Tiếp tục chương trình phiên họp thứ 26, chiều 9/8, các thành viên Ủy ban
Thường vụ Quốc hội đã tiến hành giám sát chuyên đề "Việc thực hiện
chính sách, pháp luật về quản lý và sử dụng vốn vay nước ngoài giai đoạn
2011-2016".
Theo báo cáo giám sát, giai đoạn 2011-2016, đã có 319 hiệp định được ký
kết với tổng giá trị đạt khoảng đạt 33,643 tỷ USD, cao hơn 59% so với
mức của thời kỳ 2006-2010.
Trong giai đoạn 2011-2016, tổng giải ngân cả giai đoạn khoảng 28 tỷ USD
(tương đương khoảng 560 nghìn tỷ đồng), trong đó giải ngân nguồn vốn vay
ODA là 23,2 tỷ USD chiếm 82,3% tổng giá trị giải ngân, vốn vay ưu đãi
là 3,2 tỷ USD, vay thương mại là 1,7 tỷ USD.
Việc bố trí vốn đối ứng chủ yếu dành cho các công trình giao thông là
hơn 31.000 tỷ đồng; đối với các địa phương, vốn đối ứng từ nguồn ngân
sách Trung ương hỗ trợ có mục tiêu cho các dự án ODA của địa phương đã
tập trung ưu tiên khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, miền núi phía Bắc,
Tây Nguyên.
Thảo luận tại phiên họp, các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội cơ bản
nhất trí với những đánh giá của đoàn giám sát về tình hình ban hành các
chính sách pháp luật về quản lý và sử dụng nguồn vốn vay nước ngoài
giai đoạn 2011-2016; đồng thời cho rằng việc ban hành các chính sách
pháp luật về quản lý và sử dụng vốn ODA cho thấy hệ thống pháp luật của
Việt Nam ngày càng hoàn thiện, phù hợp với đường lối chính sách của đảng
và nhà nước, đáp ứng yêu cầu quản lý và sử dụng vốn ODA.
Tuy nhiên, hệ thống luật pháp của Việt Nam vẫn còn bộc lộ những hạn chế,
như: một số điểm tính thống nhất chưa cao, chưa phù hợp. Trong điều
kiện nguồn thu của ngân sách hạn hẹp, yêu cầu đầu tư phát triển lớn. Do
vậy, việc tiếp tục vay vốn ODA là cần thiết.
Cho rằng nguồn vốn ODA đã giúp thay đổi mặt bằng đời sống xã hội của
nhiều địa phương, nhiều lĩnh vực, tuy nhiên, một số ý kiến tỏ ý băn
khoăn về công tác quản lý nguồn vốn vay nước ngoài giai đoạn 2011-2016
có thất thoát, lãng phí; việc sử dụng nguồn vốn có hiệu quả, có đáp ứng
yêu cầu của thực tế không.
Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc
hội Phan Thanh Bình đề nghị cần đẩy mạnh việc giám sát của các cơ quan
dân cử. Ở địa phương là Hội đồng nhân dân và Quốc hội có giám sát.
"Đề nghị các Ủy ban của Quốc hội nắm cho được các dự án ODA thuộc lĩnh
vực của mình và phải giám sát các dự án ODA này một cách nghiêm túc. Bên
cạnh dó, Chính phủ cũng cần xác định rõ đối tượng chịu trách nhiệm theo
dõi các dự án ODA", ông Phan Thanh Bình nhấn mạnh.
Các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị thời gian tới, Chính
phủ cần triển khai các nguồn vốn ODA hiệu quả hơn; tăng cường thanh tra,
kiểm tra các đơn vị địa phương triển khai nguồn vốn ODA hiệu quả.
Với nguồn ODA viện trợ không hoàn lại, cần ưu tiên hỗ trợ giảm nghèo bền
vững, các lĩnh vực xã hội (y tế, giáo dục,…), phát triển thể chế, nguồn
nhân lực, khoa học, kỹ thuật, chuyển giao kiến thức và công nghệ...
Đối với vốn vay ODA, cần tập trung cho những dự án có quy mô lớn, mang
tính lan tỏa cao, có tính chất liên vùng, đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng,
thúc đẩy quá trình phát triển kinh tế-xã hội của vùng, miền, bảo đảm
tính đồng bộ, phù hợp quy hoạch, phát huy tối đa hiệu quả dự án để thực
hiện các mục tiêu, chỉ tiêu đã được Quốc hội quyết định.
Đối với vốn vay ưu đãi, cần tập trung lựa chọn các dự án có khả năng thu
hồi vốn đã trả nợ trong lĩnh vực kết cấu hạ tầng kinh tế-xã hội.
Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển điều hành phiên họp. (Ảnh: TTXVN)
Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển yêu cầu: "Cần thực hiện nghiêm quy
định không vay để chi thường xuyên. Các dự án sử dụng nguồn vốn ODA và
vay ưu đãi nước ngoài cần tính toán, cân nhắc, so sánh hiệu quả, chi phí
so với vay trong nước, tránh lệ thuộc vào các nhà đầu tư nước ngoài...
Cần nêu rõ trách nhiệm của các cơ quan chức năng ủa một số địa phương để
có biện pháp nhắc nhở trước việc sử dụng vốn ODA nhằm cảnh tỉnh các bộ
ngành, địa phương khi thực hiện các dự án vốn ODA phải có trách nhiệm
cao. Đồng thời, cần nhanh chóng hoàn thiện hệ thống pháp luật, có nhận
thức đầy đủ hơn về vốn vay ODA"...
Cũng trong phiên họp chiều nay, các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội
đã thảo luận, cho ý kiến về việc bổ sung kế hoạch đầu tư công trung hạn
giai đoạn 2016-2020 và năm 2018 vốn viện trợ không hoàn lại của Chính
phủ Ai Len cho Chương trình 135.
Các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhất trí về mặt nguyên tắc, cho
phép Chính phủ tiếp nhận, phân bổ, giao vốn và chỉ đạo giải ngân theo
tiến độ dự án; đề nghị Chính phủ trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 6 theo
đúng quy định của Luật Ngân sách Nhà nước và Luật Đầu tư công./.
(TTXVN)