Họ đang chết dần chết mòn vì đói khát bởi không nhận được bất kỳ sự trợ cấp lương thực nào đã gần 3 tuần nay. Anh Ca-rim (Karim), 28 tuổi, làm nghề lái tắc-xi ở Mô-xun trả lời phỏng vấn của phóng viên qua điện thoại di động, cho biết một người bạn của mình vừa mới qua đời vì không có gì ăn trong nhiều ngày. Mọi người đã buộc phải bỏ vào mồm tất cả những gì có thể ăn để giúp họ tồn tại. Thời gian này, những cư dân ở khu vực thành cổ phải sống trong cảnh không có nước sinh hoạt, điện cũng không. Điều tệ hại là không ai có thể rời khỏi nơi không khác gì “địa ngục” này vì các tay súng IS sẽ giết họ ngay. Lo ngại cho tính mạng, họ thậm chí không dám thò mặt ra khỏi nhà.

Các cơ quan cứu trợ ước tính có khoảng 400.000 người sống ở khu vực thành cổ ở trung tâm Mô-xun và hơn 200.000 người sống ở vùng ngoại vi mà không rõ tình hình lương thực cũng như sự an toàn của họ ra sao. Mọi người không thể chạy trốn đến những khu vực do quân đội chính phủ kiểm soát và tham gia vào dòng người đang chạy trốn bom đạn chiến tranh.

Một nguồn tin cho biết, IS yêu cầu mỗi người dân muốn chạy trốn an toàn phải trả cho chúng 2.000USD. Nhưng đến lương thực cũng không có, người dân Mô-xun lấy đâu ra số tiền đó để trả cho chúng. Trong sự cùng quẫn, nhiều người cố gắng chạy trốn theo cách của mình nhưng đều bị giết chết bởi các tay súng bắn tỉa IS. Đầu tuần này, một người đàn ông cùng vợ và hai đứa con đã bị một tay súng IS bắn chết khi cả gia đình đang cố vượt qua sông Ti-gơ-rít đoạn ở khu vực Đa-oa-sa để chạy trốn.

Trớ trêu là lực lượng an ninh I-rắc đóng ngay gần “địa ngục” mà những người dân khốn khổ đang bị giam cầm nhưng họ cũng không thể trốn sang đó. Ca-rim cho biết, ngay gần nơi mình ở, nhiều lúc có thể nghe thấy các lực lượng chính phủ hát các bài hát của người Si-ai mà không có cách nào tiếp cận được họ. 

Khu vực thành cổ ở trung tâm Mô-xun là nơi có mật độ dân cư cao. Người dân bị mắc kẹt sống giữa các khu phố nhỏ hẹp tới mức không một phương tiện giao thông nào có thể đi lại được. Đây là địa bàn lý tưởng để các tay súng IS cố thủ và triển khai lối đánh du kích trong khi đối phương khó có thể tấn công. Qua điện thoại, Ca-rim mô tả cho phóng viên Independent về khu vực hiểm hóc khiến quân đội vẫn chưa thể tiến vào. Lực lượng IS tại đây chia thành các nhóm gồm khoảng vài chục chiến binh, gồm các tay súng bắn tỉa và chuyên gia chế tạo bom cơ động di chuyển bằng cách băng qua các lỗ thủng trên tường những ngôi nhà. Ở khu vực phía Nam của thành cổ không có quá nhiều tay súng IS, nhưng quân đội chính phủ vẫn chưa tiến vào để giải phóng nơi này.

Thành cổ Mô-xun được chính phủ I-rắc coi là mục tiêu quan trọng trong chiến dịch giải phóng phía tây còn lại của thành phố. Hiện nay, quân đội chính phủ đã giải phóng được 90% thành phố Mô-xun khỏi sự chiếm đóng của IS. Việc chiếm khu vực này được cho là có ảnh hưởng quyết định tới chiến dịch giải phóng phía Tây Mô-xun.

Tuy nhiên, việc giải phóng thành cổ và giải cứu những cư dân bị mắc kẹt ở đây là không hề dễ dàng. Dù chính phủ không tiết lộ về thất bại trong chiến dịch bắt đầu hồi tháng 2 vừa qua, nhưng theo tướng Giô-dép Vô-ten (Joseph Votel), chỉ huy Bộ tư lệnh trung tâm của Mỹ, các lực lượng I-rắc đã tổn thất 284 binh sĩ và 1.600 binh sĩ khác bị thương trong nỗ lực giải phóng Tây Mô-xun. Trong khi đó, trong chiến dịch giải phóng thành công Đông Mô-xun kéo dài 3 tháng, các lực lượng I-rắc tổn thất 490 người và 3.000 người bị thương.

Nguy hiểm luôn rình rập người dân sống tại những nơi do IS kiểm soát, không chỉ bởi lực lượng khủng bố này mà họ còn có nguy cơ bị tấn công nhầm từ các lực lượng giải phóng. Chỉ cần mắc sai lầm nhỏ cũng có thể phải trả giá bằng cả tính mạng. Đầu tuần này, một tài xế tắc-xi 33 tuổi có tên Gia-xim (Jasim) suýt mất mạng vì một sai lầm khiến ngôi nhà của anh này trở thành mục tiêu của một máy bay không người lái. Quân đội I-rắc đã nhắc nhở người dân Mô-xun không được phủ ô tô hoặc tài sản của mình bằng vải bạt hoặc các thứ khác, nếu không chúng có thể trở thành mục tiêu tấn công của các máy bay oanh kích hoặc máy bay không người lái. Các lực lượng chính phủ I-rắc hoặc lực lượng đặc nhiệm Mỹ đang tiến hành chiến dịch tiêu diệt IS ở Mô-xun cho rằng IS thường sử dụng các vật liệu kiểu này để che giấu vũ khí và đạn dược. Người dân sống ở khu vực Đông Mô-xun do chính phủ kiểm soát đã được thông báo về điều này. Gia-xim mắc sai lầm vì lầm tưởng lời nhắc nhở trên chỉ áp dụng đối với ô tô mà quên mất một phần mái ngôi nhà của anh đang được phủ bạt.

Gia-xim kể cuộc sống của người dân nơi đây không lúc nào yên ổn bởi tiếng bom, tiếng súng nổ và tiếng động cơ phản lực không người lái cỡ nhỏ liên tục quần đảo. Một trong số đó đã thả bom xuống ngôi nhà của anh khiến anh bị thương nặng ở chân. “Tôi đã cố gắng lết, vừa đi vừa bò tới một cơ sở y tế gần đó, nhưng họ không thể chữa chiếc chân bị thương giúp tôi”, Gia-xim kể lại. Bác sĩ nói chân anh cần phải phẫu thuật nhưng họ không có đủ trang thiết bị cần thiết. Tất cả những gì họ có thể giúp Gia-xim là băng bó vết thương ở chân giúp anh đỡ đau hơn. Về nhà, Gia-xim đau phát khóc vì vết thương ở chân trong khi không thể ngủ yên giấc bởi những tiếng nổ và tiếng động cơ máy bay ầm ầm. Gia-xim cho biết, nhiều người ở Tây Mô-xun cũng giống anh, không được biết về thông báo không nên dùng vải bạt để che phủ ô tô hay các tài sản khác để tránh trở thành mục tiêu của các máy bay không người lái./.

Mai Nguyên (Báo QĐND)