Nhằm rút kinh nghiệm đại hội đảng bộ cấp huyện và tương đương nhiệm kỳ 2015- 2020, chuẩn bị tốt cho đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XV, nhiệm kỳ 2015- 2020, Tỉnh ủy Kon Tum tổ chức hội nghị tổng kết đại hội đảng bộ cấp huyện và tương đương nhiệm kỳ 2015- 2020.
Theo báo cáo đánh giá của Tỉnh ủy: Thực hiện Chỉ thị 36-CT/TW ngày 30- 5- 2014 về đại hội đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng, Tỉnh uỷ đã ban hành kế hoạch chuẩn bị và tổ chức đại hội đảng bộ các cấp và Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XV, nhiệm kỳ 2015 – 2020; tổ chức Hội nghị quán triệt và triển khai thực hiện Chỉ thị 36-CT/TW, Quyết định 244-QĐ/TW ngày 09-6-2014 của Ban Chấp hành Trung ương về ban hành Quy chế bầu cử trong Đảng và các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn khác của Trung ương liên quan đến công tác triển khai tổ chức đại hội đảng các cấp nhiệm kỳ 2015 – 2020. Đồng thời, chỉ đạo các cơ quan chuyên trách tham mưu, giúp việc Tỉnh uỷ, các tổ chức đảng trực thuộc tham mưu xây dựng các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn liên quan đến công tác chuẩn bị, tổ chức đại hội đảng các cấp nhiệm kỳ 2015 – 2020, chú trọng công tác chuẩn bị các văn kiện, công tác nhân sự, công tác chuẩn bị cơ sở vật chất và công tác tuyên truyền trước, trong và sau đại hội.
Để đảm bảo tổ chức tốt đại hội cấp huyện, cấp cơ sở nhiệm kỳ 2015 – 2020, Tỉnh uỷ đã xây dựng kế hoạch và chỉ đạo tổ chức đại hội điểm 3 đảng bộ cấp huyện; 10 chi, đảng bộ cơ sở; thí điểm chủ trương đại hội bầu trực tiếp bí thư ở 02 đảng bộ cấp trên cơ sở; 12 đảng bộ cơ sở trực tiếp bầu ban thường vụ, bí thư, phó bí thư trước khi triển khai tổ chức đại hội ra diện rộng; đồng thời, phân công các đồng chí Tỉnh uỷ viên theo dõi, chỉ đạo đại hội cấp huyện (15 tổ chỉ đạo); phân bổ đại biểu dự Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XV, nhiệm kỳ 2015 – 2020 (bầu 299 đại biểu chính thức).
Thực hiện chỉ đạo của Ban Thường vụ Tỉnh uỷ, các đảng bộ trực thuộc đã xây dựng kế hoạch chỉ đạo tổ chức đại hội cấp mình: tổ chức phổ biến quán triệt các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn của Trung ương, của Tỉnh uỷ; thành lập các tiểu ban giúp việc và phục vụ đại hội (Văn kiện, Nhân sự; Tổ chức phục vụ); tổ chức lấy ý kiến tham gia các văn kiện của cấp uỷ cấp trên theo yêu cầu và tập trung xây dựng và hoàn chỉnh dự thảo các văn kiện trình đại hội.
Trong việc chuẩn bị nội dung, nhân sự đại hội đảng bộ cấp huyện, được cấp uỷ chỉ đạo chặt chẽ, thực hiện đúng quy trình, quy định từ khâu xây dựng dự thảo đến hoàn chỉnh trình đại hội, như: báo cáo chính trị, báo cáo kiểm điểm được dự thảo lấy ý kiến nhiều lần, đảm bảo bố cục, nội dung theo yêu cầu. Công tác chuẩn bị nhân sự đã bám sát yêu cầu Chỉ thị 36-CT/TW của Bộ Chính trị, các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn của Trung ương, của Tỉnh uỷ, Ban Thường vụ Tỉnh uỷ để xây dựng, hoàn chỉnh đề án nhân sự đại hội cơ bản đáp ứng được yêu cầu, tiêu chuẩn, cơ cấu, số lượng theo quy định.
Công tác tuyên truyền, phát động các phong trào thi đua lập thành tích chào mừng đại hội được cấp uỷ chú trọng lãnh đạo thực hiện nghiêm túc, đảm bảo thể hiện không khí vui tươi, sôi nổi, trang trọng của sự kiện chính trị quan trọng trong đảng bộ; các phương tiện thông tin đại chúng liên tục có những bản tin, phóng sự để đưa tin về công tác chuẩn bị và tổ chức đại hội… Trong thời gian diễn ra đại hội, trên các đường, phố trung tâm, trụ sở các cơ quan, đơn vị trên địa bàn và nơi diễn ra đại hội đều có treo cờ, khẩu hiệu hành động, khẩu hiệu chào mừng đại hội. Sau đại hội, một số đảng bộ tổ chức văn nghệ chào mừng thành công đại hội và kết hợp báo cáo nhanh kết quả đại hội đến các tổ chức đảng trực thuộc và cán bộ, đảng viên. Tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trước, trong và sau đại hội được giữ vững.
Về kết quả đại hội: Đối với chương trình đại hội, được xây dựng theo đúng hướng dẫn 01-HD/TW của Ban Bí thư; các đảng bộ đều tổ chức đại hội thành 2 phiên (phiên trù bị và phiên chính thức) và thời gian tổ chức đại hội đều không quá 2,5 ngày. Công tác phục vụ và điều hành đại hội được chuẩn bị chu đáo, khoa học, nhất là việc xây dựng chương trình điều hành đại hội, có sự đan xen giữa công tác bầu cử và công tác thảo luận nội dung các văn kiện trình đại hội, nên quá trình tổ chức đại hội đảm bảo thực hiện đầy đủ 4 nội dung đại hội theo quy định.
Đoàn chủ tịch đại hội bố trí từ 05- 09 đồng chí, điều hành đại hội đảm bảo đúng quy trình, quy định của Trung ương; kịp thời xử lý các vấn đề phát sinh diễn ra trong đại hội. Những vấn đề quan trọng hoặc có nhiều ý kiến khác nhau đều được thảo luận và thông qua với sự thống nhất cao của các đại biểu dự đại hội. Không khí đại hội trang nghiêm, dân chủ, đoàn kết.
Về văn kiện đại hội: Báo cáo chính trị đã tập trung đánh giá được kết quả thực hiện nghị quyết của đảng bộ nhiệm kỳ 2010 - 2015; những hạn chế, khuyết điểm và nguyên nhân, bài học kinh nghiệm; xác định được mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp trọng tâm, đột phá giai đoạn 2015-2020 phù hợp với điều kiện của địa phương. Báo cáo kiểm điểm đã tập trung kiểm điểm sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp uỷ và ban thường vụ cấp ủy với tinh thần thẳng thắn và nghiêm túc. Nội dung báo cáo gắn với đánh giá kết quả thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khoá XI) “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay” và Chỉ thị số 03-CT/TW của Bộ Chính trị “Về tiếp tục đẩy mạnh việc học tập, làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”; đổi mới phương thức lãnh đạo, phong cách và lề lối làm việc của cấp uỷ; đánh giá đúng ưu điểm, khuyết điểm, nguyên nhân về sự lãnh đạo, chỉ đạo của tập thể cấp ủy, ban thường vụ cấp ủy, rút ra được các bài học kinh nghiệm và xác định được những vấn đề trọng tâm cần tập trung lãnh đạo, chỉ đạo trong nhiệm kỳ tới. Nghị quyết đại hội khái quát đầy đủ những nội dung chủ yếu trong các dự thảo văn kiện trình đại hội, nhất là nội dung báo cáo chính trị, các chỉ tiêu, nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm mà đảng bộ cần thực hiện trong nhiệm kỳ tới.
Nhìn chung, bố cục các văn kiện của đảng bộ trình đại hội cơ bản hợp lý, khoa học, dung lượng phù hợp; việc tổ chức lấy ý kiến tham gia vào nội dung dự thảo báo cáo chính trị, báo cáo kiểm điểm đảm bảo thực hiện đầy đủ theo đúng yêu cầu của Trung ương, của Tỉnh uỷ.
Việc thảo luận các văn kiện trình đại hội đa số được thực hiện tại các tổ đại biểu trước khi thảo luận trực tiếp và biểu quyết tại đại hội; đã có sự linh động trong điều hành thảo luận các văn kiện trình đại hội, bố trí thời lượng, thời gian hợp lý xen kẽ vào phần điều hành công tác bầu cử. Các đại biểu dự đại hội đã phát huy tinh thần dân chủ, đóng góp nhiều ý kiến xác đáng vào các văn kiện trình đại hội. Nhìn chung, không khí thảo luận tại đại hội sôi nổi, thẳng thắn, nhiều nội dung thảo luận được chuẩn bị kỹ, có trách nhiệm và mang tính xây dựng cao. Tại đại hội cấp huyện (15 đảng bộ) có 275 lượt ý kiến tham gia thảo luận vào nội dung các văn kiện của đảng bộ trình đại hội, 168 lượt ý kiến tham gia vào nội dung văn kiện Đại hội XV Đảng bộ tỉnh và 93 lượt ý kiến tham gia vào nội dung văn kiện Đại hội XII của Đảng; các ý kiến tham gia đều có thời lượng phù hợp (không quá 10 phút); các ý kiến tham gia đều được đoàn chủ tịch đại hội tiếp thu, giải trình và biểu quyết thông qua tại đại hội.
Đối với công tác nhân sự và bầu cử tại đại hội: Công tác nhân sự tại đại hội được thực hiện chặt chẽ, đúng quy trình, đảm bảo dân chủ. Công tác bầu cử cấp ủy, ban thường vụ, bí thư, phó bí thư, ủy ban kiểm tra, chủ nhiệm ủy ban kiểm tra cấp ủy và bầu đại biểu dự đại hội đảng bộ cấp trên được thực hiện theo đúng Quy chế bầu cử trong Đảng và các văn bản hướng dẫn của Trung ương, của Tỉnh uỷ. Tại đại hội, cũng như hội nghị ban chấp hành lần thứ nhất không có trường hợp nào thực hiện ứng cử, các trường hợp được đề cử đều trùng với danh sách nhân sự do cấp uỷ triệu tập đại hội đề cử (trước ngày khai mạc đại hội không có trường hợp nào ứng cử cũng như được đề cử); danh sách bầu cử, phiếu bầu cử đảm bảo đúng thể thức và số dư theo quy định. Nhìn chung, công tác bầu cử thể hiện được không khí dân chủ, đoàn chủ tịch điều hành, xử lý tương đối tốt, đúng quy định về các tình huống liên quan đến công tác bầu cử.
Về kết quả đại hội đảng bộ cấp trên cơ sở nhiệm kỳ 2015- 2020: Tính đến ngày 25-8-2015, 15/15 đảng bộ cấp huyện tổ chức xong đại hội; trong đó, có 3 đảng bộ đại hội điểm (huyện Đăk Glei, Ngọc Hồi và Kon Plông), 2 đảng bộ thực hiện thí điểm chủ trương đại hội bầu trực tiếp bí thư cấp uỷ (huyện Đăk Glei và Đăk Tô). Số dư trong bầu cử cấp uỷ, ban thường vụ cấp uỷ đều đảm bảo theo đúng quy định (thấp nhất là 11,11% đối với bầu cấp uỷ, 11,11% bầu ban thường vụ và cao nhất là 15,38% đối với bầu cấp uỷ, 25% đối với bầu ban thường vụ; bầu bí thư, phó bí thư đều không có số dư.
Tại đại hội và hội nghị ban chấp hành đảng bộ, hầu hết đều bầu 1 lần đủ số lượng cấp uỷ, ban thường vụ, bí thư, phó bí thư, Ủy ban kiểm tra, chủ nhiệm ủy ban kiểm tra cấp ủy và nhân sự đại biểu chính thức dự Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XV; nhân sự trúng cử đều trùng với nhân sự do cấp uỷ cấp triệu tập đại hội đề cử.
Về chất lượng cấp uỷ đảng bộ cấp trên cơ sở nhiệm kỳ 2015- 2020: Đại hội 15 đảng bộ trực thuộc Đảng bộ tỉnh (tăng 1 đảng bộ so với nhiệm kỳ trước) bầu 508/510 cấp uỷ viên (tăng 5,37% so với nhiệm kỳ trước. Nhân sự trúng cử đạt tỷ lệ phiếu bầu cao nhất chiếm 100%, thấp nhất chiếm 65,59%). Trong đó: Tham gia lần đầu 156 đồng chí (chiếm 30,59%); nữ 87 đồng chí (chiếm 17,06%, tăng 0,66%); dân tộc thiểu số 141 đồng chí (chiếm 27,65%, tăng 0,17%); cán bộ trẻ (từ 30 – 35 tuổi) 52 đồng chí (chiếm 10,2%, giảm 6,34%); trình độ chuyên môn đại học trở lên 462 đồng chí (chiếm 90,59%, tăng 15,18%); trình độ lý luận chính trị cao cấp, cử nhân 408 đồng chí (chiếm 80%, tăng 5,21%). Đại hội cũng bầu 299 đại biểu chính thức và 23 đại biểu dự khuyết đảm bảo đủ số lượng, cơ cấu đại biểu được phân bổ.
Hội nghị lần thứ nhất của ban chấp hành các đảng bộ khoá mới bầu 144/148 uỷ viên ban thường vụ cấp uỷ; bầu 12 bí thư cấp uỷ (Bí thư Tỉnh uỷ được chỉ định giữ chức Bí thư Đảng uỷ Quân sự tỉnh, Bí thư Huyện uỷ Đăk Glei và Đăk Tô bầu trực tiếp tại đại hội), 32 phó bí thư cấp uỷ; bầu 87 uỷ viên và 15 chủ nhiệm uỷ ban kiểm tra cấp uỷ; uỷ ban kiểm tra cấp uỷ bầu 19 phó chủ nhiệm uỷ ban kiểm tra. Nhìn chung, chất lượng cấp uỷ, ban thường vụ, bí thư, phó bí thư, ... đều nâng lên so với nhiệm kỳ trước (nhất là trình độ chuyên môn trên đại học); đảm bảo tỷ lệ đổi mới trong cấp uỷ, tỷ lệ cán bộ nữ, cán bộ trẻ, cán bộ dân tộc thiểu số theo đúng quy định.
Theo đánh giá chung của Tỉnh ủy, mặc dù vẫn còn những hạn chế nhất định trong việc tổ chức đại hội đảng bộ cấp huyện và tương đương nhiệm kỳ 2015- 2020, như: Các ý kiến tham gia thảo luận tại đại hội chủ yếu tập trung vào báo cáo chính trị của ban chấp hành đảng bộ cấp mình trình đại hội; chưa có những ý kiến tranh luận để làm sáng tỏ một số vấn đề gợi ý của đoàn chủ tịch; một số ý kiến được chỉ định phát biểu mang tính tham luận. Dung lượng báo cáo kiểm điểm của ban chấp hành đảng bộ, dự thảo nghị quyết đại hội có nơi còn dài. Công tác bầu cử trong đại hội và hội nghị ban chấp hành đảng bộ có nơi còn phiếu bầu cử không hợp lệ hoặc biểu quyết kết quả bầu cử. Có 7 đồng chí giới thiệu tái cử nhưng không trúng cử cấp uỷ khoá mới; bầu thiếu 01 ủy viên ban thường vụ so với dự kiến. Nhưng nhìn chung, ưu điểm đạt được là chủ yếu, cụ thể như:
Thứ nhất, trong công tác lãnh chỉ đạo của cấp ủy các cấp, đã ban hành kế hoạch lãnh đạo công tác chuẩn bị và tổ chức đại hội từ cấp tỉnh đến cấp cơ sở; tổ chức hội nghị quán triệt, triển khai thực hiện Chỉ thị 36-CT/TW, Quyết định 244-QĐ/TW và các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn của Trung ương liên quan đến công tác chuẩn bị đại hội… Đồng thời, cấp uỷ các đảng bộ trực thuộc đã nghiêm túc tiếp thu sự chỉ đạo, hướng dẫn của Tỉnh uỷ, Ban Thường vụ Tỉnh uỷ để chủ động xây dựng và triển khai thực hiện tốt kế hoạch chỉ đạo, tổ chức đại hội cấp cơ sở và cấp mình.
Thứ hai, các cấp ủy đã xác định rõ và chỉ đạo triển khai thực hiện tốt công tác tổ chức đại hội điểm cấp huyện, qua đó đánh giá đúng thực chất công tác chuẩn bị và tổ chức đại hội ở các đảng bộ được chọn điểm, đồng thời rút kinh nghiệm trước khi tổ chức đại hội đảng bộ cấp huyện ra diện rộng.
Thứ ba, Tỉnh ủy đã lãnh chỉ đạo sâu sát các cơ quan chuyên trách tham mưu, giúp việc Tỉnh uỷ, các tổ chức đảng trực thuộc và các Tổ chỉ đạo đại hội cấp huyện tham mưu thực hiện tốt công tác chỉ đạo chuẩn bị nội dung văn kiện, nhân sự, cơ sở vật chất phục vụ đại hội, góp phần quan trọng vào sự thành công của đại hội.
Thứ tư, việc thảo luận các văn kiện trình đại hội được thực hiện tốt; các ý kiến tham gia vào nội dung các văn kiện trình đại hội đều được thông qua với tỷ lệ đại biểu thống nhất cao, nhất là báo cáo chính trị và nghị quyết đại hội.
Thứ năm, công tác bầu cử đảm bảo dân chủ, nhân sự trúng cử đa số đạt tỷ lệ phiếu bầu cao và đều trùng với nhân sự do cấp uỷ cấp triệu tập đại hội đề cử. Đoàn chủ tịch và các bộ phận giúp việc đại hội thể hiện tinh thần trách nhiệm cao, bám sát quy trình, quy định của Trung ương đảm bảo công tác điều hành và tổ chức đại hội cơ bản đáp ứng yêu cầu, kế hoạch đề ra.
Từ những hạn chế và ưu điểm trên, hội nghị rút ra một số kinh nghiệm trong quá trình chỉ đạo đại hội đảng bộ cấp huyện và tương đương nhiệm kỳ 2015- 2020, cụ thể đó là:
Một là, công tác chuẩn bị và tổ chức đại hội cần bám sát các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn của Trung ương, của Tỉnh uỷ và Ban Thường vụ Tỉnh uỷ, nhất là Chỉ thị 36-CT/TW của Bộ Chính trị, Hướng dẫn 26-HD/BTCTW, Hướng dẫn 34-HD/BTCTW của Ban Tổ chức Trung ương, Kế hoạch 79-KH/TU của Tỉnh uỷ và Hướng dẫn 06-HD/TU của Ban Thường vụ Tỉnh uỷ.
Hai là, làm tốt công tác tuyên truyền trước, trong và sau đại hội. Trong đó, xác định rõ các hình thức, biện pháp và thời gian tuyên truyền phù hợp với điều kiện địa phương, đơn vị; nội dung tuyên truyền cần cụ thể, ngắn gọn, dễ hiểu. Chú trọng đến hình thức tuyên truyền cổ động trực quan (panô, áp phích, băng rôn, khẩu hiệu) nhằm thu hút sự quan tâm của người dân.
Ba là, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát tổ chức đảng, đảng viên; nếu có đơn thư tố cáo cần giải quyết dứt điểm, kết luận rõ ràng đối với nhân sự do cấp uỷ cấp triệu tập đại hội đề cử tại đại hội và hội nghị ban chấp hành lần thứ nhất.
Bốn là, thành lập đầy đủ các tiểu ban, bộ phận giúp việc đại hội, gắn với trách nhiệm của các đồng chí trong cấp uỷ được phân công phụ trách. Công tác trang trí hội trường, xây dựng chương trình đại hội phải bám sát Hướng dẫn 01-HD/TW, ngày 05-01-2012 của Ban Bí thư về một số vấn đề cụ thể thi hành Điều lệ Đảng.
Năm là, việc chuẩn bị văn kiện và tổ chức thảo luận các dự thảo văn kiện phải được thực hiện chu đáo, nội dung báo cáo chính trị phải sát hợp với đặc điểm, chức năng, nhiệm vụ của đảng bộ và đảm bảo bố cục, nội dung theo quy định. Báo cáo tổng hợp các ý kiến tham gia vào các văn kiện trình đại hội cấp trên cần chuẩn bị kỹ, trình bày ngắn gọn; chú ý nêu rõ những vấn đề đã được đa số nhất trí, những vấn đề quan trọng và còn nhiều ý kiến khác nhau để đại hội tiếp tục thảo luận, biểu quyết.
Sáu là, công tác nhân sự phải được lãnh đạo thực hiện chặt chẽ, đúng quy trình, đảm bảo dân chủ; quy trình bầu cử phải đúng Hướng dẫn 26-HD/BTCTW của Ban Tổ chức Trung ương; Quyết định 244-QĐ/TW, ngày 09-6-2014 của Ban Chấp hành Trung ương “về ban hành Quy chế bầu cử trong Đảng”; Hướng dẫn 04-HD/TW, ngày 06-10-2014 của Ban Bí thư “một số vấn đề cụ thể thực hiện Quy chế bầu cử trong Đảng”.
Bảy là, sau khi kết thúc đại hội bám sát nội dung nghị quyết đại hội để xây dựng chương trình hành động thực hiện có hiệu quả nghị quyết, góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị đại hội đề ra.
Lê Văn Châu - Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Kon Tum