Chỉ còn hơn một tháng nữa là đến Tết Quý Tỵ. Theo tục lệ ngàn năm của dân tộc Việt, đó là thời gian mua sắm, sửa sang nhộn nhịp nhất trong năm của mọi gia đình để chuẩn bị cho cái tết cổ truyền. Nhìn dưới góc độ sản xuất kinh doanh, đây cũng là mùa làm ăn rầm rộ nhất của các doanh nghiệp trên mọi lĩnh vực, từ vật liệu xây dựng, trang trí nhà cửa đến các đồ gia dụng và đặc biệt là hàng thực phẩm. Đó là nhu cầu tất yếu của mỗi nhà và toàn xã hội. Chính vì thế nó đã đẩy sức mua của thị trường lên đỉnh cao nhất so với các tháng mùa khác trong năm.

Tuy nhiên, ngoài những người làm ăn chân chính, một số doanh nghiệp đã lợi dụng lúc mọi người mọi nhà đều phải mua sắm những mặt hàng thiết yếu để đẩy giá lên cao. Một số doanh nghiệp khác cũng “té nước theo mưa”, tạo nên những cơn sốt giá ngay những ngày giáp tết. Tình trạng này đã từng xảy ra nhiều năm. Mặc dù chính quyền và các cơ quan chức năng đã có nhiều biện pháp, đặc biệt là việc thực hiện chương trình bình ổn giá của TPHCM và một số tỉnh thành đã và đang triển khai, song việc chú trọng kiềm giữ giá hàng hóa, dịch vụ trong dịp Tết Nguyên đán là vấn đề cần được coi trọng.

Để nhân dân trong cả nước có thể đón xuân mới vui tươi, lành mạnh và tiết kiệm, việc kiềm giữ giá, bình ổn giá trong dịp Tết Nguyên đán Quý Tỵ là một đòi hỏi bức thiết. Việc bình ổn giá trong dịp Tết Quý Tỵ cũng như Tết Nguyên đán hàng năm phải được sự nỗ lực góp sức của toàn xã hội. Trước hết, các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh và dịch vụ không được tùy tiện tăng giá. Đây là một đòi hỏi vừa có tính chuyên môn (tính toán, sắp xếp tổ chức sản xuất để giảm chi phí giá thành và giá bán), vừa có tính đạo đức kinh doanh đối với doanh nghiệp. Rất nhiều chủ doanh nghiệp đã phải trả giá đắt - một cái giá rất khó định lượng và có cả yếu tố tâm linh - cho việc lợi dụng dịp Tết Nguyên đán để tăng giá kiếm lời bất chính.

Một hậu quả khác: Trong tình hình kinh tế khó khăn, người dân đã hình thành thói quen tiết kiệm trong chi tiêu, mua sắm mà chủ yếu dùng thời gian tết cổ truyền để vui chơi, thăm hỏi lẫn nhau và nghỉ ngơi sau một năm làm lụng vất vả. Do vậy, nếu doanh nghiệp tăng giá một cách vô tội vạ, người dân sẽ không mua hàng hóa đó. Doanh nghiệp có thể không tiêu thụ được số lượng hàng hóa như mong muốn. Và qua tết “hết mùa”, doanh nghiệp có thể bị lỗ vốn thay vì thu lời chân chính bằng việc bán đúng giá.

Một giải pháp rất quan trọng là các ngành chức năng cần tăng cường quản lý, các doanh nghiệp, tập đoàn kinh tế lớn cần phối hợp chuẩn bị nguồn hàng hóa dồi dào, bán đúng giá - thậm chí giảm giá - đáp ứng đủ nhu cầu của xã hội trong dịp Tết Nguyên đán. Đồng thời tổ chức tốt hệ thống phân phối, kết nối giữa nhà sản xuất với nhà phân phối, đưa hàng hóa đến tận tay người tiêu dùng, nhất là những vùng sâu, vùng xa, không để cho một số doanh nghiệp khống chế và lũng đoạn thị trường. Giải pháp căn cơ này đã được thử nghiệm trong mấy năm qua và đang trở thành chương trình bình ổn giá cả năm ở thành phố Hồ Chí Minh - chứ không chỉ riêng dịp Tết Nguyên đán.

Đến nay, người dân thành phố đã quen dần với chương trình này và dịp tết, họ cũng tìm những siêu thị, trung tâm thương mại, cửa hàng tiện ích… của chương trình để mua sắm. Khi đã có đối trọng tương xứng chiếm lĩnh thị trường, dù các doanh nghiệp nào đó muốn cố tình tăng giá cũng khó có thể lôi kéo được người tiêu dùng.

Tuy nhiên, một giải pháp không thể thiếu - dù trước mắt chưa thực hiện được, nhưng về lâu dài phải làm - là cần có một cơ quan có đủ khả năng và uy tín để định giá chính xác các loại hàng hóa và dịch vụ. Hiện nay, giá cả hàng hóa chủ yếu được xác định theo cơ chế thị trường, vì vậy người tiêu dùng không thể biết giá nào đúng, giá nào cao quá mức. Khi giá cả được xác định một cách khoa học, hợp lý và công khai, người tiêu dùng sẵn sàng tẩy chay những doanh nghiệp tùy tiện tăng giá. Đồng thời, cần có một hệ thống thanh kiểm tra thường xuyên và xử phạt thật nghiêm những kẻ đầu cơ nâng giá trong những thời điểm nhạy cảm.  

PHAN LỘC (SGGP)