Mới đây, Chính phủ Thái Lan có thông báo sẽ bán toàn bộ khoảng 11,4 triệu tấn gạo dự trữ trong vòng 2 tháng tới (tháng 5 và tháng 6) với mục tiêu thu về hơn 2,8 tỷ USD.

Dù đây không phải là lần đầu tiên Thái Lan xả kho gạo dự trữ nhưng được xem là lần bán gạo ra thị trường thế giới lớn chưa từng có trong lịch sử xuất khẩu lúa gạo của Thái Lan, với lượng gạo “khủng” nhiều hơn cả số lượng xuất khẩu trong cả năm (trung bình mỗi năm nước này xuất khẩu khoảng 10 triệu tấn gạo).

Thông tin này đã khiến nhiều doanh nghiệp xuất khẩu gạo của Việt Nam lo ngại về sự cạnh tranh về giá cũng như thị trường xuất khẩu gạo trong thời gian tới.

Gạo Việt chưa lo ảnh hưởng

Trao đổi với phóng viên, ông Lê Văn Bảnh, Cục trưởng Cục Chế biến nông lâm thủy sản và nghề muối cho hay, việc Thái Lan công bố xả bán trên 11 triệu tấn gạo trong vòng 2 tháng có khả thi hay không là một chuyện nhưng cũng sẽ ảnh hưởng đến thị trường gạo thế giới theo luật cung-cầu và có thể sẽ có những xáo trộn nhất định. Tuy nhiên, đối với thị trường gạo Việt trước mắt sẽ chưa có sự ảnh hưởng.

Thông tin từ Hiệp Hội lương thực Việt Nam cho biết, tính đến ngày 30/4, Hiệp hội đã xuất khẩu gạo tăng khoảng 38% so với cùng kỳ năm 2015.

Đại diện Hiệp hội lương thực Việt Nam cũng cho biết, cuối quý IV năm 2015, Việt Nam đã ký được các hợp đồng tập trung giao hết quý Bốn năm 2015 và gối đầu quý Một và quý Hai năm 2016. Hợp đồng đã ký tới đây phải giao còn khoảng 1,4 triệu tấn gạo.

Ông Ma Quang Trung, Cục trưởng Cục Trồng trọt (Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn) cũng cho biết, xuất khẩu gạo của Việt Nam từ đầu năm đến nay vẫn duy trì đà tăng trưởng. Cụ thể, khối lượng gạo xuất khẩu tháng Tư ước đạt 510.000 tấn với giá trị đạt 235 triệu USD, đưa khối lượng xuất khẩu gạo 4 tháng đầu năm 2016 ước đạt 2,06 triệu tấn và 916 triệu USD, tăng 11,8% về khối lượng và tăng 13,8% về giá trị so với cùng kỳ năm 2015.

Giá gạo xuất khẩu bình quân tháng 3 năm 2016 đạt 438 USD/tấn, tăng 0,32% so với cùng kỳ năm 2015.

Thích ăn gạo Việt vì “gạo tươi”

Thương lái thu mua lúa ngay tại ruộng. (Ảnh: TTXVN)

Theo ông Lê Văn Bảnh, các nước Đông Nam Á thích ăn gạo Việt Nam vì gạo Việt Nam là gạo mới, “gạo tươi.” Tại Việt Nam, lúa thu hoạch, doanh nghiệp đến thu mua phơi sấy và không nằm trong kho lâu, thời gian chỉ khoảng 2 tháng. Còn tại Thái Lan, Ấn Độ, Paskistan hầu hết là gạo cũ, do hạn hán nên thường tích trữ để trong kho khoảng một vài năm và bán dồn khi có gạo mới.

Gạo Thái Lan xả kho đợt này, toàn bộ là gạo cũ, chất lượng thấp. Đây là số gạo còn tồn kho từ chương trình thế chấp lúa gạo Chính phủ của cựu Thủ tướng Thái Lan Yingluck Shinawatra, được mua trong những năm 2012 và 2013.

Tháng 4/2014, khi ông Prayut Chan-ocha lên làm Thủ tướng thay bà Yingluck Shinawatra, ông đã cho dừng chương trình thế chấp đồng thời cho bán gạo tồn kho ra ngoài. Khi ấy, lượng gạo tồn kho là 18,7 triệu tấn. Từ tháng 5/2014 đến hết 2015, Chính phủ Thái Lan đã bán được 5 triệu tấn gạo tồn kho với giá rẻ, chủ yếu cho các nước châu Phi.

Do đó, ông Lê Văn Bảnh cho rằng, với đợt hàng gạo chất lượng thấp này khả năng Thái Lan sẽ tiếp tục nhắm đến thị trường gạo giá rẻ tại các nước châu Phi. Trong khi đó, các thị trường xuất khẩu chính của Việt Nam chủ yếu là Trung Quốc, Philippines, Indonesia... Mặt khác, diễn biến thị trường còn phụ thuộc nhiều yếu tố như, hiện nay do tác động của biến đổi khí hậu như El Nino khiến nhiều nước chịu ảnh hưởng, nên cũng khó lường trước được những biến động của thị trường. Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn cũng có chỉ đạo Hiệp hội lương thực và các doanh nghiệp cũng như người dân tiếp tục sản xuất đồng thời tích cực theo dõi, thăm dò, cập nhật thông tin thị trường xuất gạo của Thái Lan để có những giải pháp cụ thể./.

Thanh Tâm (Vietnam+)