Nhìn lại năm học 2021 - 2023: 3 mục tiêu hoàn thành

Năm học 2021 - 2022 diễn ra trong bối cảnh nhiều khó khăn, thách thức bởi tác động của dịch bệnh Covid-19. Tuy nhiên ngành Giáo dục nói chung, khối Giáo dục trung học nói riêng đã điều chỉnh kế hoạch năm học; vận dụng linh hoạt hình thức dạy học, tinh giản chương trình học kỳ II; điều chỉnh quy định đánh giá cuối năm học. Nhờ đó, 3 mục tiêu: An toàn phòng chống dịch; hoàn thành chương trình năm học theo đúng kế hoạch; kiên trì mục tiêu chất lượng đặt ra từ đầu năm học, đều đã hoàn thành.

Lần đầu tiên tại nhiều địa phương phải tổ chức khai giảng năm học mới theo hình thức trực tuyến, nhưng vẫn bảo ý nghĩa, an toàn và thiết thực. Căn cứ các chỉ đạo, hướng dẫn của Bộ GD&ĐT, các địa phương cũng đã chủ động, linh hoạt xây dựng và triển khai thực hiện chương trình, kế hoạch năm học; tận dụng tối đa thời gian tổ chức dạy học trực tiếp khi dịch bệnh được kiểm soát, kết hợp dạy học trực tuyến, dạy học qua truyền hình khi dịch bệnh diễn biến phức tạp.

Trong năm học vừa qua, quy mô mạng lưới trường lớp tiếp tục được giữ ổn định so với năm học 2020 - 2021. Số trường THCS là 10.850 trường; số trường THPT là 2.942 trường. Với nỗ lực của toàn ngành và các cơ sở giáo dục, cả nước đã hoàn thành chương trình năm học 2021 - 2022 với chất lượng giáo dục được duy trì, cơ bản đạt được mục tiêu đề ra. Theo báo cáo của các sở GD&ĐT, hầu hết các địa phương đã kết thúc năm học theo đúng kế hoạch.

Cũng trong năm học vừa qua, thực hiện chỉ đạo của Bộ GD&ĐT, các địa phương đãtổ chức triển khai thực hiện Chương trình Giáo dục phổ thông (GDPT) 2018 đối với lớp 6; đặc biệt đối với các môn học, hoạt động giáo dục mới như môn Khoa học tự nhiên, Lịch sử và Địa lí, Hoạt động trải nghiệm - Hướng nghiệp, Nội dung giáo dục địa phương. Đồng thời, tiếp tục thực hiện hiệu quả Chương trình GDPT 2006 đối với các lớp từ lớp 7 đến lớp 12. 

Bộ đã tổ chức thẩm định và phê duyệt danh mục SGK lớp 7, lớp 10 và phê duyệt tài liệu giáo dục địa phương lớp 6. Hướng dẫn các địa phương chủ động xây dựng và triển khai kế hoạch dạy học các môn học đối với lớp 6 theo Chương trình GDPT 2018 phù hợp với điều kiện thực tế trên cơ sở bảo đảm mục tiêu, nội dung đáp ứng yêu cầu cần đạt. 

Hoạt động bồi dưỡng nâng cao năng lực đội ngũ đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục được tổ chức thường xuyên. Các sở GD&ĐT cũng chủ động, linh hoạt trong công tác bồi dưỡng giáo viên thực hiện chương trình GDPT 2018. Bộ GD&ĐT tiếp tục đẩy mạnh đổi mới cơ chế quản lý giáo dục; tăng cường phân cấp quản lý giao quyền cho các cơ sở giáo dục được xây dựng kế hoạch giáo dục đảm bảo phù hợp với điều kiện của từng cơ sở giáo dục, địa phương. Công tác quản trị trường học dân chủ, kỷ cương, nền nếp được thực hiện khá tốt, chất lượng và hiệu quả giáo dục trong các cơ sở giáo dục trung học. 

Kết quả thi tốt nghiệp THPT năm 2022 tiếp tục được duy trì và giữ ổn định so với năm 2021 với tỉ lệ tốt nghiệp 98,57% (đối với thí sinh THPT đạt 99,16%). Ngoài ra, chất lượng giáo dục phổ thông của Việt Nam cũng được phản ánh qua thành tích cao của các đội tuyển quốc gia dự thi Olympic khu vực và quốc tế năm 2022. 

Đáng chú ý, 6 đội tuyển tham dự Olympic Tin học khu vực Châu Á - Thái Bình Dương, Olympic Vật lí khu vực châu Á - Thái Bình Dương, Olympic toán học quốc tế, Olympic Vật lí quốc tế, Olympic Hóa học quốc tế và Olympic Sinh học quốc tế đều đạt thành tích vượt trội và dư luận xã hội đánh giá cao, với 34/34 học sinh đạt giải (12 Huy chương Vàng, 9 Huy chương Bạc, 8 Huy chương 19 Đồng; 5 Bằng khen). Đặc biệt, đội tuyển Olympic Toán học quốc tế, có một học sinh đạt điểm tuyệt đối 42/42 điểm. Trong Hội thi Khoa học kỹ thuật quốc tế ISEF4 năm 2022, đoàn học sinh Việt Nam đoạt 2 giải thưởng...

Một số kết quả của năm học cũng đáng khích lệ như: Kỳ thi chọn học sinh giỏi quốc gia tiếp tục đổi mới và đạt được kết quả tốt; Kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2022 bảo đảm nghiêm túc, an toàn, tạo sự đồng thuận và ủng hộ của phụ huynh học sinh; Công tác phổ cập giáo dục cấp THCS được các địa phương quan tâm, duy trì; Công tác xây dựng trường học đạt chuẩn quốc gia đạt được nhiều thành quả, tạo điều kiện nâng cao chất lượng dạy và học trong các cơ sở giáo dục.

4 nhiệm vụ của giáo dục trung học trong năm học 2022 -2023

Bên cạnh những kết quả tích cực nêu trên, một số mặt công tác của khối Giáo dục trung học vẫn còn những tồn tại, hạn chế, nhất là về công tác chuẩn bị điều kiện triển khai chương trình GDPT 2018; việc đổi mới phương pháp, hình thức dạy học, kiểm tra đánh giá theo định hướng phát triển năng lực, phẩm chất người học. Ngoài ra, một số cơ sở giáo dục còn cứng nhắc trong triển khai chương trình các môn học và hoạt động giáo dục mới, dẫn đến dư luận trong đội ngũ giáo viên không tốt....

Bước sang năm học mới, Bộ GD&ĐT đã đặt ra 4 nhiệm vụ cho các cơ sở quản lý, cơ sở giáo dục khối Giáo dục trung học với những yêu cầu cụ thể.

Trước hết, Bộ nhấn mạnh phải bảo đảm an toàn trường học, hoàn thành chương trình năm học đáp ứng yêu cầu về chất lượng giáo dục. Các trường cần xây dựng kế hoạch bài dạy với cách thức thực hiện linh hoạt để tổ chức dạy học trực tuyến, hướng dẫn học sinh tự học hoặc dạy học trực tiếp; thực hiện các nhiệm vụ chuyển đổi số trong hoạt động dạy học và quản lý giáo dục của các cấp theo lộ trình, chú trọng ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý quá trình dạy học và quản trị nhà trường.

Đối với việc đánh giá học sinh, Bộ lưu ý phải thực hiện theo quy định; xây dựng kế hoạch kiểm tra, đánh giá phù hợp với kế hoạch dạy học; không kiểm tra, đánh giá vượt quá yêu cầu cần đạt hoặc mức độ cần đạt của chương trình GDPT; không kiểm tra, đánh giá đối với các nội dung phải thực hiện tinh giản và các nội dung hướng dẫn học sinh tự học ở nhà theo hướng dẫn. Chuẩn bị tốt các điều kiện để sẵn sàng thực hiện kiểm tra, đánh giá theo hình thức trực tuyến, bảo đảm chất lượng, chính xác, hiệu quả, công bằng, khách quan, trung thực; đánh giá đúng năng lực của học sinh.

Bộ cũng lưu ý các đơn vị tiếp tục nâng cao chất lượng giáo dục hướng nghiệp trong giáo dục trung học cơ sở và sau trung học phổ thông; tiếp tục đẩy mạnh triển khai thực hiện giáo dục STEM trong trường trung học theo hướng dẫn; tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức, trang bị kiến thức, kỹ năng về lựa chọn nghề nghiệp, khởi nghiệp nhằm thúc đẩy tinh thần khởi nghiệp, lập nghiệp của học sinh trung học...

Về phát triển mạng lưới trường lớp, nâng cao chất lượng phổ cập giáo dục trung học cơ sở, Bộ GD&ĐT nhấn mạnh yêu cầu tiếp tục đầu tư nguồn lực xây dựng trường chuẩn quốc gia gắn với chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới; tiếp tục đổi mới mô hình tổ chức và quản lí hoạt động giáo dục của trườngtrung học phổ thông chuyên đáp ứng yêu cầu triển khai thực hiện Chương trình GDPT 2018.

Các địa phương tăng cường hơn nữa các điều kiện nâng cao chất lượng phổ cập giáo dục trung học cơ sở; bảo đảm chính xác, chất lượng trong kiểm tra, công nhận đạt chuẩn phổ cập giáo dục trung học cơ sở theo quy định; sử dụng hiệu quả hệ thống thông tin điện tử để quản lí phổ cập giáo dục, xoá mù chữ và thường xuyên cập nhật và kiểm tra tính xác thực của các số liệu trên hệ thống.

Bộ GD&ĐT cũng chỉ đạo các địa phương chú trọng nhiệm vụ phát triển đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục, tăng cường cơ sở vật chất và thiết bị dạy học, học liệu. Trong đó các đơn vị cần quan tâm thực hiện rà soát cơ cấu đội ngũ giáo viên theo môn học, hoạt động giáo dục; xây dựng và thực hiện kế hoạch tuyển dụng giáo viên bảo đảm số lượng và chất lượng, cân đối về cơ cấu, nhất là giáo viên các môn Tin học, Ngoại ngữ, Mĩ thuật, Âm nhạc đáp ứng yêu cầu triển khai Chương trình GDPT 2018 theo lộ trình quy định.

Triển khai bồi dưỡng giáo viên và cán bộ quản lí đại trà theo phương thức bồi dưỡng qua mạng hoặc ngay tại trường; gắn nội dung bồi dưỡng thường xuyên với nội dung sinh hoạt tổ, nhóm chuyên môn trong trường và cụm trường. Tổ chức tập huấn, bồi dưỡng nâng cao năng lực tổ chức dạy học trực tuyến cán bộ quản lí, giáo viên cốt cán; triển khai tập huấn, bồi dưỡng đại trà tại các địa phương, nhà trường.

Bộ cũng yêu cầu các trường phải bảo đảm các điều kiện về cơ sở vật chất, thiết bị dạy học, học liệu để thực hiện hiệu quả nhiệm vụ năm học; đầu tư và tận dụng tối đa cơ sở vật chất của nhà trường để tổ chức dạy học nhiều hơn 6 buổi/tuần. Các phòng học và phòng chức năng phù hợp với các thiết bị dạy học theo chương trình giáo dục trung học. Chú trọng phát triển kho video bài dạy minh họa, kho học liệu điện tử; xây dựng tài liệu dạy học điện tử để hỗ trợ giáo viên tổ chức dạy học bảo đảm chất lượng.

Về công tác quản lí giáo dục, Bộ GD&ĐT yêu cầu các địa phương, đơn vị tăng cường giao quyền tự chủ cho các cơ sở giáo dục trung học xây dựng và thực hiện kế hoạch giáo dục của nhà trường. Nâng cao chất lượng sử dụng công nghệ thông tin trong tổ chức và quản lí các hoạt động chuyên môn, tăng cường sử dụng hồ sơ điện tử, sổ điểm điện tử, học bạ điện tử.

Các trường cần tiếp tục đẩy mạnh thực hiện xã hội hóa giáo dục, tăng cường hợp tác quốc tế trong giáo dục trung học; xây dựng, phát triển các chương trình hợp tác quốc tế phù hợp với nhu cầu và điều kiện thực tế của nhà trường theo quy định của pháp luật.

Đặc biệt, Bộ GD&ĐT cũng lưu ý các địa phương, đơn vị chủ động làm tốt công tác cung cấp thông tin; khuyến khích đội ngũ giáo viên, cán bộ quản lí giáo dục chủ động viết và đưa tin, bài về các kết quả hoạt động của ngành; các gương người tốt, việc tốt, các điển hình tiên tiến để khích lệ độingũ cán bộ quản lí, giáo viên, học sinh, tạo động lực và sức lan tỏa sâu rộng nhằm góp phần hoàn thành các nhiệm vụ của năm học./.

Nguyễn Thanh Hà 
Trương Anh Nhật Vương
Ban Tuyên giáo Trung ương