Chúng đặt mục tiêu khi quân Mỹ rút khỏi miền Nam Việt Nam sẽ có một bộ phận tù binh phải phục vụ cho chế độ ngụy quyền.

Phó chủ tịch nước Đặng Thị Ngọc Thịnh trao Bằng chứng nhận danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân tới thân nhân liệt sĩ Nguyễn Đình Xô.

Khi bọn chỉ huy Nhà tù Phú Quốc (Kiên Giang) mở màn triển khai Huấn thị 979 và Huấn thị 1130, đồng chí Nguyễn Đình Xô, chiến sĩ Đại đội 6, Tiểu đoàn 5, Trung đoàn 88, Sư đoàn 308 đang bị giam tại đây, đã báo cáo tổ chức cho phép mình vạch trần bộ mặt bọn bán nước hại dân trước công luận. Được sự đồng ý của Đảng uỷ nhà lao, Nguyễn Đình Xô đã đứng ra đanh thép lên án sự dã man tàn bạo đang ngày đêm diễn ra trên đảo. Tên thiếu úy Đỗ Ngọc Long, trưởng khu 5, Nhà tù Phú Quốc cùng ba hạ sĩ quan quân cảnh tra tấn, đánh đập tàn nhẫn Nguyễn Đình Xô và 11 đồng đội. Nguyễn Đình Xô bị tên Long dùng đòn đánh vào chỗ hiểm, làm anh bất động, rồi giam vào trại với nhiều lời đe dọa.

Sáng 12-4-1969, cởi chiếc áo khá lành để lại cho đồng đội, mặc chiếc áo rách và chiếc quần đùi rách, Nguyễn Đình Xô chào từ biệt đồng đội, đồng hương và ôm chặt người em kết nghĩa Nguyễn Đắc Thi, dặn dò: “Hòa bình, nếu ai còn sống trở về hãy nói giùm tôi: Dù phải chết Nguyễn Đình Xô này cũng không bao giờ phản bội”.

Ngay sau đó, ở phòng tra tấn Khu 5, tên thiếu úy Long ra lệnh đóng đinh ghim 3 phân vào 10 đầu ngón tay Nguyễn Đình Xô, găm chặt trên mặt bàn, rồi cho buộc chỉ nối mỗi đầu đinh với một mảnh giấy mỏng, rồi dùng quạt phe phẩy, khiến Nguyễn Đình Xô vật vã với cơn buốt nhói lên đỉnh đầu, máu chảy thẫm mặt bàn. Nghiến răng chịu đau, Nguyễn Đình Xô bất thần nhổ nước bọt lẫn đầy máu vào mặt tên thiếu úy ngụy và gắng hết sức hô to: “Mày là con chó sói, đồ tay sai bán nước...!”. Điên cuồng tức giận, tên thiếu úy lệnh cho tay sai tiếp tục sử dụng cực hình. Chúng lột áo, trói tay chân Nguyễn Đình Xô rồi cho anh vào bao tải, đưa đến bên nồi nước sôi đang rực lửa, vừa giội từng gáo nước sôi lên người chiến sĩ cách mạng kiên trung, chúng vừa hỏi: “Ai là bí thư. Mày nhận lệnh đấu tranh của ai?”. Nguyễn Dình Xô dùng hết sức lực cuối cùng của mình nguyền rủa hành vi độc ác của chúng. Anh đã bảo vệ tổ chức Đảng đến khi trút hơi thở cuối cùng lúc vừa tròn 23 tuổi.

Ngày 15-4-1969 toàn Trại giam B5, Nhà tù Phú Quốc tổ chức lễ truy điệu liệt sĩ Nguyễn Đình Xô. Đảng ủy nhà lao quyết định chuyển Đảng chính thức đặc cách cho đảng viên Nguyễn Đình Xô. Niềm tin sắt son trong ngục tù đế quốc được nhân lên, được Đảng ủy phát động thành đợt “Học tập tinh thần bất khuất của liệt sĩ Nguyễn Đình Xô” trên toàn đảo. Ghi nhớ công ơn và những đóng góp cho cách mạng, ngày 24-7-2018, Chủ tịch nước đã quyết định truy tặng liệt sĩ Nguyễn Đình Xô danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân.

Bài và ảnh: MAI HOÀNG HANH/QĐND