Bộ Công Thương vừa có quyết định cho phép Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) tăng giá bán lẻ điện bình quân thêm 5% và bắt đầu áp dụng từ ngày mai (22/12).
Tại buổi họp báo do EVN tổ chức chiều 21/12, ông Đinh Quang Tri, Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn điện lực Việt Nam, cho biết việc tăng giá lần này có độ tác động không lớn đến hoạt động sản xuất kinh doanh và sinh hoạt của nhân dân.
Cụ thể, các hộ nghèo, hộ thu nhập thấp sử dụng điện sinh hoạt đến 50 kWh/tháng thì giá bán điện vẫn giữ nguyên ở mức 993 đồng/kWh.
PV: Thưa ông, tại sao EVN lại đề nghị tăng giá điện trong thời điểm hiện nay?
- Ông Đinh Quang Tri: Việc điều chỉnh giá điện năm 2012 là bước đi trong lộ trình thực hiện thị trường hóa giá điện và để giá điện thực sự trở thành tín hiệu thu hút đầu tư vào các công trình điện, đảm bảo cho hệ thống điện có đủ nguồn cung cấp, đủ năng lực truyền tải và phân phối điện, vận hành ổn định.
Hơn nữa, việc tăng giá điện cũng nhằm xử lý một số vấn đề mang tính căn bản, dài hạn hơn để xử lý những khó khăn, vướng mắc trong lĩnh vực phát triển điện lực ở nước ta.
Giá điện Việt Nam trong những năm qua vẫn đang ở mức thấp và thấp hơn giá thành thực tế cho sản xuất kinh doanh điện nếu tính đầy đủ các yếu tố đầu vào theo giá thị trường.
Do vậy, giá điện không bảo đảm được cân bằng tài chính cho các đơn vị sản xuất điện, không hấp dẫn được các nhà đầu tư vào lĩnh vực này, dẫn tới tình trạng chậm đầu tư các nguồn điện mới đồng thời không không khuyến khích doanh nghiệp và người sử dụng điện tiết kiệm, hiệu quả.
Với góc độ người tiêu dùng thì tăng giá không lúc nào phù hợp, nhưng từ tổng thể kinh tế, EVN chủ yếu đi mua điện và bán lại, bản thân EVN cũng không bù đắp được chi phí nếu bán giá thấp, hơn nữa nếu tiếp tục ép các nhà máy bán giá thấp thì họ cũng không đầu tư thêmnữa và nguy cơ thiếu điện sẽ xảy ra.
Tuy nhiên, thời điểm điều chỉnh sẽ phải lựa chọn kỹ trong đó nếu chọn gần tổng kết cuối năm thì hợp lý nhất vì có thể nhìn thấy được các chỉ tiêu kinh tế.
PV: Vậy sau khi điều chỉnh thì các khoản lỗ của EVN đã được giải quyết chưa và năm 2013 ngành điện sẽ tính toán chi phí thế nào để giá điện không có biến động lớn?
- Ông Đinh Quang Tri: Dự kiến tổng lỗ từ 2011 cộng lại khoảng 11.000 tỷ đồng, còn việc bù lỗ năm nay ước tính khoảng 3.500 tỷ đồng, nhưng phải sau khi có kết quả kiểm toán chính thức thì mới tính được chính xác.
Việc tăng giá điện này cũng nằm trong lộ trình bù lỗ giá than giá khí và, tỷ giá... Đơn cử, giá than tăng từ ngày 15/9 đã làm chi phí trong quý IV của EVN lên đến gần 900 tỷ đồng.
Còn giá khí cho điện, từ năm 2010 cũng bắt đầu điều chỉnh và lộ trình thời gian tới sẽ tiếp tục tăng. EVN cũng chỉ mua điện và bán điện, các nhà máy nhiệt điện than và khí nếu tính giá đầu vào tăng thì bắt buộc EVN cũng phải thanh toán theo chi phí đầu vào.
PV: Đây là lần thứ hai tăng giá điện trong năm 2012, vậy ngành điện tính toán như thế nào về mức độ ảnh hưởng của đợt tăng giá này?
- Ông Đinh Quang Tri: Việc tăng giá điện là khó tránh khỏi vì thực tế giá điện đang được bán dưới giá thành. Đồng thời, việc tăng giá điện cũng nhằm mục đích bù một phần các khoản lỗ cho EVN trong mấy năm gần đây. Đồng thời, việc tăng giá điện cũng là tín hiệu để thu hút đầu tư vào các dự án điện cũng như khuyến khích người dân sử dụng điện tiết kiệm, hiệu quả.
Về tác động của việc tăng giá điện đến sản xuất và đời sống. Theo tính toán của việc tăng giá lần này tác động không lớn lắm. Bộ Công Thương ước tính, giá điện tăng 5% làm cho CPI tăng thêm 0,12%.
Đối với đời sống những hộ nghèo tiêu thụ điện từ 0-50kWh thì không bị tác động do giá điện không tăng. Hộ dùng 100kWh/tháng phải trả thêm 6.600đ. Hộ dùng 300kWh/tháng phải trả thêm 27.000đ, hộ dùng 400kWh/tháng phải trả thêm 38.200đ.
EVN cũng mong muốn các cơ quan thông tin đại chúng đưa tin, tuyên truyền đúng chủ trương tăng giá điện và mức tăng lần này, tránh tình trạng lợi dụng việc điều chỉnh giá điện để tăng giá các hàng hóa và dịch vụ một cách bất hợp lý, làm ảnh hưởng tới đời sống nhân dân và nền kinh tế.
Còn với doanh nghiệp, việc tác động cũng khác nhau, EVN không thể tính thay được, đơn cử nếu một nhà máy sản xuất thép dùng công nghệ tốt thì chi phí thấp, tăng cạnh tranh và ngược lại.
PV: Có ý kiến cho rằng, do đầu tư ngoài ngành kém dẫn đến tăng giá điện vậy EVN bình luận thế nào vấn đề này?
- Ông Đinh Quang Tri: Hiện EVN đã thoái vốn hết ra khỏi các lĩnh vực ngoài ngành, còn giá thành điện của EVN cũng không công bố những chi phí đó.
PV: Lộ trình điều chỉnh giá điện thời gian tới sẽ như thế nào thưa ông?
- Ông Đinh Quang Tri: Theo tính toán, EVN đưa ra hai phương án tăng trưởng điện trong năm 2013 là tăng 11% hoặc 13%, nhưng ẩn số lớn nhất là vấn đề nước về thủy điện. Từ đầu năm đến nay, các thủy điện lớn ở miền Trung không có trận lũ nào, phương án xấu nhất thì khả năng phát 1,5 tỷ kWh điện từ dầu FO có thể xảy ra.
Nếu như vậy thì chi phí dầu dự kiến sẽ tăng thêm 6.000-7.000 tỷ đồng để phát điện. Nhưng nếu tiết kiệm được khoản này thì chắc chắn năm tới sẽ không phải tính vào giá thành phát điện.
Nhìn lại năm 2012, sản lượng điện thương phẩm đạt 117 tỷ kWh, trong đó, thủy điện đạt 53 tỷ kWh, nhiệt điện than 21,2 tỷ kWh, nhiệt điện dầu là 159 triệu kWh, nhập khẩu điện của Trung Quốc là 2,2 tỷ kWh....
Dự kiến tiết kiệm điện năng năm 2011 là 9,23% và thực hiện 2012 khoảng 9% vẫn nằm trong phê duyệt của liên Bộ và ngành sẽ phấn đấu giảm xuống mức 8% vào 2015.
Xin cảm ơn ông./.
TT