Sáng
25/6/2016, tại Tam Đảo, Hội nghị Lý luận, Phê bình văn học lần thứ IV chủ đề
“Văn học-30 năm đổi mới, hội nhập và phát triển 1986-2016” (1986-2016) đã chính
thức khai mạc với sự tham gia của gần 200 nhà văn, nhà lí luận – phê bình văn
học (LL-PBVH) trong cả nước.
Tới
dự hội nghị có đồng chí Bùi Thế Đức, Phó Trưởng ban Tuyên giáo TW; PGS, TS Đào
Duy Quát, Phó Chủ tịch thường trực Hội đồng LL-PB VHNT TW và đại biểu nhiều cơ
quan thông tấn, báo chí đã tới dự và đưa tin.
Mở
đầu bài phát biểu Hội nghị, nhà thơ Hữu Thỉnh, Chủ tịch Hội Liên hiệp VHNT Việt
Nam, Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam nhấn mạnh: “Hội nghị là sự nhìn lại diện
mạo, khuynh hướng, tính chất, đặc điểm và những dấu ấn của tiến trình văn học
đổi mới qua góc nhìn của lý luận, phê bình nhằm chỉ ra những thành tựu của đổi
mới văn học với những cống hiến của nó vào đời sống tinh thần của đất nước dưới
góc nhìn văn hoá học; đặc biệt là chỉ ra những yêu cầu mới, giải pháp mới nhằm
tiếp tục đổi mới toàn diện, đồng bộ nền văn học nước nhà, đưa đời sống văn học
lên một trình độ mới cao hơn, theo hướng dân tộc, hiện đại, khoa học và hội
nhập tích cực”.
Báo
cáo đề dẫn Hội thảo do PGS, TS Phan Trọng Thưởng, Chủ tịch Hội đồng LL-PBVH Hội
Nhà văn Việt Nam Khóa IX- trình bày đã nhấn mạnh: Với một cuộc hội thảo khoa
học chắc chắn chúng ta không thể đặt ra và giải quyết được tất cả mọi yêu cầu.
Nhưng ít nhất, từ phương diện lý luận phê bình, chúng ta cũng cố gắng làm rõ
một số vấn đề có ý nghĩa học thuật, ý nghĩa phương pháp luận để tạo cơ sở cho
nhận thức, nhận diện và đánh giá thực tiễn văn học 30 năm qua.
Theo
đó, những vấn đề cần được tập trung thảo luận tại Hội thảo với chủ đề “Văn
học-30 năm đổi mới, hội nhập và phát triển 1986-2016” lần này là: Nhìn nhận
văn học thời kỳ đổi mới như thế nào? Vấn đề nhìn nhận và đánh giá những thành
tựu cũng như những hạn chế của văn học thời kỳ đổi mới? Đồng thời bước đầu rút
ra một số bài học kinh nghiệm rút ra từ thực tiễn văn học thời kỳ đổi mới…
Tại hội nghị, nhiều tham luận và
ý kiến của các nhà văn, nhà nghiên cứu đã nêu bật lên một số vấn đề thời sự của
đời sống văn học đương đại như: Số phận của dân tộc và nhân dân phải là mối
quan tâm hàng đầu của văn học; văn học Việt Nam đổi mới trong cơ chế thị
trường; tự do sáng tạo của nhà văn và tư duy đổi mới; một số lý thuyết ngoại
nhập và văn học Việt Nam gần đây; di sản lịch sử và độ lùi thời gian; sự thay
đổi điểm nhìn về chức năng văn học; vấn đề hòa giải, hòa hợp dân tộc qua các
nhân vật phía bên kia trong tiểu thuyết về chiến tranh gần đây; tiểu thuyết
thời kỳ đổi mới, những bước thăng trầm v.v...
Với 11 bản tham luận và ý kiến
phát biểu của các nhà văn, dịch giả, nhà nghiên cứu như: Nguyễn Văn Dân, Trần
Thị Trâm, Nguyễn Hòa, Trần Văn Tuấn, Thùy Dương, Trần Nhuận Minh, Lê Minh Quốc,
Nguyễn Đăng Mạnh, Nguyễn Đình Chú… đã khiến không khí hội nghị “nóng lên” với
những cuộc thảo luận xoay quanh những vấn đề thời sự và đời sống văn học hiện
nay.
Vào buổi chiều, Hội nghị tiếp tục
thảo luận theo tinh thần cải tiến: Ưu tiên bàn về những vấn đề khái quát nhất;
đặc biệt là chỉ ra những yêu cầu mới, giải pháp mới, nhằm tiếp tục đổi mới toàn
diện, đồng bộ nền văn học nước nhà; đưa đời sống văn học lên một trình độ mới
cao hơn trong thời gian tới./.
Nhật Minh