Theo các nhà ngoại giao phương Tây, báo cáo này bao gồm những lời buộc tội chi tiết nhất từ trước đến nay về chương trình hạt nhân của Iran đang được đẩy mạnh để hướng tới phát triển vũ khí cho mục đích quân sự. Báo cáo lần này được đưa ra dựa trên việc Iran bí mật phát triển công nghệ để xây dựng vũ khí hạt nhân, trong đó có cả các mô hình về đầu đạn hạt nhân.

Phía Iran lên tiếng rằng, những nghiên cứu trong báo cáo của IAEA không đưa ra được bằng chứng nào ngoài việc Iran đang tìm kiếm phát triển vũ khí hạt nhân, đồng thời khẳng định, chương trình hạt nhân của họ chỉ đơn thuần phục vụ mục đích hòa bình và năng lượng dân sự. Hôm thứ hai đầu tuần, cơ quan truyền thông quốc gia Iran đã trích dẫn lời phát biểu của một giáo sĩ hàng đầu của Iran cảnh báo, IAEA không nên tự làm “mất danh dự” của mình bằng việc “công bố những tài liệu sai sự thật đó”.

Đáp lại lời cảnh báo trên, các nhà ngoại giao phương Tây cho biết, báo cáo sẽ chỉ ra chương trình hạt nhân của Iran vừa tham vọng, vừa được xây dựng bài bản hơn, và nhiều chương trình đã được thực hiện hơn những gì đã biết trước đây. Chương trình hạt nhân của Iran nhằm xây dựng và thử nghiệm vũ khí hạt nhân có thể lắp ráp và phóng được tên lửa tầm xa.

Cũng theo báo cáo của IAEA, từ năm 2003 đến nay, Iran vẫn tiếp tục nghiên cứu hạt nhân và phát triển công nghệ này trong khi cộng đồng tình báo Mỹ nhầm tưởng là Iran đã dừng lại. Các báo cáo trước đây của IAEA bày tỏ quan ngại về việc Iran đang tìm kiếm phát triển đầu đạn hạt nhân và tên lửa đạn đạo.
Không thể giải quyết bằng quân sự

Hiện Mỹ cùng một số đồng minh đang gây áp lực lên Iran cả về chính trị lẫn kinh tế thông qua việc gia tăng “quyền năng” của những sắc lệnh hiện có đối với lĩnh vực ngân hàng và tài chính của Iran. Mỹ hy vọng, các tổ chức quốc tế như Liên hợp quốc sẽ có những biện pháp để cô lập Iran về ngoại giao.
Một trong những biện pháp đang được giới quan chức Mỹ cân nhắc chính là giới hạn quyền hành của Ngân hàng trung ương Iran. Tuy nhiên Mỹ quan ngại rằng, hành động đó có thể gây ảnh hưởng đến giá dầu thế giới trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu vẫn chưa ổn định.

Giới chức Mỹ cho biết, Chính quyền của Tổng thống Barack Obama sẽ sử dụng báo cáo của IAEA để vận động cộng đồng quốc tế ra sắc lệnh kinh tế mới thanh trừng Iran. Tổng thống Barack Obama cho biết đã thảo luận báo cáo trên với người đồng cấp, Tổng thống Pháp Nicolas Sarkozy, tại Hội nghị nhóm các nước phát triển (G20) tại Cannes (Pháp) tuần trước. Ông B.Obama cho biết, hai nhà lãnh đạo đã “đồng ý là cần phải duy trì áp lực quốc tế “chưa từng có” trước đây lên Iran nhằm buộc nước này thực hiện bổn phận của mình”.

Báo cáo của IAEA xuất hiện ngay sau thời điểm Mỹ cáo buộc Iran âm mưu ám sát Đại sứ Saudi Arabia tại Washington và có thể khiến Mỹ áp dụng những biện pháp cứng rắn hơn chống lại Iran.

Chính quyền của Tổng thống Barack Obama đã công khai phủ nhận những tin đồn rằng, Mỹ và Anh đang cân nhắc đến một cuộc tấn công quân sự nhằm vào các cơ sở hạt nhân của Iran, thay vào đó Mỹ sẽ tập trung vào chiến lược ngoại giao. Tuy nhiên quân đội Mỹ và Cộng đồng tình báo của nước này ngày càng lo ngại về khả năng Israel đang chuẩn bị cho một cuộc tấn công quân sự vào Iran, sau khi các nguồn tin quân sự Israel cho biết, Iran có khả năng chuyển urani được làm giàu từ mức 20% lên mức 60%, giai đoạn cuối trước khi tiến tới urani được làm giàu ở mức 90% để chế tạo vũ khí hạt nhân. Vì vậy, Mỹ đang giám sát sát sao cả Israel và Iran.

Đầu tuần, Nga đã cảnh báo Israel không nên tấn công Iran. Bộ trưởng Ngoại giao Nga Sergey Lavrov cho rằng, việc Israel tấn công vào Iran sẽ là một sai lầm nghiêm trọng với những hậu quả không thể lường trước được. Theo ông S.Lavrov, không thể dùng giải pháp quân sự để giải quyết vấn đề nguyên tử ở Iran hay bất kỳ vấn đề quốc tế nào khác. Hành động can thiệp quân sự chỉ làm gia tăng tỷ lệ thương vong mà thôi./.

TCCS