời gian thiết kế, mua sắm, xây dựng đến hoàn thành cơ
khí dự kiến là 40 tháng, kể từ ngày bắt đầu triển khai hợp đồng và 8 tháng chạy
thử, nếu không có gì thay đổi, dự kiến năm 2017, Liên hợp Lọc hóa dầu Nghi Sơn
bắt đầu vận hành thương mại.
Sức lan tỏa sẽ rất lớn
Dự án Liên hợp Lọc hóa dầu Nghi Sơn là dự án công nghiệp nặng, sử dụng
công nghệ hiện đại và tổng mức đầu tư lớn nhất cả nước, đóng vai trò quan trọng
trong chiến lược phát triển kinh tế-xã hội của Thanh Hóa nói riêng và Việt Nam
nói chung.
Khi dự án được khỏi công, nơi đây sẽ trở thành một đại công trường với
hàng vạn công nhân, chuyên gia tham gia xây dựng nhà máy, điều này sẽ kéo theo
nhu cầu ăn, ở đi lại, chăm sóc sức khỏe, vui chơi giải trí và nhu cầu về hàng
hóa dịch vụ sẽ tăng đột biến. Đây chính là cơ hội cho các doanh nghiệp địa
phương và nhân dân trong vùng tham gia cung cấp dịch vụ, qua đó nâng cao đời
sống cho người dân.
Cùng với đó, dự án sẽ tạo ra cơ hội lớn để xúc tiến, kêu gọi đầu tư tại
Khu kinh tế Nghi Sơn và vùng phụ cận, đặc biệt là các ngành công nghiệp phụ trợ
sau lọc hóa dầu như: sản xuất hóa chất, hạt nhựa, cơ khí chế tạo...
Theo đánh giá, dự án có vai trò quan trọng mang tính chiến lược của Chính
phủ Việt Nam , nhằm đáp ứng nhu cầu đối với các sản phẩm lọc hóa dầu ngày càng
gia tăng do quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa một cách nhanh chóng của
quốc gia. Việc xây dựng và vận hành dự án sẽ là một bước tiến nhằm từng bước
hướng tới việc tự cung, tự cấp các sản phẩm lọc dầu và đảm bảo các nguồn cung
năng lượng.
Dự án Liên hợp Lọc hóa dầu Nghi Sơn đi vào hoạt động cùng với nhà máy lọc
dầu Dung Quất sẽ đáp ứng 70% nhu cầu xăng, dầu trong nước, góp phần quan trọng
trong việc đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia, đồng thời, đánh dấu sự phát
triển của nền công nghiệp lọc hóa dầu ở Việt Nam.
Mặt khác, Liên hợp Lọc hóa dầu Nghi Sơn sau khi đưa vào vận hành thương
mại sẽ đóng góp nguồn thu ngân sách hàng năm từ 14-17 nghìn tỷ đồng. Đây sẽ là
nguồn lực lớn cho sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa của tỉnh Thanh Hóa.
Theo ông Trần Hòa, Trưởng Ban Quản lý Khu Kinh tế Nghi Sơn, dự án còn
hướng tới chuyển giao công nghệ và kinh nghiệm trong việc quản lý, vận hành quá
trình lọc dầu. Thông qua dự án, các nhà đầu tư nước ngoài sẽ thiết lập được cơ
sở kinh doanh vững chắc tại Việt Nam và tăng cường các mối quan hệ ở Việt Nam .
Ngoài ra, nhiều chuyên gia kinh tế nhận định rằng, qua dự án này, các nhà
đầu tư Nhật Bản và Kuwait sẽ mở rộng thêm các cơ hội kinh doanh tại Việt Nam,
bao gồm kinh doanh về hóa dầu và bán lẻ các sản phẩm dầu mỏ; dự án sản xuất các
sản phẩm Hydrocarbon thơm (benzene, paraxylene) và polypropylene để cung cấp cho
một số nhà đầu tư và các bên bao tiêu khác hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh
hóa dầu. Từ đó, tạo động lực mạnh mẽ nhằm phát triển kinh tế xã hội khu vực Nam
Thanh Hóa, Bắc Nghệ An và các vùng phụ cận; tạo công ăn việc làm cho hàng chục
ngàn lao động trong giai đoạn xây dựng và hơn một ngàn lao động trong giai đoạn
vận hành.
Bà Victoria Kwakwa, Giám đốc Quốc gia, Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam
đánh giá, Nhà máy lọc dầu Nghi Sơn cùng với các dự án đầu tư lớn khác trong Khu
kinh tế Nghi Sơn có thể là một cực tăng trưởng quan trọng cho tỉnh Thanh Hóa và
các vùng lân cận. Bên cạnh đó, các khoản đầu tư lớn tạo cơ hội cho tỉnh được
hưởng lợi cả từ sự phát triển của một hệ sinh thái các doanh nghiệp nhỏ và vừa
và các doanh nghiệp phụ trợ khác cũng như đem lại tiềm năng phát triển cho những
ngành công nghiệp hạ nguồn liên quan đến các hoạt động lọc dầu.
Dự án Liên hợp Lọc hóa dầu Nghi Sơn được triển khai xây dựng tại Khu Kinh
tế Nghi Sơn, huyện Tĩnh Gia, tỉnh Thanh Hóa có tổng vốn đầu tư gần 9 tỷ USD -
mức vốn đầu tư lớn hàng đầu tại Việt Nam hiện nay. Dự án có công suất lọc dầu
200 nghìn thùng/ngày (tương đương 10 triệu tấn/năm) với nguồn nguyên liệu dầu
thô nhập khẩu từ Kuwait.
Các sản phẩm chủ yếu là khí hóa lỏng LPG (32 nghìn tấn/năm); xăng RON 92
(1.131.000 tấn/năm); xăng RON 95 (1.131 nghìn tấn/năm); nhiên liệu phản lực
(580.000 tấn/năm); Diesel cao cấp (2.161 nghìn tấn/năm); Diesel thường
(1.441.000 tấn/năm).
Các bên tham gia góp vốn của dự án gồm Tập đoàn Dầu khí quốc gia Việt Nam
(PVN) 25,1%; Công ty Dầu khí quốc tế Kuwait (KPI/KPE) 35,1%; Công ty Idemitsu
Kosan Nhật Bản (IKC) 35,1% và Công ty Hóa chất Mitsui Nhật Bản (MCI) 4,7%. Công
ty Trách nhiệm hữu hạn Lọc hóa dầu Nghi Sơn (NSRP) được thành lập bởi các nhà
đầu tư theo hợp đồng liên doanh ký ngày 7/4/2008 và giấy chứng nhận đầu tư cấp
ngày 14/4/2008. |
Quang Toàn (TTXVN)