Hội nghị thượng đỉnh Nhóm các nền kinh tế phát triển và
mới nổi hàng đầu thế giới (G20) diễn ra tại Rio de Janeiro (Brazil)
trong hai ngày 18 - 19/11 đã quy tụ các nhà lãnh đạo của những nền kinh tế
lớn nhất thế giới, bàn về những thách thức toàn cầu.
Mặc dù hội nghị bị chi phối bởi sự phân hóa rõ rệt trong các vấn đề
địa chính trị nhưng các nhà lãnh đạo vẫn đạt được một số thỏa thuận quan
trọng, bao gồm việc tăng thuế đối với giới siêu giàu, hỗ trợ tài chính
cho biến đổi khí hậu và các cuộc khủng hoảng nhân đạo tại Dải Gaza và
Ukraine.
Một trong những kết quả nổi bật của hội nghị là cam kết hợp tác để
đảm bảo rằng những người siêu giàu, đặc biệt là các tỷ phú, sẽ bị đánh
thuế công bằng hơn. Trong tuyên bố chung, các nhà lãnh đạo G20 khẳng
định sẽ xây dựng các cơ chế chống “lách thuế” hiệu quả và thúc đẩy việc
thu thuế đối với những người có tài sản lớn. Đây là một động thái quan
trọng, phản ánh xu hướng toàn cầu nhằm giảm bất bình đẳng và tái phân
phối tài nguyên.
Tổng thống nước chủ nhà Brazil Luiz Inacio Lula da
Silva - người đã đưa vấn đề này lên ưu tiên hàng đầu trong chương trình
nghị sự của G20 - cho biết sự bất bình đẳng tài chính hiện nay không
phải là kết quả của thiếu thốn, mà là do những quyết định chính trị
không công bằng. Tuyên bố này đã nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ từ các tổ
chức chống đói nghèo như Oxfam, mặc dù cũng có sự phản đối từ một số
lãnh đạo như Tổng thống Argentina Javier Milei, người phản đối các chính
sách can thiệp quá mức.
Vấn đề biến đổi khí hậu cũng là một điểm nóng tại hội nghị G20 lần
này, dù các nhà lãnh đạo chưa thể đưa ra cam kết rõ ràng về tài trợ cho
các quốc gia đang phát triển nhằm tăng khả năng ứng phó với tác động của
biến đổi khí hậu. Tuyên bố chung của G20 ghi nhận nguồn tài chính cần
thiết sẽ đến từ "tất cả các nguồn lực" nhưng không nêu rõ cách thức phân
bổ nguồn tiền.
Trong khi đó, các cuộc đàm phán tại Hội nghị lần thứ 29
Các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu
(COP29) ở Azerbaijan về tài trợ khí hậu vẫn đang bế tắc, do bất đồng
giữa các quốc gia phát triển và các nền kinh tế mới nổi về nguồn đóng
góp tài chính và mức độ đóng góp.
Ngoài tài chính khí hậu, G20 cũng kêu
gọi giảm dần các khoản trợ cấp nhiên liệu hóa thạch không hiệu quả,
song không đề cập đến việc chấm dứt hoàn toàn sử dụng loại nhiên liệu
này.
Cuộc khủng hoảng tại Dải Gaza và xung đột ở Ukraine cũng được nhắc
đến trong tuyên bố chung của G20, với cam kết mạnh mẽ về việc thúc đẩy
ngừng bắn và bảo vệ dân thường. G20 bày tỏ "quan ngại sâu sắc" về tình
hình nhân đạo thảm khốc tại Gaza và kêu gọi các cuộc ngừng bắn toàn diện
tại cả Gaza và Liban.
Liên quan tình hình Ukraine, các nhà lãnh đạo G20 bày tỏ sự quan tâm
sâu sắc đến những đau khổ mà cuộc xung đột này gây ra, đồng thời kêu gọi
các sáng kiến hòa bình mang tính xây dựng để đạt được một giải pháp
công bằng, bền vững, phù hợp với nguyên tắc của Liên hợp quốc.
Tuy
nhiên, một điểm đáng chú ý là trong G20 cũng có những quan điểm chia rẽ
về vấn đề Ukraine. Tổng thống Mỹ Joe Biden ủng hộ việc cung cấp vũ khí
tầm xa cho Ukraine, trong khi một số lãnh đạo châu Âu như Thủ tướng Đức
Olaf Scholz phản đối hướng đi này.
Hội nghị G20 năm nay diễn ra trong bối cảnh có nhiều căng thẳng địa
chính trị. Sự chia rẽ giữa các nước phương Tây và các quốc gia khác, đặc
biệt là Trung Quốc, đã đang làm thay đổi trật tự thế giới.
Chủ tịch
Trung Quốc Tập Cận Bình nhấn mạnh vai trò của Bắc Kinh trong bảo vệ trật
tự quốc tế và cam kết hỗ trợ các nền kinh tế Nam bán cầu thông qua
những sáng kiến hợp tác và giảm rào cản thương mại.
Ngược lại, nước Mỹ
dưới sự lãnh đạo sắp tới của Tổng thống đắc cử Donald Trump đang có xu
hướng quay về chính sách "Nước Mỹ trước tiên", với các biện pháp bảo hộ
thương mại có thể tạo ra thách thức cho hệ thống thương mại toàn cầu,
ảnh hưởng tới tương lai của các tổ chức đa phương và làm suy yếu các cam
kết chung.
Trong tuyên bố chung kết thúc hội nghị, các nhà lãnh đạo G20
tái khẳng định cam kết đối với các mục tiêu phát triển bền vững, đồng
thời nhấn mạnh những thách thức hiện nay, từ biến đổi khí hậu đến xung
đột và bất bình đẳng toàn cầu, chỉ có thể được giải quyết thông qua hợp
tác đa phương./.
TTXVN